Nahoana ny fikambanan'ny fiarahamonim-pirenena ao Afrika Andrefana no manentana ny ECOWAS hanao laharam-pahamehana ny fampidirana ny fahasembanana.

Sary fanaingoana mampiseho olona manana fahasembanana mijoro ao ambadiky ny sakana. Pikantsary avy amin'ny Disability Inclusion Matters for All tao amin'ny fantsona Youtube World Bank. Fampiasana ara-drariny

Mbola olana goavana ao Afrika ny fampiatiana ireo olona sembana, ka olona an-tapitrisany no miatrika fanamby lehibe amin'ny fidirana hahazo fanabeazana, asa, fitsaboana ary fiarovana ara-tsosialy. Ny fikambanan'ny fiarahamonim-pirenena any Afrika Andrefana dia miantso maika ny Economic Community of West African States (ECOWAS / CEDEAO) mba hanao ho laharam-pahamehana ny fampiatiana  ireo olona sembana, mampitandrina fa ny tsy fanatanterahana izany dia mety hanakana ny fandrosoana mankamin'ny tanjon'ny Firenena Mikambana momba ny Tanjona amin'ny fampandrosoana maharitra (SDGs / ODD).

Araka ny Banky Iraisam-pirenena sy ny ReliefWeb report, ireo olona manana fahasembanana any Afrika atsimon'i Sahara dia miatrika sakana maro izay manakana ny fandraisany anjara feno ao amin'ny fiarahamonina. Anisan'ireny fanamby ireny ny fidirana voafetra amin'ny fampianarana, ny tsy fitovian'ny asa, ny tolotra ara-pahasalamana tsizarizary, ny fanilikilihana ara-tsosialy miely patrana, ary ny tsy fahampian'ny fahafahana miditra amin'ireo fandaharan'asa fiarovana ara-tsosialy. Ny sakana toy izany no mampateza ny tsingerin'ny fahantrana sy ny fanilikilihana, manakana ny olona manana fahasembanana tsy hahatratra izay mety ho vitany sy tsy handray anjara amin'ny fiarahamoniny.

Mba hamahana ny olana momba ny fampiatiana ireo olona sembana dia tsy maintsy atao laharam-pahamehana, ho toy ny tohatra fototra amin'ny fanomezan-danja sy ny fivezivezena ara-tsosialy sy ara-toekarena, ny fanabeazana tsy misy fanavakavahana. Mahagaga fa ny angon-drakitra avy amin'ny Banky Iraisam-pirenena dia manambara fa ampahany kely amin'ny ankizy manana fahasembanana ihany no voasoratra anarana any an-tsekoly raha oharina amin'ireo mpiara-mianatra aminy tsy manana fahasembanana, izay manasongadina ny filàna rafi-panabeazana mampiaty ka mamaly ireo filàna isan-karazany sy mampiroborobo ny tontolom-panabeazana manohana. Izany dia mitaky ny governemanta hampihatra ny politika miantoka ny fisiana sekoly azo idirana, ny fanofanana ny mpampianatra amin'ny resaka fampiatiana, ary ireo tolotra fanohanana manokana. Fanampin'izany, ny fanentanana fampahatsiarovan-tena dia afaka manampy amin'ny fanoherana ny ny hevi-draikitra momba ny fahasembanana ary mampiroborobo ny fomba fisainana mampiaty kokoa eny anivon'ny fiarahamonina.

Ny tahan'ny tsy fananana asa eo amin'ny olona manana fahasembanana ao Afrika dia ambony lavitra noho ny eo amin'ny mponina amin'ny ankapobeny, araka ny notsindrian'ny tatitra ReliefWeb report. Ny fandresena ireo sakana eo amin'ny tsenan'ny asa dia mitaky ezaka iombonana avy amin'ny governemanta, ny orinasa ary ny fiarahamonim-pirenena. Tena ilaina ny fomba fandraisana mpiasa mampiaty ireo olona manana fahasembanana, ny fahafahana miditra amin'ny toeram-piasana, ary ny programa fanofanana arak'asa mba hanomezana hirika ara-toekarena ho azy ireny. Amin'ny alàlan'ny fanomezana ny fahaizamanao arahana traikefa sy hirika ho an'ny olona mba hikatsahana asa manan-danja, dia afaka mitrandraka talenta midadasika i Afrika, ary manosika ny fitomboana ara-toekarena amin'ny alàlan'ny fahasamihafana sy ny fampiatiana.

Zon'olombelona fototra ny fikarakarana tsara ara-pahasalamana, kanefa maro amin'ireo olona manana fahasembanana any Afrika atsimon'i Sahara no miatrika fanamby lehibe amin'ny fidirana hahazo ireo tolotra ara-pitsaboana tena ilaina noho ireo sakana ara-batana, ny fanavakavahana ary ireo fitaovana voafetra. Ny governemanta sy ny mpanome tolotra ara-pahasalamana dia tsy maintsy manao ho laharam-pahamehana ny politika sy ny tolotra ara-pahasalamana mampiaty ny fahasembanana, mba hahazoana antoka fa azon'ny rehetra idirana ny tobim-pahasalamana, voaofana hanome fikarakarana mifanaraka amin'ny fahasembanana ireo mpiasan'ny fahasalamana, ary atao mora raisina ireo fitaovana fanampiana.

Talohan'ny fihaonana antampon'ireo filoham-panjakana sy ny governemanta tany Guinée Bissau izay natao ny Alahady 9 Jolay, dia nisy fiaraha-mientan'ireo fikambanana mpiaro ny zon'ireo manana fahasembanana ahitana ny Federasiona Afrikana Tandrefana ahitàna ireo fikambanana ho an'ny Fampandrosoana ny olona manana fahasembanana (FOAPH), Sightsavers, ary Light for the World izay namoaka fanambarana iombonana. Iangavian'ilay fanambaràna ireo mpikambana avy amin'ny governemanta mba hanolo-tena hiaro ny fampiatiana mandritra ny hetsiky ny CEDEAO sy ny fihaonana antampony manaraka hataon'ny Firenena Mikambana (ONU) momba ny SDGs (Tanjon'ny Fampandrosoana Maharitra) izay hatao amin'ny Septambra.

Ny SDGs, izay fitambarana tanjona eran-tany miisa 17 napetraky ny Firenena Mikambana sy ireo governemanta maneran-tany tamin'ny 2015, dia mikendry ny hiady amin'ny fahantrana sy hampihena ny tsy fitoviana hatramin'ny 2030. Na izany aza, ny tatitry ny Firenena Mikambana vao haingana  dia manondro banga lehibe eo amin'ny fandrosoana mankany amin'ny fanatrarana ireo tanjona ireo. Nasongadin'i Saleck Ould Dah, tompon'andraikitry ny Sightsavers ao amin'ny Global Advocacy ho an'ny faritra Afrika Andrefana mampiasa sy miteny frantsay, ny maha-maika ny toe-draharaha, ary nilaza hoe:

Satria izao tontolo izao tonga amin'ny antsasaky ny fe-potoan'ny 2030 amin'ny fanatrarana ny SDGs, voaporofo fa niala tamin'ny làlany ny fandrosoana, ary tafavoaka tanteraka amin'ny làlana.

Nohamafisin'i Dah koa ny maha-zava-dehibe ny fampiatiana, nanamarihany fa:

Tandindonin-doza ny fampanantenana tsy hamela na iza na iza, anisan'izany ireo manana fahasembanana. Raha tiana ny hahatratrarana ny SDGs dia izao no fotoana hisaintsainana ny fametrahana azy ireny sy ireo dingana ilaina maneran-tany sy nasionaly hanatrarana izany.

Manana anjara toerana lehibe amin'ny fampiroboroboana ny fampiatiana irei semabana any Afrika ny SDGs. Amporisihan'izyireny ireo firenena mba hamorona politika sy hametraka fepetra miantoka ny zo sy ny fahasambaran'ny olona manana fahasembanana. Ny Tatitry ny Fandrosoan'ny SDG dia manantitrantitra ny maha-zava-dehibe ny politika sy ny fomba fanao mampiaty ireo manana fahasembanana. Samy ekeny ny fandrosoana vita sy ireo fanamby mbola mitohy mba hanaovana ny kaontinanta Afrikana ho mampiaty kokoa. Asongadin'ilay tatitra ny maha-zava-dehibe ny fanangonana angon-drakitra momba ny fahasembanana sy ny fanapariahana ny fiheverana ny fahasembanana hanerana ny sehatra rehetra mba hamolavolàna paikady ikendrena lasibatra mba hisian'ny fampiatiana.

Tamin'ny alàlan'ny fanentanany “Equal World”, ny Sightsavers dia nanentana ny ECOWAS / CEDEAO hanavao ny fanoloran-tenany hisiana fampiatiana bebe kokoa ny olona manana fahasembanana mandritra ny fihaonambe SDG. Niantso ny ECOWAS izy ireo mba hitàna ny toerana tompondaka amin'ny fampiatiana, tsy any Afrika Andrefana ihany fa eo amin'ny sehatra manerantany.

Eny amin'ny antsasa-dàlan'ireo SDGs, ny 18 sy 19 Septambra, dia hivory ao amin'ny Fihaonamben'ny UN SDG any New York ireo mpitarika erantany, isan'izany ireo filoham-panjakàna sy ny governemanta ao amin'ny ECOWAS, mba hanombana ny fandrosoana sy ny hanao fanoloran-tena amin'ny hetsika mitondra fanovàna sy mandeha malaky. Ny ho vokatr'ilay fihaonana an-tampony dia fanambarana ara-politika nifampiraharahàna, izay ahafahan'ny firenena mpikambana mandray anjara. Yatma Fall, filohan'ny FOAPH, dia nanaiky ny haitarika ara-tantaran'ny ECOWAS amin'ny resaka fanoloran-tena mampiaty, ary nilaza hoe:

ECOWAS dia mpitarika manerantany amin'ny fanoloran-tena ho amin'ny fampiatiana. Ny fanentanana “Equal World” dia miantso azy ireo hanohy ny ezaka ho tompondaka mba hanatonana ireo izay tavela any aoriana lavitra.

Nohamafisin'i Fall fa ilaina ny fandraisan'ireo olona manana fahasembanana anjara amin'ireo dingana mankany amin'ny Fihaonambe SDG, tamin'ny fanantitranterana fa ny fitenenana mitovy anatin'ireo fanapahankevitra izay misy fiantraikany amin'ny fiainan-dry zareo, dia zava-dehibe amin'ny fanatrarana tontolo iray ara-drariny, mampiaty ny rehetra ary mitovy ho an'ny rehetra.

Ny fanambaràna iombonana navoakan'ilay fiarahamientana dia isan'ny ampahany amin'ny fampielezankevitra mivelatra kokoa ataon’ny Equal World an'ny Sightsavers, izay miangavy ireo mpitondra eran'izao tontolo izao hanaiky ny loza atrehan'ny fampanantenana tsy hanary na iza na iza. Ny fanentanana dia mandrisika azy ireo hiantoka fa ny fanambarana pôlitika sy ny fanolorantena nasionaly rehetra natao tamin'ny Fihaonambe SDG, dia hanao ho laharam-pahamehana an'ireo olona voahilikilika indrindra amin'ny fampandrosoana manerantany.

Ny fampiatiana ny  olona manana fahasembanana any Afrika dia tsy resaka rariny ara-tsosialy fotsiny; tena ilaina amin'ny fampandrosoana maharitra sy ny fitombohan'ny fihariankarena izany. Amin'ny fanekena ireo fanamby safatsiroa atrehan'ny olona manana fahasembanana ary amin'ny fandraisana fepetra mavitrika amin'ny famahàna izany, no hahafahan'ilay kaontinanta manangana hoavy mampiaty kokoa, tsy mitanila ary miroborobo ho an'ny olom-pireneny rehetra. Mba hanatrarana izany vina izany dia zava-dehibe ny fiarahamiasa eo amin’ireo fitondram-panjakana, ny fikambanana iraisam-pirenena, ny fiarahamonim-pirenena ary ny sehatra tsy miankina. Amin'ny alalan'ny fampiharana ny politika fampiatina ny olona sembana, ny fampiasambola amin'ny fanabeazana sy ny fikarakarana ara-pahasalamana, ary ny fampiroboroboana ny toeram-piasana mampiaty ny rehetra, dia afaka mamoaka ny tanjaky ny mponina sembana ao aminy i Afrika, mamolavola fiarahamonina hahafahan'ny tsirairay mandray anjara mitondra ny talentany sy ny nofinofiny hamoronana hoavy iray mamirapiratra kokoa ho an'ny olona rehetra.

Mikatona ny famoahana hevitra