Hatramin'ny Marsa lasa teo, tantsaha noana an'arivony ao amin'ny nosy Mindanao atsimon'i Filipina no nanatontosa karazam-pihetsiketsehana ao afovoan-tanàna lehibe mitaky ny famoahana avy hatrany ny vary ho an'ny niharam-boinan'ny haintany.
Noho i El Niño, ilay tsiokan-toetrandro mitarika tsy fisian-drano sy fahamainan'ny tany notarihan-drano any amin'ny faritra ambanivohitra ao amin'ny firenena, dia tsy afa-namafy voa intsony ny tantsaha tao anatin'ny volana maro. Tamin'ny fanombohan'ity taona ity dia nambara tany amin'ny faritany maro ao Mindanao fa tratran'ny antambo ry zareo, izay midika hoe mahazo mampiasa vola manokana hanomezana sakafo fanampiana ny mponina voakasik'izany ny manam-pahefana eo an-toerana.
Fa tamin'ny Marsa teo, betsaka ny tantsaha nitaraina fa mbola tsy nozaraina tany amin'ny tanànany ny vary omen'ny governemanta. Mihoatra ny 4000 ny tantsaha nivory [mg] teo anoloan'ny trano fanatobiam-barin'ny governemanta any an-tanànan'i Kidapawan mitaky ny famoahana ny vary sy ny vola fanampiana iatrehana ny antambo. Saingy fanaparitahana an-kerisetra ny tantsaha nanao barazy tamin'ny 1 avrily no nataon'ny polisy fa tsy nizara vary.
Fa noho ny zava-nitranga, dia nalaza ny diezy #BigasHindiBala( Vary fa tsy bala) rehefa nanohitra amim-panontaniana ny fanapaha-kevitry ny polisy hanafika ireo tantsaha izay nangataka sakafo fotsiny ny mpisera aterineto. Betsaka ihany koa ny naneho hevitra fa mampihoron-koditra ny mahita izany firenena mpamoka-bary noana izany rehefa ela amin'ny fiatrehana ny voina ateraky ny El Niño ny politisiana.
Nalefa ny fanentanana hanao fanomezam-bary, izay notohanan'ny vondrona mpanao fiantràna maro, olom-pirenena mahatsiaro ho manana adidy ary olo-malaza amim-pahavitrihana.
Andro vitsivitsy taorian'ny fanaparitahana tanatin'ny ra mandriaka tao Kidapawan, nikarakara ny hetsi-panoherany mitaky vary amin'ny governemanta ihany koa ny tantsaha avy amin'ny faritany mifanakaiky ao Mindanao.
Tao Mindanao avaratra, manazava ny fiantraikan'ny El Niño amin'ireo vondrom-piarahamonina ambanivohitra ny mpitarika ny tantsaha Ireneo Udarbe :
Our livelihood is dependent on the land which is now too parched to grow anything. Farmers are innovative. We can look for alternative crops to plant, find some growths that are edible. But right now there is simply nothing – just hectares of dust that even weed won’t grow on.
Miankina amin'ny tany izay efa karankaina loatra hitomboam-bokatra na inona na inona ny fiainanay. Mahaforon-javatra ny tantsaha. Afa-mitady voly hafa ambolena izahay, mitady vokatra dia azo hanina. Saingy tsy misy na inona na inona intsony eny – fa vovoka amin'ny hekitara maro izay tsy maniry eny na dia ny ahi-dratsy aza
Tantsaha tokotokony ho 5000 eo ho eo no nifamory tao an-tanànan'i Valencia sy Malaybalay hanery ny governemanta hizara vary amin'ireo lasibatry ny haintany.
Nahombiazana ny fihetsiketsehana rehefa nampanantena ny goverinoran'ny faritany fa hizara vary iray gony isaky ny ankohonana tantsaha tratran'ny El Niño. Nampanantena ihany koa izy hizara ambioka iray gony sy zezika roa lasaka isaky ny hekitara ho fiomanana amin'ny fotoam-pambolena.
Ao amin'ny faritanin'i Cotabato atsimo, tokony ho 3000 eo ho eo ny tantsaha nibahana ny lalam-pirenena ao amin'ny renivohi-paritra mitaky ny fizaram-bary. Dimy andro taty aoriana, nanaiky ny governemanta ao an-toerana hanome fanampiana vary 25 kilao isam-bolana hoan'izay tantsaha rehetra tratran'ny haintany eo amin'ny faritra mandra-pahatongan'ny fotoam-pararano.