Tolo-Tanan'i Frantsa Sy Ny Banky Mondialy Hanampy Ny Firenena Afrikana Hahay Hifampiraharaha Amin'ny Harena An-kibon'ny Taniny

Ho fankalazana ny tsingerin-taona faha-40 ny fifanaraham-piaraha-miasa ao anatin'ny Faribola Franc, dia namoaka taratasy iraisana ny filohan'i Côte d'Ivoire, Alassane Ouattara, sy ny minisitry ny vola Frantsay, Pierre Moscovici, hamaranana ny “fitrandrahana tafahoatra ny tahiry Afrikana” [fr]. Taorian'io kabary io dia namoaka fanambarana an-gazety ny Banky Mondialy fa nanangana tahirim-bola hanampiana ny firenena Afrikana hahay hifampiraharaha kokoa ny fitrandrahana ny loharanon-karenany voajanahary. Hita fa tsy ny manasongadina ny tsy fahombiazan'ny governemanta Afrikana hianoka ny loharanon-karenany ihany fa ny tombontsoa tafahoatra azon'ny mpitrandraka iraisampirenena no asongadin'ity fepetra ity amin'ny fomba ofisialy.

Maika 

Fa ny tanjon'ity fepetra ity ‘hampiroborobo ny fifanarahana ara-barotra marina sy ara-drariny’ no laharam-pahamehana azo raisina amin'ity kabary niarahana ity. Saingy nilaza ihany momba ny fifandroritana taloha nisy teo amin'i Frantsa sy ny zanataniny taloha ity fanambarana tamin'ny mpanao gazety ity. Nanambara [fr] Atoa Ouattara fa :

Nous entendons lutter contre le décalage qui demeure, trop souvent, entre une vision datée et pessimiste de l’Afrique et le dynamisme économique actuel du continent. L’Afrique du XXIème est en mouvement, en croissance, riche de ses réserves naturelles et désireuse de démocratie. [..] La relation entre la France et l’Afrique doit pour cela être redéfinie, comme l’a souhaité le Président de la République française.

Mikasa ny hiady amin'ny elanelana misy, matetika loatra, eo amin'ny fomba fijery lany andro sy mpijery lafy ratsin'i Afrika sy ny fihetsiketsiky ny toekarenan'ny Kaontinanta izahay. Mihetsika, misonga, i Afrikan'ny taonjato faha-21 manankarena otrik'harena voanjanahary sy mitady demokrasia. [..] Tsy maintsy faritana indray ny noho izany ny fifandraisana eo amin'i Frantsa sy i Afrika, araka ny fanirian'ny filohan'ny Repoblika Frantsay.


Lahatsarin'ny fihaona teo amin'i Ouattara sy Moscovici, nakarin'i AbidjanNetTV.

Any Togo, République Togolaise miresaka momba ny tetikasa ary nanamarika fa [fr]:

Dans leur tribune, Alassane Ouattara et Pierre Moscovici appellent de leurs voeux une relation redéfinie entre la France et l'Afrique, après des décennies de liens ambigus, parfois teintés de corruption, entre Paris et ses anciennes colonies.

Teny amin'ny sehatra nisy azy ireo i Alassane Ouattara sy i Pierre Moscovici no niantso famaritana indray ny fifandraisana eo amin'i Frantsa sy i Afrika, taorian'ny fifandraisana tsy mazavazava am-polony taona, izay miharo kolikoly tsindraindray, teo amin'i Paris sy ny zanataniny.

Ao amin'ny Jeune Afrique i Stéphane Ballong, manonona ny anaran'i Makhtar Diop, filoha lefitry ny Banky Mondialy misahana an'i Afrika, nanamarika ny tsy fahombiazan'ny Governemanta Afrika hatramin'izao [fr] sy nanome antsipirihany momba ny votoatin'ny Tahirim-Panampiana Hananana Fifampiraharahana Ara-drariny:

“Un ministre des mines ou des finances ne dispose pas forcément des ressources nécessaires pour employer l’expertise la meilleure au monde pour négocier des contrats équilibrés.” Il s’agit donc d’essayer de combler cette défaillance en fournissant  aux pays d’Afrique, l’assistance technique nécessaire (ressources financières et humaines) pour obtenir de meilleures conditions contractuelles [..]

“Tsy manana ny fitaovana sy fahalalana ilaina “hibaikoana” ny fahaizana tsara indrindra eto an-tany hanaovana fifanarahana ara-drariny mba ahafahana manao fifanarahana mifandanja.” Tsy maintsy atao noho izany ny ezaka hamenoana izany tsy fahampiana izany amin'ny fanomezana fanampiana ara-teknika ilaina (vola na olona) ho an'ny firenena Afrikana, hahazoana fifanarahana tsara kokoa [.]

Nampiany [fr] :

Cinq grands domaines devront être couverts  par ce fonds : les conseils juridiques pour améliorer les modalités contractuelles des investissements dans les industries extractives, en amont les diagnostics sur la capacité institutionnelle des États, l’aide technique relative aux risques sociaux, les conseils pour des politiques publiques visant à développer des pôles de croissance en amont et en aval de l’industrie extractive. La France s’est engagée à apporter une contribution de quelque 15 millions d’euros qui seront repartis entre la Banque mondiale et la Banque africaine de développement.

Sehatr'asa dimy no tokony horakofan'ny Famatsiam-bola: ny tolo-tsaina araka ny lalàna hanatsarana ny fombam-pifanarahana eo amin'ny sehatry ny orinasam-pitrandrahana, Eo ambony ny famantarana ny fahafaha-manaon'ny rafi-panjakana, fanampiana ara-teknika mifandraika ao amin'ny resaka olana ara-piarahamonina, tolo-tsaina eo amin'ny politikam-panjakana mikendry hampivelatra ireo faritra mitombo manokana eo ambony sy ambanin'ny [manodidina?] orinasa mpitrandraka. Nonolo-tena hitondra fandraisana anjara mitentina 15 tapitrisa euris hozaraina amin'ny Banky Mondialy sy ny ny Banky Afrikana Misahana ny Fampandrosoana.

Toeram-pitrandrahan'i Kailo, RDC nopihan'i Julien Harneis hita Flickr (CC-license-2.0)

Fepetra enti-manohitra ny Ambaindain'i Shina aty Afrika?

Maro ny mpitazana no manolo-kevitra fa ireo fepetra noraisina ireo dia enti-manohitra ny fitomboan'ny ambaindain'i (influence) Shina eto Afrika [fr]. Tsy nanadino nanamarika ny mampihomehy [fr] amin'ny toe-draharaha i Philippe Hugon, Talem-pikarohan'ny IRIS (Ivom-pifandraisana Iraisam-pirenena sy Stratejika):

Dans le fond, les relations que la Chine entretient avec l'Afrique ressemble avec ce qui se faisait en France il y a une trentaine d'années : des liens forts dans le champs du politique, une non dissociation des liens public/privé et une importante corruption. Le tout sans être très regardant sur les situations environnementale et sociale.

Raha jerena ankapobeny, nitovitovy tamin'izay natao tany Frantsa 30 taona lasa izay ihany ny fifandraisan'i Shina amin'i Afrika: fifandraisana matanjaka eo amin'ny sehatry ny politika, fifampidipidiram-pifandraisan'ny fanjakana sy ny tsy miankina miharo kolikoly vaventy. Ary tsy misy ijerena ny toe-draharaha ara-tontolo iainana sy ara-piaraha-monina izany rehetra izany.

Bacary Gill any amin'ny Repoblika Democratikan'i Kongo manamarika ny fahasamihafan'ny fomba fampandrosoana [fr] ataon'i Frantsa sy Shina aty Afrika:

La Chine a été un moteur pour la construction d'infrastructures. Elle fait également renaître des projets jugés insuffisamment rentables par les entreprises occidentales. Mais, certaines industries africaines naissantes ont été touchées par la concurrence chinoise, et la population locale ne bénéficie pas toujours de l'effet d'aubaine de ces nouveaux projets, en raison d'un taux insuffisant de “local content”, c'est-à-dire d'embauche et de sous-traitance locale. [..] Malgré des liens forts avec un certain nombre d’États africains, la France a eu tendance, sur le long terme, à se retirer de ce continent. Le poids des investissements, la présence militaire, tous les indicateurs vont dans ce sens.

Mpanetsika eo amin'ny fananganana foto-drafitr'asa i Shina. Atsangany ihany koa ny tetikasa heverin'ny orinasa tandrefana ho tsy ampy ahazoana tombombarotra loatra. Fa tratran'ny fifaninanana Shinoa ny orinasa vao misandratra Afrikana sasantsasany, ary tsy mianoka tombontsoa avy amin'ny fisian'ireny tetikasa vaovao ireny matetika ny mponina ao an-toerana, satria tsy ampy ny tahan'ny fampidiran'asa sy ny fifampiraharahana arakasa ao an-toerana (sous-traitance). [..] Na dia eo aza ny fifandraisana mafy amin'ny firenena Afrikana maro, tahaka ny niròna amin'ny fisintahana izany i Frantsa ao anatin'ny fotoana maharitra. Ny lanjan'ny fampiasam-bola sy ny fisian'ny tafika dia samy mirona amin'izany zotra izany avokoa.

Na eo aza izany, ity fandraisana an-tanana ity dia manondro fa tsy hamela maina an'i Shina hanitatra ny ambaindainy akory i Frantsa. Manamarina izany fanirian'i Frantsa izany ny tafatafa nifanaovana tamin'Atoa Moscovici ao amin'ny  Jeune Afrique. Hoy [fr] ny Minisitry ny Vola Frantsay :

L'Afrique subsaharienne ne représente que 3 % des exportations et des importations françaises, avec à peu près 14 milliards d'euros d'importations et 12 milliards d'exportations. C'est trop peu. Je ne veux pas critiquer la Chine, je trouve cela désuet. C'est en réorientant le partenariat entre la France et l'Afrique vers l'investissement que nous trouverons de meilleures réponses. En aidant nos entreprises à mieux appréhender le risque, qu'elles tendent à surévaluer ; à aller de l'avant, en donnant une priorité au secteur de l'énergie où nous avons une grande expertise. Nous n'avons pas à avoir peur des Chinois.

Tsy mahasahana afa-tsy 3%n'ny fanondranana sy fanafaran'entambarotra frantsay i Afrika atsimon'i Sahara, amin'ny fanafaran'entana 14 miliara Euros sy fanondranan'entana 12 miliara. Kely loatra. Tsy te-hitsikera an'i Shina aho, hitako fa lany andro izany. Amin'ny alalan'ny fanovana zotra ny fiaraha-miasan'i Frantsa sy Afrika mankany amin'ny fampiasam-bola no ahitantsika ny vokatra tsara indrindra. Amin'ny fanampiana ny orinasantsika hahazo an-tsaina bebe kokoa ny risika, izay matetika avoitra be loatra; amin'ny firosoana, manome ny laharam-pahamehana ny sehatr'asan'ny angovo izay ananantsika fahaizana manokana. Tsy mila matahotra an'i Shina isika.

Eto Madagasikara, efa noresahina tamin'ny antsipirihany ny anjara toeran'i Shina eo amin'ny sehatry ny fitrandrahana loharanon-karena voanjanahary, indrindra fa ny fanondranana bolabola tsy ara-dalàna [mg].  Saingy ny nataon'i Frantsa teto Madagasikara nandritra ny krizy politika 2009 no mahatonga ny mpanara-baovao eto an-toerana ho mailo amin'izay fandraisana an-tanana ataon'ny Frantsay hanampiana an'i Afrika. Izany no nahatonga an'i Lalatiana hitatitra ny lalan-tsarotra diavin'i Afrika Miteny Frantsay [fr] taorian'ny fanjanahantany, ka nahazoana ity filazan-kevitr'i Rajo Rajaonarivelo (eo amin'ny sehatra fanehoan-kevitra) :

Il est indéniable que les français ont voulu implanter des modèles de gouvernance et des gouvernants qui servent leurs intérêts dans les pays anciennement colonisés. Mais, comme on dit, it takes two to tango, il faut bien que nos gouvernants soient d’accord. Etait-ce le cas ? à nous tous d’y répondre. Sur un autre plan, avant la colonisation et même quelques années après, nous avions atteint l’auto-suffisance en riz. Il y a même eu des années où Madagascar en exportait. Aujourd’hui, nous sommes obligés d’importer 200 000 à 300 000 tonnes par an. Je ne pense pas que la France ou le Royaume-uni ait un quelconque intérêt là-dedans.

Tsy azo lavina fa nitady maodelim-pitondrana sy mpitantam-panjakana miaro ny tombontsoany any amin'ny firenena nozanahany taloha ny Frantsay. Nefa araka ny filaza hoe “mila olona roa raha handihy tangô”, tsy maintsy mifanara-kevitra aminy amin'izany ny mpitondra antsika. Izay ve no zava-misy? Antsika rehetra no mamaly izany. Eo amin'ny sehatra hafa, talohan'ny fanjanahantany sy ny taona vitsivitsy taoriany ihany koa, dia nahatratra ny fahavitan-tena teo amin'ny vary isika. Nisy aza ny taona maromaro nanondrana vary i Madagasikara. Ankehitriny, tsy maintsy manondrana vary 200.000 ka hatramin'ny 300.000 taonina isan-taona isika. Tsy mieritreritra aho fa manana tombontsoa amin'izany i Frantsa na i Angletera.

Tsikaritra ihany fa misy ny marimaritra iraisana fa mila mahatakatra kokoa ny fomba hifampiraharahana amin'ny fitrandrahana ny harena voajanahariny ny firenena Afrikana. Raha tena mitondra tokoa any amin'ny fifanarahana ara-drariny ity fepetra ity dia tsy hiahiahy ny olona hoe misy paikady zeopolitika tao ambadika.

1 hevitra

Hiresaka koa

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.