Fivarotana boky tonta ao Jinbocho, Kanda, Tokyo. Mandritra irao fivahinianako isantaona mankao Japàna, manokana andro vitsivitsy aho hitsidihana trano fivarotana boky. 872 andro lasa izay no nitsidihako ity trano fivarotana boky ity. Sary an'i Nevin Thompson. (CC BY-NC 2.0)

Efa 879 andro sahady izay — taona 2, volana  4, ary andro 26 — hatramin'ny nanitsahako farany ny tao Japàna. Ity no lava indrindra tamin'ny tsy naha-tao amin'ny firenena ahy tato anatin'ny 27 taona —  andro 10.009 raha ny tena marina kokoa. Noho ireo fandraràna henjana, ary amin'ny lafiny sasany, tena tsy takatry ny saina, ataon'i Japàna noho ny fisian'ny COVID-19 amin'ny fivezivezen'ireo vahiny, sarotra ny hilaza hoe rahoviana aho no ho afaka hiverina. Etsy ankilany, misy ireo hafa voakatom-baravarana any ivelan'i Japàna no mbola miaina toejavatra ratsy lavitra noho izany.

Tena noraràn'i Japàna mihitsy tokoa ny fivezivezen'ireo mpitsidika tsy teratany Japoney mankao amin'ny firenena hatramin'ny fiandohan'ny Aprily 2020 sy ny fiantombohan'ilay valanaretina. Na nandray mpitsidika 32 tapitrisa, raha kely indrindra, aza ny firenena tamin'ny 2019, dia zara raha 190.000 izay isa izay tamin'ny faran'ny taona 2021.

Ho setrin'ny fipongaran'ilay karazana COVID-19 Omicron tamin'ny faran'ny Novambra, nametrahan'ireo mpitàna birao tsy voafidim-bahoaka fepetra henjana kokoa ny momba ny fidirana. Nandritra ny andro vitsivitsy tamin'ny Desambra lasa teo, tsy nisy na iray aza afaka niditra an'i Japàna, nahatonga ireo teratany Japoney ho voafandrika tany ivelan'ny firenena niandry ny firotsahana an-tsehatr'ireo pôlitisiàna olomboafidy.

Na izany aza, mbola tsy azon'ireo olona tsy teratany Japôney atao ny miditra ao amin'ny firenena raha tsy mponina maharitra (tsy isany aho). Na azoko atao aza ny handresy lahatra ny ‘consulat’ ao Vancouver hamela ahy hivahiny any Japàna, mbola mila mihiboka fito andro any amina hôtely nahazo fankatoavana aho, miaraka amin'ny fianakaviako, ary amin'ny volako manokana. Ttena lafo be tokoa io ho ana ankohonana misy olona efatra, indrindra fa olona faran'izay tsy tia mihiboka, no sady tena mahasorena, ary koa mampihena voalohany indrindra ny fotoana kely mba azonay laniana miaraka ao amin'ilay firenena.

Na izany na tsy izany, tsy mahazo alàlana hiditra ao Japàna aho, noho izany, tohizako ny fanisàna andro.

Toro Nagashi (Fetiben'ny arendrina), Tsuruga Bay, Japana, 899 andro lasa izay. Isantaona rehefa mifarana ny Obon, fetiben'ny maty ankalazaina isantaona, maro ireo arendrina maneho ireo razambe no alefa sambokely ho any amin'ny fiainana any ankoatra. Saripika an'i Nevin Thompson.  (CC BY-NC 2.0)

Saika ny olona tsirairay tsy teratany Japôney niaina fotoana elaela tao amin'io firenena io no manamarika isantaona ny “Japanniversary” an-dry zareo (tsingerintaona japôney). Ho ahy dia ny 6 Septambra 1994, fitsingerenan'ny nahatongavako tao Japàna. Tsaroako ny fisidinana teny ambonin'ny tontolo mamirapiratr'i Osaka rehefa fiandohan'ny alina, ny nandraisana ny fiarandalamby Hankyu mivolon-divay izay misy seza maitso sy takelaka maka endriky ny hazo, ho any Nishinomiya, ary ny sakafoko voalohany, tuna-fish onigiri (thon + bolabolam-bary) tao Lawson.

Nifindra avy tany Japàna izaho sy ny ankohonako, niaraka tamin'ny alika iray, 3.506 andro taty aoriana, ny Talata 12 Aprily 2004. Nanapaka hevitra ny hifindra tany Kanadà aho ny Aprily 2004 niaraka tamin'ny fanantenana hanao zavatra hafa noho ny fampianarana miresaka amin'ny teny anglisy. Nefa tsy maro ny vina “tao amiko” no sady tsy ampy vola. Nihevitra aho fa tsy ho afaka hiverina intsony any Japàna. Lasa ketraka aho.

Soa ihany, 759 taorian'izay, tafaverina tao Japàna izahay. Nanomboka teo, afaka nandany farafaharatsiny ampahany tamin'ny taona tao Tsuruga aho.

Inona no ifamatorako amin'i Japàna? Nahoana aho no mahatsapa filàna miverina matetika any Japàna, mba hahatsiaro ho sambatra? Fantatro fa tsy izaho irery no olona mahatsapa toy izany.

Tsy mody ao “Japàna” aho. Fa kosa, miverina ao Tsuruga, tanàna kely iray ao amin'ny morontsiraky ny ranomasin”i Japàna izay tsy afaka ny ho hitan'ny ankamaroan'ireo teratany japôney ao anaty sarintany. Mipetraka any ny rafozambaviko, toy ireo zaobaviko sy ny fianakaviany. Samy teratany japôney avokoa ny zanako roalahy, ary ilain-dry zareo ny mitazona fifamatorana manana ny lanjany amin'ny fireneny sy ny kolontsain-dry zareo. Ao Tsuruga ny fasan'ny fianakaviana, isaky ny Aogositra dia mody an-tanindrazana ho ao Tsuruga ny fianakaviana nodimandry, mamonjy ny Obon, ilay fetibe ho an'ny maty. Miezaka ny ho any hanotrona azy ireo izahay.

Miteny ny tenimparitra avy ao Tsuruga izahay rehefa aty an-trano aty Kanadà, izay toa hafahafa ihany ho an'ireo Japôney hafa monina eto Victoria. Manana ny fomba azy manokana fikarakaràny ny saosy sôza sy ‘miso’ i Tsuruga, ary ny vary izay volena ao amin'ny manodidina ihany. Tsy lavitra azy dia misy loharano mafàna, torapasika ary lavaka iray filomanosana eny an-tampon-kavoana.

Ny lavaka filomanosana ao amin'ny renirano Kuroko, ao Tsuruga, Fukui. 895 andro izay no lasa hatramin'ny nitsidihako farany teto. Saripika an'i Nevin Thompson. (CC BY-NC 2.0)

Tany amin'ny fiandohan'ny faha-roapolo taonako aho no tonga tao Japàna, lehibe tany. Betsaka amin'ireo tsirom-piainana, zava-mahaliana, ary manaitra ny foko no mifàka lalina ao Japàna, toy ny fankafizako ny saosy sôza, ny ‘miso’ ary ny alikaola, samy avy ao amin'ilay tanàna kely ambanivohitra nonenako avokoa.

Fandaharna anaty TV, gazety an-tsoratra, gazetiboky, trano famakiana boky — rehefa miverina mitsidika ao Japàna dia andro maro no atokako fotsiny hitsidihana ireo trano famakiana boky.

Mandra-pandràran'ny COVID-19 ny fankanesako tao amin'ilay firenena, dia ampahany amin'ilay “izaho” i Japàna, amin'ny maha-izaho ahy. Saingy miofo ankehitriny ilay fifamatorana, sarotra hazavaina ilay fifandraisana.

Mbola ratsy lavitra noho ny ahy anefa izy io ho an'ny maro hafa. Fiainana manontolo maro no miantona na simba vokatry ny fandraràna tsy hivezivezy napetrak'i Japàna noho ny COVID-19. Eo anelanelan'ny 150.000 sy 370.000 ireo mpianatra sy mpiasa no voasakana tsy hiditra any Japàna, namela ny asa, ny vatsimpianarany, ary ny fianarana ambony.

Betsaka ny fianakaviana nosamantsamahan’ireo fameperana tsy hiditra ny sisintany toa miendrika fanasaziana, tsy mifaditrovana ary kidaladala.

Your Irony of the Day: the Japan foundation is funding a multidisciplinary conference on “COVID and Japan,” but because Japan won’t admit foreigners, they’re holding it in . . . Bangladesh.

— John Whittier Treat (@johnwtreat) January 20, 2022

Ny mahatsikaikin'ny anio ho anao: ny “Japan foundation” dia manome famatsiambola ho ana kaonferansa iray iraisan-taranja maro momba ny “COVID sy Japàna,” saingy noho i Japàna tsy manaiky vahiny, dia any Bangladesh ilay izy….no ataon-dry zareo.

— John Whittier Treat (@johnwtreat) 20 Janoary 2022

Manam-bintana anefa izahay. Raha efa dodona araka izay tratra izahay ny hahita ny fianakavianay ao Tsuruga, mbola mahavita miandry aloha izaho sy ny vadiko, revon'ny fiainana naorinay aty amin'ity ilan'ny Pasifika ity.

Raha tsy dia tonga saina loatra momba ilay olana ny ankamaroan'ireo olompirenena japôney, ireo fandraharahana japôney, izay tsy nitsahatra niantehitra be amin'ireo mpiasa mpila ravinahitra talohan'ilay fandraràna noho ny COVDI-19 kosa dia lasa tsy mahandry manoloana ny governemanta japôney. Manerana izao tontolo izao, misy koa ny fikarakaràna hetsika hanoherana ny fandraràna apetrak'i Japàna momba ny COVID-19.

Setriny, mpianatra vitsivitsy ihany no navelan'ny governemanta japôney niditra.  Sosokevitr'ireo pôlitisiàna sasantsasany ny hanalefahana ireo fepetra ato anatin'ireo volana ho avy.

Mbola mitohy manisa andro aho aloha. Afaka ny ho tafaverina ao Tsuruga ve aho alohan'ny fanombohan'ny fialantsasatra lohataona, afaka 148 andro? Sa mila miandry ny fialantsasatra ririnina anatina 316 andro hafa fanampiny? Sa tsy ho afaka ny hiditra any mihitsy amin'ity taona ity?

Na izany aza, tsy maintsy miandry ny ankamaroan'ireo olona manana asa, fianarana, na fifandraisana hafa amin'i Japàna. Na tsy maintsy manao drafitra hafa.