Sarin'ny mponina ketraka miezaka manarina indray ny tranony ; Notselarina tamin'ny fantsona YouTube an'ny TF1 INFO. Fampiasana ara-drariny.

Tamin'ny 14 Desambra 2024, namely an'i Mayotte [mg] ny rivodoza Chido, izay nahafatesana olona maherin'ny 30 sy faharavana tsy hita pesipesenina ao amin'ity vondronosy frantsay kely aty amin'ny Ranomasimbe Indianina [mg] ity. Mihoatra ny 200 km/ora ny tafio-drivotra nentin'io rivodoza io izay heverina ho rivodoza mahery indrindra namely an'i Mayotte tao anatin'ny taonjato iray.

I Mayotte moa dia rafetin'ny nosy maromaro atsinanan'ny vondronosy Kaomoro [mg], avaratry ny Lakandranon'i Mozambika [mg] ary avaratrandrefan'i Madagasikara [mg] aty amin'ny Ranomasimbe Indianina [mg]. Ny mponina ao dia antsoina hoe Mahorais ary ny fiteny eo an-toerana dia ny Mahorais Simaôre [mg] sy ny Shibushi [mg]. Frantsay hatramin'ny nanjanahana azy tamin'ny avrily 1841 ity nosy antsoin'ny mahorais hoe Maoré ity. Lasa departemanta frantsay faha-101 izy tamin'ny taona 2011, ary faritra frantsay ampitan-dranomasina sady fari-piadidiana maningana. Iray amin'ireo faritra mahantra indrindra ao Frantsa i Mayotte, ary miaina an-tranobarìka ny ampahany betsaka amin'ny mponina miisa 300.000 ao aminy araka ny asehon'ity lahatsary ity:

Voina mahazo ny olona sy fahasimbàna ara-pitaovana

Araka ny fanisana nataon’ny minisiteran’ny atitany, dia 35 no maty ary 67 no naratra mafy ary 2.432 no naratra kely tamin'ity voina nahazo ny nosy ity. Toa kely ihany raha jerena amin'ireo olona an'aliny maro monina ao amin'ity vondronosy ity, izay maro amin'izy ireo no monina an-tranobarìka izay ravan'ny rivodoza tanteraka.

Nobaikon'ny préfet ny sous-préfet hanangana iraka ikarohana ireo maty. Nampahafantatra tao amin'ny France 24 Atoa Emmanuel Macron, Filoha Frantsay, fa mety ho betsaka lavitra ny isan'ny niharam-boina ary mampanantena izy fa hametraka tombana voafaritra tsara:

Pour établir le bilan définitif, les autorités ont diligenté une mission de recherche, confiée à des gendarmes. Avec ce travail d'enquête, notamment dans les bidonvilles, “on va pouvoir identifier, je pense et je l'espère, des victimes supplémentaires, leur mettre un nom, pouvoir leur rendre hommage et obtenir la vérité des chiffres

Mba hamaritana ny tombana farany, nanangana iraka fikarohana, nankinina tamin’ny zandary ny manampahefana. Amin'ity asa famotopotorana ity, indrindra any amin'ny faritra be tranobarìka, “Heveriko ary antenaiko fa azo fantarina ireo niharam-boina fanampiny, azo ny anarany, azo omena voninahitra ary azo ny tarehimarika marina.

Trano maro no rava ary simba ny fotodrafitrasa tena ilaina, ka niteraka fanelingelenana tamin'ireo servisy voalohany ilaina toy ny fahazoana rano fisotro. Manampy trotraka izany ny olana ara-pifandraisana sy ny fahatapahan-jiro. Manasarotra ny asa famonjena ny karazan'antsanga manototra ny arabe. Mihavitsy ny rano sy ny sakafo, ary mandrahona ny mponina Mahoraise ny voina ara-pahasalamana.

Fiatrehan'ny mponina ao an-toerana

Ao amin'ity lahatsary France 24 ity, manazava ny Maorais iray monina ao #Kaweni fa avy hatrany dia mandray andraikitra hanamboatra ny tranony izy, ary nilaza hoe:

“On ne nous aide pas, on ne nous donne rien”

“Tsy manampy anay ireo, tsy omena na inona na inona izahay”

Amin'ity lahatsary manaraka ity ny Maorais namela ny hirifiriny hivoaka:

Tao amin'ny zoro fanehoan-kevitra amin'ity lahatsary ity, namela ny hafany i Soihabati Moussa Ali, mpisera Facebook iray:

Capture d'écran du commentaire

Tena manohina tokoa ny hafatrareo… lalina ny fahatsapana ho navelan'ny fanjakana. Mifikira… Inchallah handresy [isika]

Fiatrehan'ny manam-pahefana

Nametraka haingana ny vonjy taitra ny governemanta frantsay, izay niara-niasa tamin’ny tompon’andraiki-panjakana ao Mayotte sy La Réunion ho fanampiana ireo mponina traboina. Napetraka ny tetezana an'habakabaka handefasana fanampiana noho ny hamehana any Mayotte. Polisy sy mpamono afo manodidina ny 800 no nalefa handray anjara amin'ny asa famonjena, hiantoka ny filaminana ary handrindra ny fampitaovana.

Nitondra fanampiana ho an’ny mponina ny nosy La Réunion [mg] sy ny tanibe taorian’ny fangatahan’ny prefektioran’i Mayotte sy La Réunion. Vetivety dia napetraka ny rojom-pitia tsy mba hetra sy firaisankinam-pirenena mba hamaliana ny hamehana ara-pitsaboana sy ara-pahasalamana.

Tamin'ny resadresaka nifanaovana tamin'ny Journal du Dimanche, nanambara i Bruno Retailleau, minisitry ny Atitany eo am-pametra-pialana hoe:

Mayotte, c’est la France et je peux vous assurer que la France mobilise des forces civiles et militaires considérables. Le pont aérien a atteint sa pleine capacité : 50 tonnes d’eau, de denrées, de matériel arrivent chaque jour à Mayotte (…) C’est un travail titanesque que la France est en train de mener

 Mayotte, Frantsa io ary afaka manome toky anareo aho fa efa manetsika hery sivily sy miaramila maro i Frantsa. Miasa feno ny fiaramanidina: tonga isan'andro any Mayotte ny rano 50 taonina, sakafo, fitaovana (…) Asa goavana ataon'i Frantsa izany.

Tao amin'ny kaonty X (ex-Twitter), notanisainy ireo fepetra efa noraisina tamin'ny 20 Desambra,:

Une réunion de crise présidée par le Président de la République s'est tenue ce matin.

Déjà 80 tonnes d'alimentation et 50 tonnes d'eau ont été distribuées dans 9 communes hier. Les 8 autres communes de Mayotte seront quant à elles livrées aujourd'hui.
Voie aérienne, voie maritime, dispositif de production d'eau de la sécurité civile, tout est mis en place pour permettre de distribuer 600 000 litres d'eau par jour, soit 2 litres par Mahorais.
L’eau sera raccordée ce soir sur la quasi-totalité du territoire avec un réseau alimenté 2 jours sur 3 sur tous les secteurs pendant 8h.

Aujourd'hui, ce sont 1000 gendarmes et plus de 800 policiers qui sécurisent les distributions de vivres, les magasins, les banques, les stations-service, des routes. Ils seront rejoints demain par 200 nouveaux gendarmes.

Merci à tous les services de l’État mobilisés sans qui ces nouvelles encourageantes ne pourraient être possibles.

pic.twitter.com/a6vsiBCxNQ

— Bruno Retailleau (@BrunoRetailleau) December 20, 2024

Notanterahina androany maraina ny fivoriana miatrika krizy notarihin’ny filohan’ny Repoblika.

Efa nisy sakafo 80 taonina sy rano 50 taonina nozaraina tamina kaominina 9 omaly. Homena anio kosa ny an'ny kaominina 8 ao Mayotte.
Zotra an'habakabaka, zotra an-dranomasina, rafi-pamokarana rano ho an’ny filaminam-pirenena, efa natao avokoa izay rehetra azo natao izarana rano 600.000 litatra isan’andro, izany hoe 2 litatra isaky ny Mahorais iray.

Ho tafaverina saika manerana ny faritany ny rano anio hariva ka hofahanana 2 andro amin’ny 3 ny tambajotram-pamatsiana amin’ny sehatra rehetra mandritra ny 8 ora.

Ankehitriny zandary 1.000 sy polisy maherin’ny 800 no miantoka ny fizarana sakafo, miambina ny fivarotana, banky, tobim-pahasalamana ary lalana. Hanatevin-daharana azy ireo rahampitso ny zandary vaovao miisa 200.

Misaotra ireo sampan-draharaham-panjakana rehetra nihetsika fa raha tsy izany tsy nisy an'io vaovao mampahery io.

Nandeha nankany Mayotte i Emmanuel Macron ny 19 ka hatramin'ny 20 Desambra 2024 hijery ny halehiben'ny fahasimbana sy ny halalin'ny fahoriana. Nandritra io fitsidihana io nataony antsipiriany ireo dingana telo ahafahan’ny vondronosy miarina aorian’ny voina: miatrika manoloana ny hamehana, mampitombina sy manamafy ny ezaka, manorina indray an’i Mayotte.

Maneho ny firaisankinany amin'ny Mahorais ny filoha Emmanuel Macron Ao amin'ny tambajotra X :

Ce que traversent les Mahorais est dramatique. À la douleur du deuil, aux traumatismes, s’ajoutent d’immenses défis.

Face à l’urgence, nous mobilisons tous les moyens nécessaires et reconnaissons l’état de catastrophe naturelle.

L’État restera à leurs côtés.

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) December 19, 2024

Mampivarahontsana ny zavatra iainan’ny Mahorais. Manampy trotraka amin'ny hirifirin'ny fisaonana, amin'ny ratram-po ny fanamby goavana.

Manoloana ny hamehana, hetsehinay avokoa izay fitaovana/fomba rehetra ilaina ary ankatoavinay ny toetry ny loza voajanahary.

Ho eo anilany ny Fanjakana.

Nisedra ny hatezerana sy ny famoizam-pon'i Mahorais tsy manana na inona na inona intsony amin'ny ankapobeny i Macron. Voatsikeran'ny sasany any Frantsa tanibe ihany koa ny fihetsiny: nanoratra tao amin'ny kaontiny X i Hadrien Clouet, depioten'ny La France Insoumise ao Haute-Garonne:

Ce n'est pas un président mais un administrateur colonial.

Il a liquidé la délégation interministérielle aux risques majeurs en Outre-Mer, le choléra est revenu en mai, 30% des gens ne sont pas raccordés à l'eau… et Tintin veut se faire applaudir à #Mayotte !

Destitution.

Tsy filoha io fa mpitantana fanjanahantany.

Nofoanany ny delegasiona iraisan'ny minisitera maro misahana ireo mety ho voina lehibe ampitan-dranomasina, niverina ny kôlera tamin'ny volana mey, tsy mahazo rano ny 30%-n'ny olona… nefa te-hotehafana ao Mayotte i Tintin!

Aongàny.

Ao amin'ny kaonty X an'i Arrêt sur Image, fampitam-baovao iray mahaleotena, i Jacqueline Guez, feminista mpanatontosa fandaharana, mitaraina amin'ny tsy fisian'ny fitantarana na dia efa 48 ora mahery aza no nambara mialoha ny rivodoza Chido ao Mayotte.

Si l'arrivée du cyclone Chido à Mayotte était prévue depuis plus de 48 heures, les médias n'ont pas changé leur programme pour autant. Un manque de couverture qui, selon Jacqueline Guez, illustre une habitude des médias : faire de Mayotte un non-sujet.

Na dia efa nambara 48 ora mahery mialoha aza ny fahatongavan’ny rivodoza Chido ao Mayotte dia tsy nanova ny fandaharany ireo fampitam-baovao. Tsi-fisiam-pitantarana izay, araka ny voalazan'i Jacqueline Guez, maneho ny fahazaran'ny fampitam-baovao: tsy resahina izany Mayotte izany.

Fanamby ho avy

Matahotra ny hiharatsian'ny toe-javatra mahazo ny olona ny manampahefana ao an-toerana, amin'ny mety hitomboan'ny mosary, ny areti-mifindra kôlerà ary ny fandrobàna. Manasarotra ny fitsinjaràna fanampiana ny fahapotehan'ny fotodrafitrasa, ary manakana ny fidirana amin'ny fialofana sy ny fitsaboana ny tsy fahatokisan'ireo mpifindramonina tsy ara-dalàna ireo manampahefana.

Nahariharin'ny rivodoza Chido ny faharefoan'ireo nosy miatrika toetr'andro mahery vaika, amafisin'ny fiovan'ny toetr'andro. Mbola sarotra ny toe-draharaha ao Mayotte, mitaky fanetsiketsehana hatrany ireo miasa mikarakara ho fanomezana fahafaham-po ireo filan'ny mponina maika sy handrafetana ny fanarenana lavitr'ezaka.