Eo amin'ny sary, sariitatra nataon'i Donatien Koagne, ilay feyman goavana indrindra; pikantsary avy amin'ny fantsona YouTube an'ny Naja TV
Tsy voatery hitovy daholo ny dikanteny frantsay ifampiresahana manerana ny lafivalon'izao tontolo izao. Ato anatin'ny fizaràna “An'ny voambolana ny fitenenana”, asongadinay ireo voambolana na fomba fiteny miavaka ho an'ny faritra iray, firenena iray, na vondrom-piarahamonina iray, sy ireo tsy mety adika ka tazonina ho amin'ny fiteny frantsay ihany na adika amin'ny ampahany, ary farany dia ireo voambolana frantsay mitsofoka any anatin'ireo fiteny hafa, tsy nasiana fandikàna saingy indraindray miova tanteraka ny heviny.
Hita eto avokoa ireo fizaràna rehetra nataonay teo aloha: Les mots ont la parole.
Androany, ireto fomba fiteny telo ireto no nosafidianay:
浪漫: tononina hoe làng màn amin'ny fiteny shinoa mandarin, raha ny marina, ity voambolana ity dia fampifanarahana ny feon'ny voambolana frantsay ‘romantique’. Ny endri-tsoratra voalohany dia midika hoe ‘onja’ ary koa ‘mandanilany fahatany’. Ny faharoa dia midika hoe ‘malalaka’ na ‘manafotra rano’.
Anatin'ity lahatsary ity, an'ilay kintana taioaney Jay Chou, izay ankafizina manerana ny tontolo miteny shinoa, ny lohatenin'ny hira – izay nahazo jery mihoatra ny fito tapitrisa – dia 浪漫手機 izany hoe ‘le portable romantique’ – ilay finday rômantika:
Feyman : dia voambolana avy amin'ny kameroney ary manondro mpisoloky avo lenta iray . Matetika ny hoe “feyman” dia faritana ho toy ny mpisandoka na mpanao majika izay mihambo ho manana hery hampitombo isa ireo vola taratasy. Donatien Koagne, teratany kameroney, no iray amin'ireo tranga tena malaza indrindra: lasa lohahevitra nianarana any amin'ny SciencesPo mihitsy aza ny fahaizany mandresy lahatra sy ireo hakingany manao majika, ka namoahana tatitra iray momba azy. Marobe ireo filohampirenena ao Afrika, ireo anarana malaza anatin'ny tontolo pôlitika sy ny tontolon'ny fandraharahàna no efa lasibatr'i Donatien Koagne.
Mariachi: ity voambolana espaniôla meksikàna ity dia mety ho avy amin'ny voambolana frantsay hoe “mariage”. Ny 1863 hatramin'ny 1867, niaina ny Ampira Faharoa-ny i Meksika, fitondram-panjaka iray araka ny lalàm-panorenana napetrak'ireo mpanjaka meksikàna notohanan'ny Ampira Faharoa fony vanim-potoanan'i Napoléon. Nanasa tarika hanafàna ny fampakarambadin-dry zareo ireo Frantsay, tena mpankafy ny mozika nentindrazan'ireo Meksikàna tantsaha izay matetika dia zavamaneno misy tadiny no ilalaovana azy. Araka izany, ilay voambolana frantsay dia lasa hoe “mariachi”, tononina amin'ny fiteny meksikàna.
Ity mozika ity dia avy any amin'ny faritr'i Jalisco any andrefan'i Meksika, ary mitondra ny anarana hoe “feo jaliscience”.
Ity lahatsary ity no maneho ny haren'io lova mozikaly io:
Raha toa ianao manana voambolana na fomba fiteny hozaraina, mba ho entina haseho ao anatin'ny fizaràna ataonay “An'ny voambolana ny fitenenana- Les mots ont la parole”, mifandraisa aminay: filip.noubel@globalvoices.org ou jean.dedieusovon@globalvoices.org
