Vahoaka mitangorona ao Hanoi, Vietnam. Saripika avy amin'i Mig Gilbert. Loharano: Wikipedia / Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic

Natombok'i Vietnam ny fampiharana ny didim-panjakana faha-147, izay manitatra ny fandrindrana ny tolotra aterineto, sy ny didim-panjakana faha-126, izay mamaritra ny fanaraha-maso henjana kokoa ny fikambanana, hampitombo fanahiana fa hanakana bebe kokoa ny zo ankihy sy ny fahalalahana sivily ao amin'ny firenena ireo fepetra vaovao ireo.

Itarin'ny didim-panjakana faha-147 ny fepetran'ny Lalànan'ny filaminana anjotra nivoaka tamin'ny taona 2018, izay manameloka ny famoahana votoaty anjotra mety “manohitra ny fanjakana, manaparitaka vaovao tsy marina izay miteraka fisafotofotoana, manafintohina ny hafa, [ary] manitsakitsaka ny filaminam-pirenena.”

Teren'ny didim-panjakana vaovao, nanan-kery ny 25 Desambra 2024, ny orinasa teknôlôjika miasa ao Vietnam hanamarina ny maripanondroan'ireo mpisera, hitahiry angon-drakitra ary hanala votoaty heverin'ny manampahefana ho tsy ara-dalàna.

Nilaza ny Human Rights Watch fa “sady tsy miaro ny vahoaka amin'ny olona ara-pilaminana no tsy manaja ny zon'olombelona fototra” ity didy hitsivolana vaovao ity. Nampitandremany ny voka-dratsin'ny didy hitsivolana vaovao ho an'ny mpanohitra.

Decree 147 requires “foreign organizations, enterprises and individuals” to verify users’ accounts via their phone numbers or their personal identification number, thus exposing dissidents, who have tended to post anonymously, to a risk of arrest.

Takîn'ny didy hitsivolana faha-147 ny “fikambanana, orinasa ary olon-tsotra vahiny” hanamarina ny kaontin'ireo mpisera amin'ny alalan'ny laharan-telefônany na ny laharan-karapanondrony, ka hampihanjahanja ireo mpanohitra, izay nirona handranty tsy miseho anarana, ary mety ho voasambotra.

Mitovy ahiahy amin'izany i Tran Anh Quan, Vietnamiana mpikatroka monina an-tsesitany, nandritra ny antsafa nifanaovana tamin'ny Voice of America.

Dissidents in Vietnam often use fake accounts, or do not verify their social media accounts, to avoid being fined by the police. But this decree requires users to verify their identities on social media. And those who express dissent will certainly be considered to have violated regulations for ‘bad’ or ‘anti-state’ content.

Matetika mampiasa kaonty sandoka ireo mpanohitra ao Vietnam, na tsy manamarina ny kaontiny media sosialy, mba hisorohana ny fandoavana onitra ataon'ny polisy. Saingy ity didim-panjakana ity dia mitaky ny mpampiasa hanamarina ny mombamomba azy amin'ny media sosialy. Ary ireo izay maneho ny tsy fitovian-kevitra dia azo antoka fa hoheverina ho nandika ny fitsipika momba ny votoaty ‘ratsy’ na ‘fanoherana ny fanjakana’.

Tamin'ny antsafa nifanaovana tamin'ny AFP, nanamarika i Nguyen Hoang Vi,  bilaogera monina ao Ho Chi Minh Ville, sady kiadin'ny zon'olombelona fa ilay didy hitsivolana vaovao dia “mety handrisika fanivànan-tena, izay tsy ahafahan'ny olona maneho hevitra hafa (tsy itoviana amin'ny mpitondra) mba tsy ho voantohintohina izy — ary hanimba ny fivoaran'ny soatoavina demôkratika amin'ny ankapobeny” ao amin’ny firenena.

Nandritra ny antsafa an-gazety, nasongadin‘ilay gadra politika teo aloha Le Anh Hung fa io no “marika farany amin'ny fanitsakitsahana ny fahalalahana fototra… ahitana ny tsipika manjavozavon'ny ara-dalàna sy ny tsia.”

Saingy narovan‘i Nguyen Tien Ma ao amin'ny Departemantan'ny filaminana an'aterineto ao amin'ny Minisiteran'ny Serasera ny tokony hanamarinana ireo mpisera. “Manampy ny manampahefana hamantatra marina izay tompon'ny kaonty ny fanamarinana kaonty, manome lafika tsara amin'ny famotorana sy ny fitantanana ny fandikan-dalàna.”

Takìn'ny didy hitsivolana faha-147 koa ny tompon'ny toerana ahafahan'ny daholobe miditra aterineto, toy ny any amin'ny trano fandraisam-bahiny, trano fisakafoana, seranam-piaramanidina, ary toeram-bahoaka hafa malalaka, mba hanakana ireo mpisesa aterineto tsy hanao “propagandy manohitra ny fanjakana”. Ahatra amin'ny zaza tsy ampy taona ihany koa ny fameperana lalao anjotra hisorohana amin'ny fiankinan-doha, raha toa ka 180 minitra isan'andro ihany no azon'ny mpilalao ilalaovana any amin'ny botikan'aterineto.

Viet Nam must respect freedom of expression online. Authorities must withdraw and revise the new Decree 147, which targets social media users and is due to enter into force on 25 December. #FreedomOfExpression #Vietnam pic.twitter.com/MrL3LkA5ab

— Amnesty International USA (@amnestyusa) December 24, 2024

Tsy maintsy manaja ny fahalalahana maneho hevitra anjotra i Vietnam. Tsy maintsy manaisotra sy manitsy ny didy hitsivolana vaovao faha-147 izay manao ho lasibatra ireo mpisera media sosialy ary tokony hihatra amin'ny 25 Desambra ny manam-pahefana.

Didy faha-126 momba ny fikambanana

Mandritra izany fotoana izany, mametraka fitsipika henjana kokoa amin'ny fananganana fikambanana ny didy hitsivolana faha-126 ankoatra ny fanomezana fahefana ny manampahefana hanara-maso sy hitsirika ny asan'ny fiarahamonim-pirenena, anisan'izany ny fameperana ny fakana vola avy any ivelany.

Nanasongadina ny fanadihadian‘ny kiadin'ny zon'olombelona Project 88  fa hanasarotra kokoa ny asa tsi-miankin'ny fiarahamonim-pirenena io didy hitsivolana io.

The new decree makes it more difficult to establish an association and gives the government more power to control and monitor the activities and funding sources of associations once they are established.

Decree 126 grants the government unfettered authority to stop people from forming associations and to stop associations from operating independently.

Asarotin'ny didy hitsivolana vaovao ny manangana fikambanana ary omeny fahefana bebe kokoa ny governemanta hitsirika sy hanara-maso ny asa (hetsika) sy ny loharanom-bolan'ny fikambanana rehefa tafaorina izy ireny.

Manome alalana feno tsy misy fetra ny governemanta ny didy hitsivolana faha-126 hanakana ny olona tsy hanangana fikambanana sy hampitsahatra ny asany amim-pahaleovantena.

Takîn'ny didy hitsivolana, nanan-kery tamin'ny 26 Novambra 2024, hatramin'ny fitadiavan'ny fikambanana ny fankatoavan'ny governemanta raha mikasa ny handrava na hampiato ny asany ry zareo.

Nandritra ny antsafa nifanaovana tamin'ny Radio Free Asia, nampangain‘ny Project 88 ny manam-pahefana ho “mpitarika ondranondranana te hanamafy ny gejany eo amin'ny firenena.”

Yet another rights abusing decree implemented in #Vietnam – this time, Decree 126 to arbitrarily restrict & shut down civil society associations that the ruling Communist Party doesn't like. Time for international community to stop giving #Hanoi‘s authoritarians a free pass on… pic.twitter.com/N5HaP7Ivr2

— Phil Robertson (@Reaproy) December 17, 2024

Didy hitsivolana iray hafa indray ampiharina eto #Vietnam manabarabara ny zo – tamin'ity indray mitoraka ity, ny didy hitsivolana (faha-)126 mametra sy manakatona an-tondromolotra fikambanam-piarahamonim-pirenena tsy tian'ny Antoko Komonista eo amin'ny fitondrana. Fotoana ho an'ny vondrom-piarahamonina iraisam-pirenena hampitsahatra ny famelàna malalaka ireo manampahefana tsirefesimandidy ao #Hanoi…