Ity lahatsoratra nosoratan'i Pinki Sris Rana ity dia nivoaka voalohany tao amin'ny Nepali Times. Misy dikan-teny nohafohezina navoaka eto ambany ho ampahany amin'ny fifanarahana fifampizaràna votoaty miaraka amin'ny Global Voices.
Nandany ny fahazazany tany Japana i Ayan Dallakoti, niteny Japoney ary nihevitra ny tenany ho Japoney sy amin'ny tanjona rehetra. Rehefa nihalehibe izy vao nahatsapa fa avy any Nepal izy no tena marina.
Valo taona i Ayan rehefa nitondra azy sy Avan zandriny lahy niverina tany Nepal i Pratibha reniny. Nanapa-kevitra ny hampody azy roalahy mba “ho lasa Nepaley” ny rain'izy ireo antsoina hoe Anjay, izay mbola any Japana.
Somary zatra kely ny fiteny Nepaley sy ny firenena i Ayan, saingy tany Kathmandu, toa vahiny ny zava-drehetra, anisan'izany ny rafi-pampianarana. Tsaroany fa:
Things were a little easier when he had a classmate who had also returned from Japan, but making Nepali friends did not come easily for them.
Mora kokoa ny zava-drehetra rehefa nanana mpiara-mianatra taminy izay niverina avy any Japana ihany koa izy, saingy tsy mora taminy ny nanana namana Nepaley.
I Japana ankehitriny no toeran-kaleha voalohany ho an'ny fianakaviana Nepaley toa ny Dallakotis. Raha ny tarehimarika ofisialy, misy Nepaley 180.000 eo ho eo ao Japana ary 35.000 hafa no nifindra monina tamin'ny herintaona fotsiny— fitomboana 30 isan-jato raha oharina tamin'ny taona talohan'izay.
Mampiseho kosa ny tarehimarika avy amin'ny masoivoho Japoney fa tamin'ireo niala tamin'ny herintaona, 23.124 no nahazo visa ho an'ny mpianatra, 8.566 no nahazo visa miasa ary 7.849 no miankina.
Raha mpahandro lasa “mpiasa matihanina” ny ankamaroan'ny taranaka Nepaley zokiolona ao Japana, visa ho an'ny mpianatra kosa ny an'ny mpifindra monina taranaka vaovao ary miasa tapak'andro. Ho an'ny governemanta Japoney, ny visa ho an'ny mpianatra dia rafitra fifindra-monina vonjimaika voalamina tsara mba hamenoana ny tsy fahampian'ny mpiasa eo amin'ny sehatry ny serivisy.
Tsy toy ny Helodrano, Korea, Malezia ary firenena hafa, afaka mitondra ny fianakaviany any Japana ny Nepaley. Ho setrin'izany, nipoitra tany amin'ireo tanàna lehibe ao Japana ny sekoly Nepaley. Mampianatra teny Nepaley, kolontsaina ary koa ny teny anglisy ireo sekoly ireo. Saingy ho an'ireo fianakaviana miasa lavitra amin'ireo tanàna ireo, tsy manan-tsafidy afa-tsy ny manaraka ny fanabeazana Japoney ny ankizy.
Nankany Japana i Anjay Dallakoti tamin'ny voalohany tamin'ny naha-mpianatra azy, saingy nanitatra ny fijanonany tamin'ny visa asa. Nanatevin-daharana azy i Pratibha taona vitsivitsy taty aoriana ho toy ny miankina (olom-pehezina). Teraka tany Japana i Ayan, ary enin-taona tatỳ aoriana kosa i Avan no tonga. Taorian'ny 12 taona, niverina tany Nepal i Pratibha niaraka tamin'ny zanany roa lahy.
Amin'ny ankamaroan'ny fianakaviana Nepaley any Japana, tsy maintsy mizatra amin'ny fidirana amin'ny tontolo roa ny ankizy. Maro no tsy maintsy niatrika ny fanovana indroa: tamin’ny fahatongavana voalohany tany Japana, ary avy eo niverina nianatra tany Népal.
Masako Tanaka, mpampianatra ao amin'ny Anjerimanontolon'i Sophia ao Tokyo, nilaza tamin'ny Nepali Times tamin'ny resadresaka tamin'ny mailaka fa efa ho 20.000 ny Nepaley tsy ampy taona ao Japana. Niara-niasa akaiky tamin'ireo Nepaley mpifindra monina any Japana i Tanaka, ary nilaza fa renim-pianakaviana maro no mitondra ny zanany hiverina any Nepal noho ny fanahiana sao tsy mifandray intsony amin'ny maha-izy azy sy ny kolontsainy any an-tanindrazana izy ireo.
Ny antony iray hafa dia tsy mianatra teny Anglisy firy ny ankizy, ary matahotra ny ray aman-dreny fa ho very izy ireo any aoriana any.
“Ny fiverenana any Nepal sy ny fianarana any an-tsekoly eto no manampy amin'ny famolavolana tontolo ho an'ny ankizy na hijanona sy hiasa any Nepal amin'ny ho avy na ho any amin'ny firenen-kafa,” hoy i Sapana Kharel, izay niverina tany Nepal ihany koa niaraka tamin'ny zanany roa.
Ho an'ny fianakaviana Nepaley izay tsy nahazo sata maha mponina raikitra, tsy azo antoka loatra ny fijanonana any Japana sy ny fanohizana ny fianaran'ny zanak'izy ireo. Manahy izy ireo fa mety hanelingelina ny fianaran'ny zanany izany raha toa ka tsy maintsy handao an'i Japana eo antenatenan'ny fianarana izy ireo.
“Misy ny tahotra sao tsy hanana toerana any amin'ny sekoly Nepaley na any Japana ny ankizy,” hoy i Kharel nanampy.
Ny hafa kosa milaza fa niverina tany Népal izy ireo noho ny tombontsoan’ny ankizy na inona na inona mitranga, na dia mahazo fonenana maharitra any Japana aza izy ireo. Eny tokoa, misy ireo renim-pianakaviana Nepaley efa monina raikitra izay nisafidy ny hiverina miaraka amin'ny zanany.
Nanana ny tolony manokana i Ahana Odari, folo taona, rehefa nentin’ny reniny tany Nepal, herintaona lasa izay. Tsy maintsy namerina ny kilasy faha-3 izy. “Tsy niteny izy nandritra ny volana vitsivitsy voalohany noho ny olana ara-pitenenana”, hoy ny tsaroan’i Balika Odari, reniny. “Nandany herintaona iray manontolo i Ahana mba hifanaraka sy hizatra amin'i Nepal sy ny fombany. Saingy nilaina tokoa izany.”
Tahaka ireo ray aman-dreny maro, mahatsapa i Balika fa na dia iray amin'ireo tsara indrindra eran-tany aza ny rafi-panabeazana ao Japana, mitokana kokoa ary tsy dia mifanerasera loatra ny ankizy any. “Niahiahy izahay sao ho toy izany koa no hiafaran’ny zanakay, ka izany no nahatonga anay nanapa-kevitra ny hitondra azy ireo miverina sy hampahafantatra azy ireo ny fireneny sy ny kolontsainy,” hoy izy nanazava.
Sneha Khatri kosa, izay 14 taona ankehitriny, nivezivezy teo Nepal sy Japana nandritra ny taona maro. Teraka tany Japana izy saingy nentina tany Nepal tamin'izy enin-taona. Nianatra teto izy hatramin'ny kilasy faha-3 ary avy eo dia nankany amin'ny Sekoly Iraisampirenena Everest tantanin'ny Nepaley any Tokyo.
Niverina tany Nepal i Sneha iray volana lasa izay mba hanatrika ny fanadinana ambaratonga fototra – Basic Level Examination (BLE) saingy manahy ny valim-panadinana. Manao fampianarana fanampiny momba ny matematika izy.
Kilasy faha-7 izao i Ayan, ary manahy ihany koa ny amin'ny BLE-ny amin'ny herintaona. Hoy izy tamin’ny teny anglisy japoney hoe: “Ny Fianarana momba ny Ara-tsosialy no taranja sarotra indrindra amiko, ary ny Nepaley no faharoa mafy indrindra.”
Tsy sarotra ho an'ireo ankizy mpifindra monina niverina ny fitenenana Nepaley amin'ny fianakaviana sy namana, fa sarotra kosa ny teny Nepaley amin'ny maha taranja akademika azy.
Nilaza ny Profesora Tanaka fa tsy nahomby teo anelanelan'i Japana sy Nepal ny ankizy mpifindra monina. Nanontany tamim-piheverana izy hoe: “Iza no hieritreritra ny hahasoa ny ankizy mpifindra monina? Iza no tompon’andraikitra amin’izy ireo?”
Nepaley any Japana
Manaraka fandaharam-pianarana Nepaley, ary mampianatra ny teny Anglisy ihany koa ny Everest International School Japan (EISJ) any Tokyo. Natomboky ny vondrom-piarahamonina Nepaley tamin'ny taona 2013, niorina teo ambany fiadidian'ny Minisiteran'ny Fanabeazam-pirenena (MoE) ao Nepal tamin'ny taona 2015 ity sekoly ity. Ny EISJ no hany sekoly ao Japana nahazo mari-pankasitrahana handray ny SEE an'i Nepal any Japana.
Nisokatra ihany koa ireo sekoly hafa manaraka ny fandaharam-pianarana Nepaley, nandritra ny taona maro. Saingy ny roa amin'izy ireo ihany, ny Sekoly Iraisam-pirenena Tokai Batika ao Nagoya sy ny Akademia Iraisampirenena Himalayana ao Tokyo no nahazo fankasitrahana hampihatra ny fandaharam-pianarana Nepali araka ny voalazan'ny Minisiteran'ny Fanabeazam-pirenena ao Nepal. Saingy manome fampianarana latsaky ny kilasy faha-10 ihany izy roa ireo.
Manapa-kevitra ny handefa ny zanany any an-tsekoly toa ny EISJ noho ny fampianarana amin'ny teny Anglisy ny ankamaroan'ny fianakaviana Nepaley sy ny fianakaviana tsy Nepaley vitsivitsy miasa any Japana. Saingy sekoly iraisam-pirenena tsy miankina anefa ireo, tsy toy ny sekolim-panjakana Japoney izay maimaim-poana.
Ary satria tsy nahazo fankasitrahana (tsy mizara diplaoma ankatoavin'ny minisitera) ireo sekoly ireo, dia tsy manome fanampiana, tsy manome fihenam-bidy amin'ny fitaterana ankoatra ny tombontsoa hafa ho an'ireo sekoly ireo ny governemanta Japoney, hoy ny Profesora Masako Tanaka ao amin'ny Oniversite Sophia any Tokyo.
“Ny tena zava-dehibe dia tsy afaka mahazo visa sata mahaleotena ireo nahazo diplaoman'ny EISJ na dia efa nahazo diplaoma tamin'ny ambaratonga ambony aza, fa ireo mpianatra mpifindra monina nahazo diplaoma avy amin'ny sekoly Japoney dia afaka mahazo izany”, hoy i Tanaka.
Raha toa ka fanamaivanana ho an'ny ray aman-dreny Nepaley izay maniry ny zanany hanaraka ny fandaharam-pianarana Nepaley ao Japana ireo sekoly manaraka ny fandaharam-pianarana Nepaley ireo, dia tsara kokoa ireo sekoly nahazo alalana hamoaka diplaoma avy amin'ny governemanta Japoney.
“Tany Niigata izahay no nipetraka. Mila adiny enina izahay rehefa mankany amin'ny Sekoly Iraisampirenena Everest any Tokyo. Noho izany, tonga tany Népal izahay mba hanome ny zanakay fampianarana amin'ny teny anglisy”, hoy i Pratibha Dallakoti, izay niverina avy tany Japana niaraka tamin'ny zanany roa lahy tamin'ny taona 2020.