- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Ahoana Ny Fankalazan'ireo Mpikatroka Aziatika Atsimo-Atsinanana Ny Andron'ny Zon'Olombelona

Sokajy: Azia Atsinanana, Filipina, Kambodza, Malezia, Singapaoro, Thailandy, Fanoherana, Fitantanam-pitondrana, Mediam-bahoaka, Politika, Zon'olombelona
Filipino environmental activists call for justice and the protection of human rights. Photo from the Facebook page of Loi Manalansan [1]

Filipiana mpikatroka tontolo iainana miantso ho an'ny rariny sy ny fiarovana ny zon'olombelona. Sary tao amin'ny pejy Facebook-n'i Loi Manalansan.

Nanamarika ny Andro Iraisam-pirenena ho an'ny Zon'Olombelona ireo mpikatroka manerana an'i Azia Atsimo-Atsinanana tamin'ny herinandro lasa, 10 Desambra, nanatontosa fihetsiketsehana mitaky tamberin'andrakitra bebe kokoa eo amin'ny governemanta manerana ny faritra.

Tao Singapaoro, nandrisika ny governemanta ny vondrona mpiaro ny zon'olombelona, Maruah mba hankato [2]fifanekena roa an'ny Firenena Mikambana: ny Fifanekena Iraisampirenena momba ny Zo Sosialy Ara-toe-karena sy Ara-kolontsaina ary ny Fifanekena iraisampirenena momba ny Zo Sivily sy Ara-politika. Toy izao ny vakin'ny fanambaran'ny Maruah:

Singapore still has much to do to build political institutions, judicial systems, and economies that allow ordinary people to live with dignity. The growth of hate speech against religious and racial minorities, the justification of rights violations in the name of combating terrorism, the clawing back of economic and social rights in the name of economic crises or security, and the failure to respect the right to privacy in the digital age, show the relevance of the 2 Covenants and the need to respect them.

Mbola maro ny zavatra tokony ataon'i Singapaoro mba hananganana andrim-panjakana ara-politika, rafi-pitsarana, sy toekarena ahafahan'ny olon-tsotra hiaina am-pahamendrehana. Ny fitomboan'ny lahatenim-pankahalana ara-pivavahana sy ara-poko mihatra amin'ny vitsy an'isa, ny fanamarinana ny fanitsakitsahana ny zo amin'ny anaran'ny ady amin'ny fampihorohoroana, ny fangejana ny zo ara-toekarena sy ara-tsosialy amin'ny filazana fisian'ny krizy ara-toekarena na ara-piarovana, sy ny tsy fahombiazana amin'ny fanajana ny zo hanana fiainana manokana eo amin'ny vanim-potoana nomerika dia mampiseho ny maha-zava-dehibe tanteraka ireo Fanekena 2 ireo sy ny tokony hanajana izany.

Tao Malayzia, niampanga [3]ny governemanta ho nandà tsy hanome fanampiana [4]ny sambon'ny mpitsoa-ponenana Rohingya avy ao Myanmar ny vondrona mpiaro ny zon'olombelona Suaram. Tsy ankatoavina ao Myanmar toy ny olom-pirenena ny Rohingya, izao Silamo avokoa ny ankamaroany, ary manery ny maro amin'izy ireo mba hitady fialokalofana any amin'ireo firenena manodidina. Tamin'ny fanambarana an-gazety, nanoratra ity manaraka ity i Kua Kia Soong mpanolotsainan'ny SUARAM tamin'ny Andron'ny Zon'Olombelona:

The tragedy of Rohingya refugees being stranded in the Andaman Sea in 2015 was bad enough but the refusal of Malaysia and other regional authorities to take them in was a human rights abomination of major proportions. The numbers stranded aboard rickety ships was estimated to be in the thousands. The Malaysian government did not engage in any search and rescue efforts to provide desperately needed aid at sea nor did they allow migrants to land on offshore islands for such aid.

Efa ratsy ny voina mahazo ireo mpitsoaponenana Rohingya tafahitsoka tao amin'ny Ranomasina Andaman tamin'ny taona 2015 saingy fanitsakitsahana goavana ny zon'olombelona ny fandavan'i Malayzia sy ireo manampahefam-paritra hafa tsy handray azy ireo. Tombanana teo amin'ny an'arivony teo ireo tafahitsoka tao anatin'ny sambo. Tsy mba niditra an-tsehatra nanao fikarohana na ezaka fanavotana ny governemanta Malayziana mba hanome ny fanampiana nilaina fatratra an-dranomasina sy ny tsy famelana ireo mpifindra-monina hiantsona ao amin'ny nosy manamorona ny sisinatany hanaovana ny fanampiana tahaka izany.

Tao Filipina, nanatontosa famoriam-bahoaka manerana ny firenena ny mpikatroka hanasongadinana ny fanagadrana ireo mpanohitra sy ny fampidirana miaramila hifehy ireo fiarahamonina manohitra ny fitrandrahana. [5] Ireto ambany ireto ny sary sasany nandritra ny fihetsiketsehana tao Manila, renivohi-pirenena:

A protester holding a poster of the alleged extra judicial killings that happened during the term of Philippine President Aquino.  Photo by J Gerard Seguia, copyright @Demotix (12/10/2015) [6]

Mpanao fihetsiketsehana milanja sora-baventy manohitra ilay voalaza fa famonoana tsy ara-dalàna niseho nandritra ny fitondran'ny filoha Filipiana Aquino. Sary avy amin'i J Gerard Seguia, copyright Demotix (12/10/2015)

 

Protesters calling for the release of the political prisoners allegedly detained by the Aquino administration. Photo by J Gerard Seguia, copyright @Demotix (12/10/2015) [7]

Mpanao fihetsiketsehana miantso ny famotsorana ireo gadra politika voalaza fa nogadrain'ny fitondrana Aquino. Sary avy amin'i J Gerard Seguia, copyright Demotix (12/10/2015)

Ao Kambodza, olona teo amin'ny 10.000 avy amin'ny faritany 15 samihafa no manao fihetsiketsehana miantso rariny, fisondrota-karama ary ny zon'ny fananan-tany. Noraràn'ny [8] governemanta ireo fihetsiketsehana tao an-drenivohitra Phnom Penh, saingy tsy nanakana ireo mpikatroka handefa ny fitakian'izy ireo tany amin'ireo sampam-panjakana samihafa izany. Ireto ny sary sasany tamin'ny fihetsiketsehana manerana an'i Kambodza:

One of the demands of activist groups in Cambodia is to raise the country's monthly minimum wage. Photo from Licadho, a human rights group [9]

Iray tamin'ireo fitakian'ny vondrona mpikatroka tao Kambodza ny fampiakarana ny karama farany ambany ao amin'ny firenena. Sary avy amin'ny Licadho, vondrona mpiaro ny zon'olombelona.

Mankalaza ny Andro iraisam-pirenena ho an'ny zon'olombelona ao Phnom Penh ny olona avy amin'ny faritany samihafa manerana ny firenena

Ary farany, ao Thailandy Atsimo be Silamo, nikarakara hetsika isan-karazany ny mpianatra avy ao Patani hisarika ny saina amin'ny firosoan'ny olona ao an-toerana hananjò hizaka tena. Niantso ho amin'ny filaminana ao amin'ny faritra rotiky ny ady, [13]izay mbola misy mpisintaka ihany koa ireo mpianatra:

Students in Patani assert the people's right to self-determination. Photo from the Facebook page of Free Voice [14]

Mpianatra ao Patani manamafy ny zon'ny olona hizaka tena. Sary avy amin'ny pejy Facebook-n'ny Free Voice.

 

A participant holds a placard in a forum during the human rights day celebration in Patani. Photo from the Facebook page of Free Voice [15]

Mpandray anjara milanja sora-baventy nandritra ny dinika tamin'ny fankalazana ny andron'ny zon'olombelona tao Patani. Sary tao amin'ny pejy Facebook-n'ny Free Voice.