Mpanjifa miandry hokrakaraina eo amin'ny Tourne-dos (todi-damosina?); notselarina tao amin'ny fantsona YouTube an'i Le360 Afrique
Tsy voatery hitovy hatrany ireo karazan'endrika fiteny frantsay ifampiresahana manerana ny vazantany efatra. Amin'ny sokajy “An'ny voambolaña ny fitenenana” no anomezanay voninahitra ireo voambolana na fomba fiteny manavaka faritra iray, firenena iray, na vondrom-piarahamonina iray, sy ireo tsy mety adika ka tazonina ho tahaka izay ihany na adika ampahany, ary farany dia ireo voambolana frantsay miampita ao anatin'ireo fiteny hafa ary tsy adika, saingy maka dika vaovao indraindray.
Ireo fizarana hafa rehetra teo aloha dia azo jerena ato: Les mots ont la parole.
Anio izahay nifidy ireto fomba fiteny telo ireto:
Mipaturaka : voambolana malagasy niainga avy amin'ny matoateny frantsay « pâturer ». Voatazona ny ampahany fanoratra frantsay (-patu-). Amin'ny teny frantsay dia fampiasa amin'ny biby ny voambolana pâturer, fa tenin-jatovo anondroana olona mitomotoe-poana, mitogaigy, mirenireny tsy misy tanjona ny ‘paturaka’ amin'ny teny malagasy.
Fandre matetika amin'ny voambolana an'araben'Antananarivo andavanandro io voambolana io, ary mampiasa azy na tanora na zokinjokiny.
Ao henoina ato amin'ity hira mitondra ny lohateny hoe « Sambofiare» avy amin'ny artista mpihira Tioramar ny voambolana “Mipaturaka” :
Tourne-dos : voambolana anondroana ireo karazan-toerana fisakafoana an-dalamben'ny tontolo an-tanandehibe sy any ambanivohitra ao amin'ny firenena afrikana maro io voambolana io. Tsy mitovy amin'ireo restaurants ao amin'ny toerana mahafinaritra sy igalabonana izy io, fa ny mampiavaka ny “Tourne-dos” dia noho izy atao ankalamanjàna. Be mpivezivezy sy tena malaza, matetika vehivavy mipetraka amin'ny fikarakarana ireo mpihinana izay lasa mipetraka miamboho arabe ny tourne-dos eo ampanandramana ny nahandro araka ny nohazavain'ity lahatsara ity :
Hita manakaiky ny orinasa, ozinina, tsena, toeram-pitsaboana, oniversite ary ireo toerana ifamezivezen'olona maro na an-tanandehibe na ambanivohitra ity karan-toerana isakafoana ity, ary matetika aminy no mihinana sakafo maraina sy atoandro ny olona manodidina. Tsy voatery hanam-bola be vao mihinana amin'ireny “Tourne-dos” ireny satria takatry ny maro ny vidin-tsakafo, ary izay no mampalaza azy ireny.
Araka ny andravahan'ity lahatsarin'ny Santé en Afrique, tsy dia voahaja loatra ny fahadiovana, fa tsy manakana ny olona zatra azy ireny ho afa-po izany.
Vendre du piment (mivaro-tsakay): ao amin'ny tontolo kameroney, fomba fitenin-jatovo izany “vendre du piment” izany ary manondro molotra ny fivarotan-tena na fanofam-batana. Ao amin'io firenena afovoan'i Afrika io izany dia ny mpivaro-tena no antsoina hoe mivaro-tsakay.
Raha manana teny na fomba fiteny hozaraina ho hita amin'ity sokajy “Manana teny ny voambolaña” ity ianao dia mifandraisa aminay : filip.noubel@globalvoices.org na jean.dedieusovon@globalvoices.org
