Ny toeram-pambolena ao Negros. Sary natolotry UMA Pilipinas.
Miady amin'ny hanoanana sy ny tsy fananana ireo tantsaha maro rehefa mamangy ny toeram-pambolena fary manerana any Filipina ny Tiempo muerto na “Taom-Pamokarana Maty” satria tsy misy ny asa mandritra io maitsoahitra io ao anatin'ny taona. Mety ho henjana ho an'ny tantsaha ny toy izany satria mihoatra ny roa hetsy amin'ny mpiasan'ny famokarana siramamy miisa 385.000 be izao ary fantatra amin'ny anarana hoe “sakada” no nafindra toerana tany amin'ny Nosy Negros fotsiny.
Tsy misy mpikitika ary eo ampelan-tànan'ireo taranam-pianakaviana matanjaka ara-politika ny ankamaroan'ireo haciendas (tany fambolena goavana) ao Negros na dia teo aza ny fanitsian-dalàna fanajariana ny tany maro dia maro mandidy ny hizarana ny tany amin'ny tantsaha.
Omena asa mandritra ny vanim-potoanan'ny fambolena sy ny fijinjana ireo tantsaha ao amin'ireo tany fa tsy misy ny fidiram-bola mandritra ny maitsoahitra. Maro ny miezaka hitady asa hafa, kanefa vitsy ny asa hafa azo atao ao amin'ny nosy. Nanazava ny antony mahatonga ny vanim-potoana ho tena mampahatahotra ny tantsaha ilay mpitarika ireo tantsaha Danilo Ramos:
Sugar workers bear the brunt of Tiempo Muerto every year. They try to look for other modes of decent employment or livelihood but these are obviously scarce because Negros—in this day and age—is still dominated by a decrepit monocrop industry and by centuries-old feudal oppression.
Mizaka ny vokatry ny Tiempo muerto isan-taona ireo mpiasa mpamokatra siramamy. Miezaka mitady ny asa mendrika amin'ny fomba hafa izy ireo na fivelomana kanefa mazava ho azy fa zara raha misy izany satria mbola manjaka ao Negros mandraka ankehitriny ny orinasa lany andron'ny voly tokana sy ny fanjakazakana tompo-mpanompo fahagola naharitra taonjato maro .
Fambolena ao Carabao mampiseho ny rafitry ny tontolon'ny fambolena nilaozan'ny toetrandro ao Filipina. Sary natolotr'i UMA Pilipinas.
Tananan'ny mpamboly ao Negros mandritra ny Tiempo Muerto. Sary natolotr'i UMA Pilipinas.
Mampiseho ny antontanisan'ny Governemanta fa miaina ao anatin'ny fahantrana ny 30,5 isanjaton'ny fianakaviana ao Negros Andrefana (ilany andrefan'ny nosy), raha miakatra ho 46,6 isanjato kosa izany ho an'ny fianakaviana ao Negros Atsinanana (ilany atsinanana).
Efa nanomana hetsi-panoherana tao an-drenivohim-paritany ireo tantsaha manerana an'i Negros hatramin'ny fiandohan'ny volana Aogositra mitaky ny famoahana avy hatrany ny vatsy sy ny fomba fanampiana hafa avy amin'ny governemanta nasionaly noho ny voina .
Namintina i Nanay Lani, iray amin'ireo izay nanatevin-daharana ny hetsi-panoherana, fa
fianakaviana maro no midi-trosa mavesatra mandritra ny Tiempo muerto.
Now it’s Tiempo Muerto and work is scarce. Even if we get some work, we no longer take home any cash. We even incur so much debt during this tiggulutom (season of hunger).
Tiempo muerto izao fotoana izao ary zara raha misy ny asa. Tsy misy intsony ny karama ho entina mody na dia misy aza ny asa kely ho anay. Midi-trosa mihitsy aza izahay mandritra ny tiggulutom (vanim-potoan'ny hanoanana).
Ireo tantsaha manao hetsi-panoherana eo anoloan'ny biraom-panjakana , mitaky ny famoahana ny vola fanampiana noho ny voina . Sary natolotr'i UMA Pilipinas.
Tantsaha manao hetsi-panoherana nadrovitra ny taratasi-karamany , mampiseho ny karama kely azony rehefa miasa ao amin'ny famokarana siramamy . Sary natolotr'i UMA Pilipinas.
Nampitomboin'i El Nino ny voina ao Negros – namely ny nosy tamin'ny fiandohan'ity taona ity ny hain-tany tafahoatra.
Vao mainka mampitombo ny olan'ny tantsaha sasany ny fanentanan'ny governemanta ny amin'ny fandroahana ireo tantsaha sasany ao Negros. Nisy mihitsy aza ny fifandonana nahery vaika teo amin'ireo tantsaha mikiry ny hijanona sy ny polisy ary ny miaramila tao an-tanànan'i Murcia.
Polisy sy miaramila hita mibaiko ny tantsaha sasany mba hamela ny taniny ho an'ny governemantam-paritany. Sary natolotr'i UMA Pilipinas.
Manasongadina ny antsafa natao tamin'ny tantsaha iray izay nanazava ny fiantraikan'ny fahantrana sy ny fanjakazakan'ny miaramila ao an-tanànany ny lahatsary eto ambany;
Nanosika ny filoham-pirenena vaovao ireo tantsaha ao Negros nandritra ny fihetsiketsehana nomanina tao an-drenivohi-paritany mba hampihatra ny lalànan'ny fananan-tany nohavaozina sy hampitombo ny fanampiana ireo tantsaha niharan'ny Tiempo muerto.
