Fisehoan'ny nendran-drajako; pikantsary avy amin'ny fantsona YouTube – Franceinfo

Araka ny voalazan'ny Fiombonambe Afrikàna, hamehana ara-pahasalamam-bahoaka ny fitrangan'ny nendran-drajako ao amin'ny tanibe. Mihoatra ny folo ireo firenena voadona, efa misy an-jatony ny maty.

Tamin'ny 1958 no nahitàna voalohany azy tany Danemark, tamin'ny 1970 ny tranga voalohany nahitàna ny nendran-drajako tamin'ny olombelona tany Basankusu, faritany iray any amin'ny faritra andrefan'ny Repoblika Demaokratikan'i Kôngô (RDC). Nandritra ny taona marobe, nahitàna tranga voarakitra tany amin'ireo firenena hafa tao Afrika, toa an'i Kamerona, Gabôna,  Nizeria, ny République centrafricaine ary Sierra Leone ; sy tany an-kafa : tamin'ny 2003 tao Etazonia, ary tamin'ny 2018 tany amin'ny  Firenena Mitambatra,  Singapaoro, ary Israely.

Tamin'ny Mai 2022, voamarina fa saika nanerana izao tontolo izao mihitsy no voarakitra ny fiparitahan'ity areti-mifindra ity, izay antsoina ihany koa hoe Mpox, niseho tamin'ny karazany maro.

Ahiahy mitombo

Araka ny voalazan'ny Ivontoerana ao Afrika Fanarahamaso sy Fiarovana amin'ny Aretina – Africa CDC,  masoivoho misahana ny fahasalamana ao anivon'ny Fiombonambe Afrikàna, ny Janoary hatramin'ny Aogositra 2024, niisa 2.863 ireo tranga ary 517 ny famoizana aina voamarina tany amina firenena 13, indrindra fa tany Borondy, Kenya, Roandà, Ogandà, ary RDC. Ireo loharano hafa toy ny BBC milaza fa mihoatra ny 13.700 ireo tranga ary 450 ny fahafatesana voarakitra tao RDC, izay mametraka io firenena io ho tobin'ilay aretina ao amin'ilay tanibe.

Maika ny hisian'ny vaksiny ho fanampiana an'i RDC hiadiany amin'ny fomba mahomby amin'ilay aretina. Misy ireny vaksiny ireny saingy tsy afaka hita avy hatrany ao amin'ilay tanibe.

Teo amin'ny fandraisampeon'ny Radio France Internationale (RFI), ny Profesora Placide Mbala, lehiben'ny departemantan'ny areti-mifindra sy ny fahasalamana ankapobeny ao amin'ny Ivontoerana Fikarohana Biômedikaly ao RDC dia mampitandrina :

Miatrika tebiteby isika manoloana ny kazarany iray izay toa avy amin'ilay karazany tena mahery vaikan'ny Mpox ary toy ny mirona mankany amin'ny fiparitahana mora foana amin'ny samy olombelona. Haintsika fa ny ankizy latsaky ny 15 taona no tena voa betsaka kokoa amin'ilay aretina. Io tokoa no tena mponina voa mafy. Ny fepetra voalohany, dia ny fahafahana manoka-monina ireo izay tratra ary koa manao vaksiny ireo tandindonin'ilay aretina. Rehefa nisy an'io areti-mifindra maneran-tany io tany amin'ireo firenena tandrefana, dia nisy ny vaksiny na tao Eorôpa, na tany Amerika. Kanefa, ho an'i RDC, tsy mbola manana ihany isika vaksiny azo raisina ho entina hanaovana vaksiny ireo  atahorana. Betsaka ny toky azontsika mba hahazoana vaksiny. Fa hatreto, tsy mbola manana vaksiny isika. Araka izany, afaka mbola mitohy miparitaka eny anivon'ny fiarahamonina ilay aretina.

Tsy afa-miala amin'izany ireo firenena hafa toa an'i Roandà, Ogandà, Kenya, Afrika Atsimo.

Miparitaka ao Afrika Andrefana ihany koa ilay aretina, indrindra fa ao  Côte d'Ivoire. Mandray fepetra hifehezana ny toedraharaha ny governemanta ivoariàna. Laurent Tchagba, minisitry ny rano sy ny ala dia mandràra ireo Ivoariàna tsy hifanerasera amin'ireo biby an'ala, indrindra fa ny rajako, ny ragidro, ny voalavo ary ny “écureuils”, ary koa ny fihinànana hena haza. Izay mandika io fanapahankevitra io dia hiharan'ny fandoavana onitra 5 hatramin'ny 100 tapitrisa F CFA (8.395 hatramin'ny 167.915 dôlara amerikàna) ary ho faizina dimy hatramin'ny roapolo taona an-tranomaizina.

Ao amin'ny tranonkala, ireo mpisera aterineto dia maneho ny ahiahin-dry zareo. Kaonty iray mitondra ny anarana Muichiro no manoratra ao amin'ny tambajotra X:

J’ai supporter le Covid, mais la variole du singe je ne pourrais pas, vraiment c’est au-dessus de mes capacités.

— Muichiro (@JFromKi) August 14, 2024

Zakako ny Covid, fa ny nendran-drajako tsy efako, tena tsy zakan'ny aiko
— Muichiro (@JFromKi) 14 Aogositra 2024

Manoloana ny fidadasik'ilay valan'aretina, ny 7 Aogositra 2024, ny OMS dia nampiantso fivoriana maika niarahana tamin'ireo mpiara-miombona antoka mba hiresahana izay hetsika hatao hanoherana ny fandrosoan'ilay aretina manerana izao tontolo izao. Ho amin'izay indrindra, Antoine Gessain, tomponandraikitry ny “unité d’épidémiologie et physiopathologie des virus oncogènes” ao amin'ny Institut Pasteur dia nilaza tamin'ny gazety Le Monde hoe:

Ny hamehana ho an'ny fahasalamam-bahoaka mahakasika an'izao tontolo izao dia ahafahana manome loharano ara-olona misimisy kokoa, ara-bola ary ara-pampitaovana ary araka izany dia ampihenàna ny ambana fiparitahany, indrindra any amin'ireo vahoaka tandindonin-doza.

Fanetsehana manodidina ilay aretina

Ny 13 Aogositra 2024, ny Ivontoerana fanarahamaso sy fisorohana ny aretina ao anivon'ny Fiombonambe Afrikàna dia nanambara tamin'ny fomba ôfisialy ny maha-hamehana ara-pahasalamana ho an'ny tanibe ilay nendran-drajako. Hitàna anjara asa goavana io dingana io amin'ny fanetsehana ireo fitaovana ho entina mahita setry sahaza mifanaraka amin'ny haavon'ilay ambana. Jean Kaseya, talen'ny Ivontoerana fanarahamaso sy fisorohana ny areti-mifindra ao anivon'ny Fiombonambe Afrikàna dia mampitandrina momba ny ambana entin'ilay viriosy ary nanambara fa :

Mety tsy ho voafehy intsony ilay aretina raha toa tsy raisina avy hatrany izay fepetra hamongorana azy. Tsy fombafomba fotsiny ity fanambaràna ity. Fa antso iray hisian'ny asa. Fiaikena hoe tsy azontsika atao intsony ny hamaly fotsiny.  Tsy maintsy mavitrika ary mahery setra isika amin'ireo ezaka ataontsika hifehezana sy hampihenana io ambana io.

Ny OMS etsy ankilany dia manamafy ilay fanambaràna avy amin'ny Ivontoerana fanarahamaso sy fisorohana ny aretina ao anivon'ny Fiombonambe Afrikàna. Tanisain'ny lahatsoratra iray an'ny BBC i Tedros Adhanom Ghebreyesus, tale jeneralin'ny OMS izay nanambara hoe :

“Tena mampanahy be” ny mety ho fiparitahany ao Afrika sy any ivelany. Tena ilaina ny fandraisana andraikitra iraisampirenena mba hampitsaharana io valanaretina io sy hamonjena aina maro.

Ao amin'ny kaontiny X, mandefa lahatsary iray ilay lehiben'ny OMS ka ao anatin'izay izy no manazava:

The emergence of a new clade of #mpox, its rapid spread in eastern #DRC, and the reporting of cases in several neighbouring countries are very worrying.

On top of outbreaks of other mpox clades in DRC and other countries in Africa, it’s clear that a coordinated international response is needed to stop these outbreaks and save lives. pic.twitter.com/u2DSV6fitj

— Tedros Adhanom Ghebreyesus (@DrTedros) August 14, 2024

Tena mampanahy be ny fipoiran'ny rantsana iray vaovaon'ny #mpox , ny fiparitahany malaky any atsinanan'i #RDC ary ny fanambaràna fisiana tranga marobe any amin'ireo firenena mpiray vodirindrina. Ankoatra ny valanaretina aterak'ireo karazana mpox hafa ao RDC sy any amin'ireo firenena hafa ao Afrika, dia mazava fa ilaina mba hampitsaharana ireny valanaretina ireny sy hamonjena aina maro ny fandraisana andraikitra iraisampirenena.

pic.twitter.com/u2DSV6fitj

— Tedros Adhanom Ghebreyesus (@DrTedros)  14 Aogositra 2024

Efa voadona mafy be i Afrika nandritra ny valanaretina Covid: ny fiandrianana ara-pahasalamana, ny fientanan'ny toekarena, ny fiarovana ny zo sy  ny fahalalahan'ny tsirairay.

Vakio: Confinement jusqu'à l’étouffement : comment les mesures anti-COVID19 ont débordé sur les droits numériques au Zimbabwe [Fr.]

Ao anatin'io toejavatra io, asehon'ny Fiombonambe Afrikàna ny faniriany ny ho lohalaharana amin'ny fanetsehana vola. Araka ny lahatsoratra iray an'ny BBC, eken'ilay andry ny fanomezana mihoatra ny 10 tapitrisa dôlara amerikàna ho entina hanampiana ireo Ivontoerana fanarahamaso sy fisorohana ny aretina ao anivon'ny Fiombonambe Afrikàna mba hiadiana amin'ilay valanaretina manerana ny tanibe.