Sarinà voanà karité ; pikantsary avy ao amin'ny fantsona YouTube Africanews
Tsy voatery hitovy daholo ny dikanteny frantsay ifampiresahana manerana ny lafivalon'izao tontolo izao. Ato anatin'ny fizaràna “An'ny voambolana ny fitenenana”, asongadinay ireo voambolana na fomba fiteny miavaka ho an'ny faritra iray, firenena iray, na vondrom-piarahamonina iray, sy ireo tsy mety adika ka tazonina ho amin'ny fiteny frantsay ihany na adika amin'ny ampahany, ary farany dia ireo voambolana frantsay mitsofoka any anatin'ireo fiteny hafa, tsy nasiana fandikàna saingy indraindray miova tanteraka ny heviny.
Hita eto avokoa ireo fizaràna rehetra nataonay teo aloha: Les mots ont la parole.
Androany, ireto fomba fiteny telo ireto no nosafidianay:
Avoir du flow : ity fomba fiteny manafangaro ny frantsay sy ny anglisy hoe “flow” izay midika hoe “mikoriana, miboiboika” ity dia manondro ny kolontsaina rap izay ahitàna voambolana anglisy marobe. Ao anatin'ny tontolon'ireo rappers, ny “flow” dia fitanisàna/fanambaràna, na koa ilay hetsika famoronana araka ny asehon'ity lahatsary ity :
Avy eo ilay voambolana dia nikisaka naka ny hevitry ny hoe karazana. Araka izany, ankehitriny ny hoe “avoir du flow” dia mitovy amin'ny “avoir de la classe“, “avoir une certaine allure” (milay), araka ny hazavain'ity lahatsary ity.
Karité : ity voambolana manam-piaviana wolof ity dia tafiditra anatin'ny teny frantsay fampiasa andavanandro any anatin'ilay fomba fiteny hoe “beurre de karité”, vokatra iray fanatsaràna tarehy ahosotra amin'ny hoditra. Ity hazo mamony ity dia mamokatra “amandes” izay ny zavatra alaina aminy dia manome voakatra matavy, ampiasaina hamokarana menaka fampiasa an-dakozia, fa koa ho an'ireo vokatra fanatsaràna tarehy. Ny voambolana (kaarité), raha ny marina, dia nindramina avy amin'ny fiteny soninké izay milaza io vokatra io ho ‘xarite’.
Asehon'ity lahatsary ity ny dingana izoran'ny fanamboarana “beurre de karité” ao Mali:
Shit : Raha amin'ny fiteny anglisy, ity teny ratsy ity dia midika hoe indrindra indrindra hoe “tay”, amin'ny fiteny frantsay dia voambolana nafarana izy ho entina milaza, amin'ny fomba tsy manara-penitra saingy matetika, ny cannabis. Porofo fa be mpahafantatra tsara ilay fomba fiteny. Ao anatin'ny raharaham-pitsaràna iray, ny sehatra Telegram dia voampanga ho niray tsikombakomba tamin'ny famarotana cannabis rehefa mora foana tamin'ny pôlisy ny nahita tao vondrona iray, mavitrika saingy tsy tsikaritr'ireo mpandrindra, izay ny anarany dia nampiasa io voambolana io, heverina ho toy ny “tenifototra iray mifandray amin'ny famarotana vokatra avy amin'ny rongony». Nomarihan'ireo mpitsara fa «Izay rehetra mahay miteny frantsay dia mahafatatra daholo ny voambolana ‘shit’, na tsy mpihinana cannabis aza».
Amin'ny fiteny anglisy, afaka manondro zavatra maro izy, arakaraka ny toejavatra misy – “zavatra iray, raharaha iray, tsiranoka iray, zavatra iray manahirana na ratsy kalitao – fa amin'ny ankapobeny dia fiteny manevateva izy, tsy fahalalam-pomba mihitsy aza. Manazava ny fisafidianana ny voambolana tahàka izany ny endriny heverina ho ratsy na manakorontana. Toy ny an'ny “deal”, mety ho lasa lamaody ny fisafidianana ilay voambolana anglisy, vokatr'ireo andian-tantara iraisampirenena sy ireo votoaty an-tserasera. Hita io voambolana io any anatina hira marobe, izay mazàna manana endrika fanesoana.
Hita anaty hira marobe ny voambolan Shit, izay matetika manana endrika maneso, ohatra ity lahatsary ity:
Raha toa ianao manana voambolana na fomba fiteny hozaraina, mba ho entina haseho ao anatin'ny fizaràna ataonay “An'ny voambolana ny fitenenana- Les mots ont la parole”, mifandraisa aminay: filip.noubel@globalvoices.org na jean.dedieusovon@globalvoices.org
