Sary natolotr'i Adéṣínà Ayẹni.
Mandritra ny taona 2019 ary ao anatin'ny fanentanana media sosialy hankalazana ny fimaroam-piteny antserasera [1], hifandimby ny Afrikana mpikatroka ara-piteny sy ireo mpanandra-teny amin'ny fitantanana ny kaonty Twitter @DigiAfricanLang [2] hizara ny zava-niainan'izy ireo amin'ny famelomana indray sy amin'ny fampiroboroboana ny fiteny afrikana. Hiresaka momba an'i Adéṣínà Ayẹni AKA Ọmọ Yoòbá (@yobamoodua [3]) sy izay kasainy horesahana mandritra ity herinandro ity ny lahatsoratra.
Rising Voices: Lazao anay ny mombamomba anao azafady indrindra.
Adéṣínà Ayẹni otherwise known as Ọmọ Yoòbá is a journalist and cultural advocate who took up the socialization function of the media through the preservation, dissemination and transmission of the Yorùbá cultural heritage both online and offline. As a voice over artist, he has produced uncountable Yorùbá advertisements for Nigeria radio campaigns and TVC. He's the founder of Yobamoodua Cultural Heritage, a platform dedicated to the propagation of the Yorùbá language and culture. Ọmọ Yoòbá is also the língua manager for the Global Voices Yorùbá [4] site. He is a Yorùbá language instructor on tribalingua.com [5] where he has tutors students all over the world. He has also worked with Localization Lab, an international community of volunteer translators and end users, developers and intermediaries who work together to translate and localize digital security and circumvention tools.
Ọmọ Yoòbá has written a book titled: Ẹ̀yà Ara Ẹ̀dá Ọmọ Ènìyàn [6], a compilation of labeled diagram of the anatomy and morphology of the human body and herbs that work wonders on each parts of the body. He is a research fellow of the Firebird Foundation for Anthropological Research [7].
Mpanao gazety sy mpanandrateny ara-kolontsaina mandray ny asa fampiaraha-monina ny fampitam-baovao amin'ny alalan'ny fikajiana, ny fampielezana ary ny fampitana ny vakoka ara-kolontsaina Yorùbá na antserasera na andavanandro i Adéṣínà Ayẹni fantatra ihany koa ho Ọmọ Yoòbá. Amin'ny fananany feon'artista, efa tsy voaisa intsony ny dokambarotra amin'ny fiteny Yorùbá hanaovany fanentanana radio sy TV ho an'i Nizerià. Izy no mpanorina ny Vakoka Ara-Kolontsaina Yobamoodua, sehatra natokana hampielezana ny fiteny sy ny kolontsaina Yorùbá. Mpitantana lingua ao amin'ny habaka Global Voices Yorùbá [4] ihany koa i Ọmọ Yoòbá. Izy ny mpampianatra ny fiteny Yorùbá ao amin'ny tribalingua.com [5] ampianarany mpianatra manerana izao tontolo izao. Miasa miaraka amin'i Localisation Lab, fokonolon'ny mpandika teny sy mpampiasa farany, mpandrafitra antserasera ary ireo mpanelanelana miara-miasa handika sy hamangitra fiarovana nomerika sy fitaovana fanivahana, ihany koa izy.
Ọmọ Yoòbá dia efa nanoratra boky mitondra ny lohateny hoe: Ẹ̀yà Ara Ẹ̀dá Ọmọ Ènìyàn [6], fitambaran-tsary fanazavana ny fari-batana sy ny fiavian'ny teny sy ny raokandro miasa mahatalanjona amin'ny isaky ny faritra ami'ny vatana. Mpikaroka sakaiza ao amin'ny Firebird Foundation for Anthropological Research [7] ihany koa izy.
RV: Manao ahoana izao ny fiteninareo eo amin'ny fiainana andavanandro sy amin'ny aterineto?
Firstly, the interest of the Yorùbá language online is commensurate to that of online, because many native speakers had abandoned the language of their ancestors, they do not want to associate with the language.
Though there have been upsurge in the presence of promoters of the language online but the reception is not something to talk about. On the other hand, people seldom speak the language, even parents do not encourage their offsprings to communicate in the mother tongue. It is not a good thing for the development of the language. The status is not different online and offline, there is no support for the language like the official English language.
Voalohany, mifangarika amin'izay hita an-tserasera ny fahalianana ny fiteny Yorùbá raha oharina amin'ny andavanandro, satria maro ireo mpiteny azy no nandao ny tenin-drazany, tsy te-ho tafaraka amin'ny fiteny ry zareo.
Na dia nisy asa ny fisongàna amin'ny fisian'ny mpampiroborobo ny fiteny an-tserasera dia tsy resahana ny fandraisana azy. Etsy ankilany, tsindraindray no miteny aminy ny olona, na dia ny ray aman-dreny aza tsy mandrisika ny zanaka naterany hifandray amin'ny fitenin-drazany. Tsy tsara izany amin'ny fampivelarana ny fiteny. Tsy hafa amin'ny satany an-tserasera ny satany andavanandro, tsy misy ny fanohanana ny fiteny tahaka ny hanohanana ny fiteny anglisy ofisialy.
RV: Ka lohahevitra tahaka ny ahoana moa no ifantohanao mandritra ny herinandro itantananao ny kaonty Twitter @DigiAfricanLang?
History of the Yorùbá orthography, excerpts from the Ẹ̀yà Ara Ẹ̀dá Ọmọ Ènìyàn book, Yorùbá towns and villages, Yorùbá innovators, great individuals and et cetera.
Tantaran'ny endri-tsoratra Yorùbá, tsonga avy amin'ny boky Ẹ̀yà Ara Ẹ̀dá Ọmọ Ènìyàn, tanàna sy tanànakely Yorùbá, ireo Yorùbá mpanavao, olo-malaza sns
RV: Inona avy ireo tena mandrisika anao havitrika ara-nomerika amin'ny fiteninareo?
The ecological knowledge present in the Yorùbá indigenous language is too abundant to overlook or say, left to perish with time. Proverbs and ancient stories are insights into the theory and philosophy behind the Yorùbá heritage and language. These unique identity must be preserved due to its importance to the development of the world.
Be dia be tokoa ny fahalalàna ara-tontolo iainana hita ao amin'ny fitenin-janatany Yorùbá ka tsy azo odiana tsy hita na tsy lazaina, avela na hanjavona araka ny fotoana. Ny ohabolana sy ny tantara fahiny no fahafantarana ny ao anatin'ny teoria sy ny filôzôfian'ny vakoka sy ny fiteny Yorùbá. Tsy maintsy kajiana ireo mari-panondroana tsy manam-paharoa ireo noho ny fahalehibiazana amin'ny fampivelarana izao tontolo izao.
RV: Inona ny fanantenanao sy ny nofinofinao amin'ny fiteninareo?
That the Yorùbá language is recognised internationally among the major languages of the world, so that I can speak in Yorùbá language and an interpreter interpret to English or other languages. It is my hope that the language is used as the language of discourse and pedagogy in school across the South Western part of Nigeria, and that every Yorùbá child will speak, write and read the language fluently.
Mba ho ankatoavina eo amin'ny sehatra iraisampirenena ho toy ny fiteny lehibe eto amin'izao tontolo izao ny fiteny Yorùbá, ka mba afa-miteny Yorùbá aho ary misy mpandika teny eo noho eo handika azy amin'ny teny anglisy na amin'ny fiteny hafa. Fanantenako ny hampiasana ny fieny ho fiteny fanaovana kabary sy pedagôjia any an-tsekoly manerana ny faritra atsimo andrefan'i Nizeria, ary mba ho mailaka amin'ny fitenenana, fanoratana ary famakiana ny fiteny ny ankizy Yorùbá tsirairay avy.