Moldova: Fidarohana Mpanao Gazety Nahatonga Resabe Tao Amin'ny Aterineto Momba Ny “Fomba Fiteny “
Nahatonga resabe tao amin'ny aterineto momba ny habibiana izay nizizotra ela loatra teo amin'ny Moldavy maro an'isa sy ireo Rosiana vitsy an'isa ao amin'ny firenena ny herisetra iray nianjady taminà mpanao gazety Moldavy iray.
Tafiditra lalina anaty tantara ilay fifandirana, amin'ny maha ampahany amin'ny firenena Romana an'i Moldavia sy taty aoriana, nandritra ny Ady Lehibe Faharoa, dia nobodoina sy nozanahan'ny Firaisana Sovietika nandritry ny 50 taona teo ho eo. Ny 27 Aogositra 2011 dia hanamarika ny faha 20 taona nahazoany ny fahaleovantenany i Moldavia, nefa ny tsy fifankahazoana nisy teo amin'ny foko Moldavy sy ireo olom-bitsy miteny Rosiana dia mitranga hatrany hatrany mikasika ny resaka fampiasana teny Rosiana.
Tamin'ny fotoana maro, ny solotenan'ireo vitsy an'isa mpiteny Rosiana dia nandà ny hiteny ny fiteny Ofisialy ao amin'ilay firenena [Ny teny ofisialy ao Moldavia dia ny Romana ( antsoina hoe Moldavy ao amin'ny lalampanorenana)] ary mandidy ny mponina ao an-toerana hiteny Rosiana. Tsy teny ofisialy ao Moldavia ny Rosiana, nefa tena tenenina be any amin'ireo foko vitsy an'isa, indrindra indrindra any amin'ny faritra mpisintaka tsy nahazo fankatoavana ao Transnistria ary ny faritra mizaka tenan'i Gagauz Yeri. Ny sangany ara-politika, sahirana amin'ireo ady an-trano misy eo an-toerana, tsy nanàndrana akory ny hanampina ny hantsana noho ilay adim-poko efa nandritra ny taona maro ary koa tsy nandray fepetra momba izany hatreto.
Ny 29 Jolay, Oleg Brega, ilay mpanao gazety avy ao amin'ny Curaj TV dia nisy nanafika tao amin'ny “the Slavonic University” na “Anjerimanontolo Slavy” ao Moldavia, raha nanadihady tranganà mpianatra iray izay tojo olona mikasika ny fangatahany famindràna any aminà Anjerimanontolo hafa. Noho ny fisisihan'ilay mpanao gazety hahazo valinteny avy amin'ny fiadidiana ny Anjerimanontolo, ilay tale mpanantanteraka ao amin'ilay Anjerimanontolo, Andrei Babenco, dia nangataka tamin'ilay mpanao gazety mba hiteny Rosiana. Nilaza ilay mpanao gazety fa mahazo ny teny Rosiana izy, ary nanontany raha afaka ny hiteny Romana i Babenco, ary nilaza ity farany hoe tsy mahay ary tsy te hiteny Romana, ary avy eo, tsy nisy nanampo, nikapoka ilay mpanao gazety sy ny “camera”-ny rehefa nanontany i Brega hoe fa maninona no tsy miteny Romana izy.
Noraketin”i Brega an-tsary sy feo avokoa ny zava-drehetra, ary mbola nitohy ny famonoana azy, raha mbola nanohy namely azy sy nanompa azy ilay tale mpanantanteraka sy ireo mpiara-miasa aminy sady nanao izay hisintonana ny antontan-taratasy teny aminy sy nanao izay hanajanonony ny fangalàna sary sy feo ( daroka ao amin'ny 1:36; 2:30). Mbola voarahona foana hatrany ilay mpanao gazety ary noraràna tsy hiala tao amin'ny faritry ny Anjerimanontolo. Niantso ny Polisy izy, izay nandray an-tànana ny raharaha.
http://www.youtube.com/watch?v=rCNKUtB2QyE&feature=player_embedded
Talohan'ny nilazana ilay vaovao tamin'ireo haino aman-jery mahazatra, ny vondrom-piarahaminin'ny Aterineto dia nikarakara fanentanana tselatra iray tao amin'ny Anjerimanontolo. Ny 1 Aogositra, niaraka tamin'ny fangalàna an-tsary sy sombin-dahatsoratra avy ao amin'ny lalàmpanorenana, tonga tao amin'ny Anjerimanontolo Slavy ireo tanora mafàna fo ary nanomboka nàka sary ilay Anjerimanontolo, ho fampisehoana fiaraha-mizaka amin'ilay mpanao gazety niharan'ny herisetra. Mpandray anjara iray koa no nosamborin'ny iray amin'ireo solontenan'ny Anjerimanontolo nahatsiaro tohina raha ny marina noho ny fahitàny fa nalaina sary izy ireo. Vokany, nosintonin'ny iray tamin'ireo solotenan'ilay anjerimanontolo ny fakàntsarin'ny iray tamin'ireo mpandray anjara. Nlaina indray ny firotsahana an-tsehatry ny polisy.
Oleg Brega, ilay mpanao gazety voadaroka, dia nanaitra ny sain'ny maro hoe aoka tsy atao ho zavatra tokana iantefan'io resaka io ny fizarazaran'ny foko, izay, araka ny heviny, dia raharaha henjana ihany koa amin'ny fanitsakitsahana ny Zon'olombelona. Na izany aza, ny fifanakalozan-dresaka tao amin'ny Aterineto dia niompana betsaka tamin'ny fiteny Rosiana ao amin'ny firenena.
Vitalie Cojocari dia nahatsapa ho natao tsinontsinona. Nanoratra [ro] izy hoe :
Tsapako indray ilay felaka Rosiana tsy mitsitsy misioka eny amin'ny rivotra ary mamely mafy ahy eo amin'ny takolako. Satria tsy i Oleg Brega ihany no novelesin'ilay tale. Ilay ranamana io, izay miandry azy ny fonja, dia namely mafy ireo mpandray anjara miteny Romana avy ao Moldavia, tsy ijerena ny hoe Moldavy na tsia ny fiantson-dry zareo azy.
Nanohy toy izao izy :
Tena sarotra be ny hilaza amin'ny Rosiana avy ao Moldavia hiteny ny fiteninao. Ny andrana toy izany dia ho voasazy mafy. Mila hajaina ny Rosiana, isika koa anie firenena ahitàna foko maro e! Noho izany manana ny zony izy ireo. Kanefa tsy hisy hiresaka momba ny fanetiterena ve izany ? Tsia. Fa nahoana ? Satria raha mangataka amin'ny Rosiana hianatra fiteny Romana ianao, dia “kisoa fasista” no iantsona anao.
Amin'ny lahatsoratra am-bilaogy hafa, io mpanoratra io ihany no nanamafy [ro], tamin'ny fanehoan-keviny tamin'ny resaka hafa ( ny vondrona mahaleotena Gagauz Yeri dia nangataka ny Governemanta Moldavy mba hamoaka taratasim-pifandraisan'izy ireo ho an'ny faritra amin'ny teny Rosiana) :
[…] Iharan'ny faneriterena hanjana indray izany ny fiteny Romana. Toy ny hoe niverina tany alohan'ny taona 89 isika [ny 31 Aogositra 1989, Moldavia niala tamin'ny Alfabeta “Cyrillic” ho amin'ny endri-tsoratra Latina ]. Toe-draharaha sarotra! inona ary no mitranga amin'ity firenena kelintsika ity, eto tsy misy vitsy an'isa toy ny , Rosiana, Gagauz , Jiosy, Okrainiana, Armeniana hiteny ny fitenintsika ? Isika no hiafara ho ny vitsy an'isa indrindra ato anatin'ity firenentsika ity. Aiza no misy tsy mety amintsika, ry rahalahy, no tsy tian'ny olona ny fitenintsika?
Tudor Cojocariu nanambara [ro] fa “ mbola mila alalinina hatrany amin'ny fàkan'ireo karazanà fanarabiana sy herisetra noho ny adim-poko izay mitranga manodidina antsika”:
Ary iza no mahalala hoe karazanà tranga mampalahelo firy no tahaka ny USSR-efa niainana sy [“mpangalatra ambonin'ny lalàna”] no miseho eo anoloantsika ka hodiantsika tsy hita ary isika mandainga fotsiny amin'ny tenantsika hoe hihatsara ny zava-drehetra rahampitso, nefa efa mafantatra koa fa na ny Moldavy Romana maro an'isa, na ny Rosiana vitsy an'isa dia tsy ho lasa lavitra akory. Resaka fahaizana miara-miaina daholo izany ary mazava be fa ny maro an'isa tsy hiara-hiaina amin'ny vitsy an'isa mihitsy , na dia tompon'ny hery aza, tsy afa-po ary feno henatra aza itsy farany, satria nanjary vitsy an'isa izy ireo tamin'ny fotoana nisian'ny ” Ny tanindrazana Sovietika lehibe” hosoka.
Bilaogera hafa iray , Denis Cenusa, nanoratra hoe [ro]:
Tsy asiana fisalasalàna na fanemorana amin'ny firesahana ilay raharaha momba ny fiteny Rosiana, ny fomba hampidirana ny mpiteny Rosiana ho anaty fiarahamonina, ary ny fepetra arahana mba hampahomby sy hampaharitra ny fifandraisana eo amin'ireo fomba fiteny ao anaty fiarahamonina, amin'ny ho avy, dia hahatonga olana goavana ho an'ny Filaminam-pirenena, tafiditra amin'izany ny fizoran'ny Repoblikan'i Moldavia ho ao anatin'ny Vondrona Eraopeana.
“20 taona izay no lasa. MOLDOVA, MIFOHAZA!”, no namehy [ro] ny fampidirana lahatsoratra am-bilaogy iray an'i Andrei Fornea…..
Media tantaninà ONG iray ao Moldavia no nanao fanambaràna izay maneho ny ahiahiny mikasika ilay raharaha tao amin'ny Anjerimanontolo Slavy ary nanasokajy azy io ho zavatra tsy azo ekena ao anaty fiarahamonina demokratika.
Sokajy

Atombohy ny resaka
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 9 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...