Taorian'ny fifidianana mahomby sy milamina tamin'ny 7 Desambra, feno hafatra avy amin'ny Ghaneana ny Twitter tamin'ny Alahady 11 Desambra, hafatra milaza fa tany am-piangonana izy ireo mba hisaotra an'Andriamanitra noho ny voka-pifidianana tsara na mba hiara-mankalaza amin'ny antoko nandresy.
Saingy nanao fanamarihana tena hafakely ny sioka avy amin'ilay Ghaneana mpanao gazety ara-anatanjahan-tena Gary Al-Smith (@garyalsmith). Namoaka pikantsary tamin'ny ampahan'ny lahatsoratra iray nosoratan'ny haino aman-jery Amerikana CNN momba ny fifidianana tao Ghana izy izay nilaza fa sokajiana ho mijaly ny tsy fahampian-tsakafo ny firenena. Hoy izy tamin'ny siokany mampiasa ny tenirohy #CNNGetItRight ho an'ireo mpanjohy azy miisa 166.000 mahery:
Uhm @CNN, I didn't know Ghanaians “stand in long lines to obtain products” or “struggle to obtain food”. And I live there. #CNNGetItRightpic.twitter.com/tpyosBIrJJ
— Gary Al-Smith (@garyalsmith) December 11, 2016
Ah! @CNN, tsy nahafantatra aho fa “Mitsangana milahatra ela be mba hahazoana entana” na “miady mafy mba hahazo sakafo” ny Ghaneana. Ary monina ao aho.
Diso fanantenana i Gary fa tsy nanome sary tena izy mikasika ny toe-karen'i Ghana ny lahatsoratra navoakan'ny CNN. Tamin'ny fizarana faharoa tamin'ny lahatsoratra, milaza ny filoha voafidy Nana Akufo-Addo izy:
The national economy will be Akufo-Addo’s major challenge. Oil reserves were discovered off the coast of Ghana in 2007, but Ghanaians struggle to obtain food and day-to-day services. Rolling blackouts are common and citizens often stand in long line to obtain products.
Ho fanamby lehibe an'i Akufo-Addo ny toekarem-pirenena. Hita tao amin'ny morontsirak'i Ghana tamin'ny taona 2007 ny tahirin-tsolitany, saingy mitolona mba hahazo sakafo sy tolotra isan'andro isan'andro ny Ghaneana. Mahazatra ny fahatapan-jiro ary matetika mitsangana milahatra ela be ny olom-pirenena mba hahazoana entana.
Manova ny tena zava-misy eny ifotony ao Ghana ny lahatsoratra. Amin'ny ankapobeny, tsy mitrongy vao homana ny Ghaneana, ary afaka mahazo sakafo sy fitaovana ampy izy ireo. Raha nahita filaharam-be momba ny sakafo ianao tamin'izany andro izany, mety ho fividianana ny sakafo vita ao an-toerana antsoina hoe “Waakye” izany, izay sakafo be mpankafy vita amin'ny vary voaharo tsaramaso – saingy mariky ny kalitaon'ny Waakye ny filaharana lava be, fa tsy hoe misy ny tsy fahampian-tsakafo goavana.
Taloha, nisy ny olana tamin'ny fahazoana herinaratra noho ny krizin'ny angovo, saingy ankehitriny, manana herinaratra ny Ghaneana ary tsy miaina fahatapahan-jiro intsony araka ny nolazain'ny CNN.
Niteraka ny fahatezeran’ ireo Ghaneana marobe tamin'ny CNN ny siokan'i Gary, ary maro no namaly tamin'ny fanesoana ny CNN noho ny vaovao tsy marina. Mpanao gazety Ghaneana hafa, tahaka an'i Nana Ama Agyemang (@JustNanaAma) ao amin'ny Citi FM, nisioka hoe:
Such a lazy coverage of a fantastic story by @CNN. No nuance, just the usual template “Africans are suffering.”#CNNGetItRight
— Nana Ama Agyemang (@JustNanaAma) December 11, 2016
Tati-baovaon'ny kamo avy amin'ny @CNN ao anaty tantara mahafinaritra. Tsy mba misy fahasamihafana kely, fa marika mahazatra “Mijaly ny Afrikanina.”
Nilaza tamin'ny CNN mba hitatitra vaovao marina momba an'i Ghana ny vadin'ny filoham-pirenena ao Ghana, Lordina Mahama (@firstladyGhana):
#CNNGetItRight we are a beautiful and thriving country. Kindly report accurately on us.
— Lordina Mahama (@FirstLadyGhana) December 11, 2016
#CNNGetItRight firenena kanto sy mandroso izahay. Ataovy marina ny vaovao avoaka momba anay.
Nilaza ny vaovao ihany koa ny haino aman-jery sasany ao an-toerana. Myjoyonline nampiseho fahadisoana maro hafa tao amin'ny lahatsoratra, nilaza fa nosoratan'ny mpanoratra roa sady tsy ao Ghana no tsy Ghaneana ny lahatsoratra:
The errors brought ridicule from Ghanaians, who got even more annoyed when it emerged that the article was written by a Nigerian journalist based in Lagos, Stephanie Busari, and another based in Atlanta, Ralph Ellis.
The article, among other errors, also incorrectly said the people of the country are ‘Ghanians’, instead of ‘Ghanaians’.
In addition, the story even got the final results wrong. It said: “Akufo-Addo of the New Patriotic Party won 5,180,389 to 4,193,861 or about 55% to 45%, reported representatives at the EC National Collation Centre which verified results sheets from 241 constituencies.”
This was inaccurate because the EC's account of 241 constituencies gave Nana Addo 54.69%, and John Mahama 43.60%, so it's surprising the network quoted that number.
Another factual error said that Ghana’s president-elect, Nana Akufo-Addo had contested a general election in 1998, when elections were actually contested in 1996 and 2000.
Niteraka fanesoana avy amin'ny Ghaneana ny fahadisoana, vao mainka izy ireo sosotra raha nahita fa nosoratana mpanao gazety Nizeriana monina ao Lagos, Stephanie Busari, sy iray hafa monina ao Atlanta, Ralph Ellis ny lahatsoratra.
Anisan'ireo fahadisoana hafa, nilaza ny lahatsoratra hoe “Ghaniana”, raha tokony ho ‘Ghaneana’ no iantsoana ny olona ao amin'ny firenena.
Ankoatra izany, voka-pifidianana diso no navoakan'ny lahatsoratra. Hoy izy: “Akufo-Addo avy amin'ny Antoko Tia Tanindrazana Vaovao no nandresy tamin'ny vato 5.180.389 manoloana ny 4.193.861 na tokony ho 55% manoloana ny 45%, hoy ny solontenan'ny Foibe Fanangonam-boka-pifidianana ao amin'ny firenena (EC) izay nanamarina ny taratasy voka-pifidianana avy amin'ireo fari-pifidianana miisa 241.”
Diso izany satria ny fanisan'ny EC avy amin'ireo fari-pifidianana 241 dia nanome 54,69% ho an'i Nana Addo, ary 43,60% ho an'i John Mahama, ka mahagaga ny nahitan'ny CNN io tarehimarika io.
Anisan'ny fahadisoana iray hafa ny filazana fa nanohitra ny fifidianana ankapobeny tamin'ny 1998 ny filoha voafidy ao Ghana, Nana Akufo-Addo, kanefa tamin'ny 1996 sy 2000 no tena notoherina tokoa ny fifidianana.
Naka io vaovao io ihany koa ireo haino aman-jery iraisam-pirenena hafa, anisan'izany ny BBC, ny Breitbart tranonkala Amerikana farany ankavanana ary ny fahitalavitra RT vatsian'ny governemanta Rosiana ara-bola RT.
Efo Dela naminavina tamim-piesoana ny fanapahan-kevitra nahatonga ny lahatsoratra:
CNN: we shd write abt Gh's successful elections
Also CNN: ppl won't read it. Add “struggle to obtain food” ppl like that sh!t#CNNGetItRightpic.twitter.com/0L8t9XNoI0— Efo #GhanaDecides (@Amegaxi) December 11, 2016
CNN: tokony hanoratra momba ny fahombiazan'ny fifidianana ao Ghana isika
CNN ihany: tsy hamaky izany ny olona. Ampio hoe “mitrongy vao homana” izany no tian'ny olona
Avy eo, ho setrin'ireo sioka, nahitsin'ny CNN ny fahadisoana tamin'ny lahatsoratra ary nolazainy tao amin'ny fanamarihan'ny tonian-dahatsoratra fa tsy nanome sary tena izy momba ny toe-karen'i Ghana ny lahatsoratra teo aloha. Jemila Abdulai (@Jabdulai), mpanoratra sady bilaogera, nisioka ny pikantsarin'ny lahatsoratra nahitsy:
The @CNN story on Ghana's elections has finally been amended. #CNNGetItRight #GhanaDecides pic.twitter.com/EE7QDMHcwY
— Jemila #GhanaDecides (@jabdulai) December 11, 2016
Nahitsy ihany ny lahatsoratry @CNN momba ny fifidianana taty Ghana.
Nangataka tamin'ny CNN mba hiala tsiny i Mawuli Tsikata (@MawuliTsikata), mpitantana ny CitiFm:
.@CNN We notice the changes to the earlier story. Can you now issue a public apology to Ghanaians. #CNNGetItRight
— Mawuli Tsikata (@MawuliTsikata) December 11, 2016
@CNN Nanamarika ny fanitsiana ny lahatsoratra teo aloha izahay. Afaka mamoaka fialan-tsiny ampahibemaso ho an'ny Ghaneana ve ianareo. #CNNGetItRight
Amin'ny ankapobeny, faly ireo Ghaneana marobe fa afaka nanery ny CNN mba hanitsy ny tatitra diso momba ny firenena izy ireo, saingy mampalahelo fa efa nivoaka ny lahatsoratra vao novaina.