‘Fipoahana goavana namely an'i Gaza raha nandaroka ilay faritra i Israely. Nolazain'ny minisitry ny fahasalamana ao Gaza fa Palestiniàna 266 no maty tamin'ny fanafihana an'habakabaka nataon'i Israely tao anatin'ny 24 ora, ka 117 tamin'izany dia ankizy.’ Pikantsary avy amin'ny lahatsarim-baovaon,'ny Reuters , ‘Fipoahana nanozongozona an'i Gaza nandritra ny alina,’ 22 Oktôbra 2023. Fampiasàna ara-drariny.

Ity tantara ity no voalohany indrindra navoakan'i We Are Not Numbers, tamin'ny 19 Oktôbra 2023.  Nosoratan'i Abdallah al-Jazzar, toy ny fitantarana azy manokana avy any ambanin'ireo daroka baomba tsy mitsahatra ao Gaza ataoan'i Israely. Nohavaozina sy naverina nahitsy izy ity taorian'ny antsafa iray tao amin'ny X (Twitter teo aloha) nifanaovan'ny mpanoratra tamin'ny  Global Voices tamin'ny 23 Oktôbra 2023, ary naverina navoaka ho ampahany amin'ny fifanarahana iray hifampizara votoaty.

Taorian'ny fanafihana nataon'ny Hetsipanoherana islamika palestiniàna (Hamas), izay nahafaty Israeliàna 1.400 tamin'ny 7 Oktôbra, nanao fanafihana an'habakabaka goavana i Israely tao Gaza. Araka ny voalazan'ny Firenena Mikambana, nihoatra ny 5.000 no isan'ny maty tao Gaza noho ilay fanafihan'i Israely, ka 62% amin'ireo namoy ny ainy dia zaza amam-behivavy. Fanampin'izany, mihoatra ny 15.273 ireo olona naratra, ary mbola tsy fantatra hoe rahoviana no hitsaharan'ny poa-basy.

Tafiditra anatin'ny hetsika ataon'i Israely ihany koa ny  “fanasaziana faobe,” satria notapahany ny famatsiana ireo filàna fototra toy ny sakafo, ny rano, ny solika ary ny herinaratra, mahatonga ny fiainan'ireo olona miisa 2,5 tapitrisa tafahitsoka ao Gaza ho tandindonin-doza.

Ny 15 Oktôbra, ny zavanisy nampihoron-koditra  noho ny daroka balafomanga namely ny tranon'ny mpiray vodirindrina amiko no namoha ahy. Salah Zanoun, mpianatra manomana PhD amin'ny fitantanam-bola, no maty niaraka tamin'ny fianakaviany manontolo. Raha niaraka lasa tao anatin'ny alahelony ry zareo, ny endrik'izy ireo no vavolombelon'ny vesatr'io fotoana mahonena io.

Niaraka tamin-dry zareo no fahitako ny tenako, tsy azo nohozongozonina amin'ny fifikirako hanao izay hahafantaran'izao tontolo izao ny zavamisy henjana eny an-kianja. Ity no fitantaràna tsy niova tànana avy amiko momba ny herisetra israeliàna vao tsy ela akory tao Gaza.

Maraina tamin'ny 5:00 a.m. raha namely ny tranon'i Salah i Israel. Tena nalahelo mafy tokoa aho ary natahotra noho ireo daroka baomba tsy misy fiafaràny, tsy maintsy niandry andro hazava aho mba hihazakazaka sy hijery izay fomba azoko hanampiana.

Vantany vao tonga aho, dia ireo mpiray vodirindrina nitangorona no hitako manala ireo fati-korontana. Ny ‘cousin’-ko Mahmoud, izay efa nanatrika teo, no namintina tamiko ny halehiben'ny faharavàna. Tafahitsoka tao ambanin'ireo poti-javatra daholo ny fianakavian'i Salah, afa-tsy ny zanany vavy, Aseel, 19 taona izay tsy nampoizina ny ho tafavoaka velona.

Afaka ora iray tsy nahatsiarovana hasasarana , tafavoakanay ny vatan'izy ireo tsy nisy aina intsony. Salah, ny vadiny, ireo zanany lahy Ahmed, Saif ary Ihab izay tia milalao baolina kitra eny an-dalambe, ary ny zanany vavy Karima, izay naniry ny ho lasa mpanakanto,; maty avokoa… ho any amin'ny mandrakizay.

Mahavaky fo ny fanatreha-maso ny fangirifiriana sy ny famoizana, ka na teo aza ny ezaka niraisanay, tsy vitanay ny nanamaivana ny alahelo nitambesatra teny amin'ny rivotra.

Niverina nankany amin'ilay trano vonjimaika nipetrahanay aho, tranon-kavana izay nandray fianakaviana marobe, afaka mandray hatramin'ny olona 40 eo ny fitambarany. Ny tena tranonay, any amin'ny ilany atsinanana, dia nizaka daroka baomba maro, ka nanery anay handositra. Nanomboka ny 15 Oktôbra, nila niala tamin'ilay trano vonjimaika izahay, hifindra toerana tsy nahalala akory izay ho aleha.

Nozaraiko tamin'ny reniko izany zava-doza izany, ny foko navesatry ny alahelo. Nihaino izy, ary namaly tamin'ny feo nangovitra, “Eto aho ho anareo, saingy na izaho koa aza, tsapako ny tahotra sy ny tsy fahafahana manao na inona na inona mitambesatra amin'ny fiainantsika. Gaza ny eto, tsy misy afa-miala na iray aza.”

Ao anatin'io krizy tsy mitsahatra io, misy enta-mavesatra iray hafa mitambesatra ao am-poko. Ny fiantohana ireo filàna fototra ilain'ny fianakaviako, fanomezana sakafo, ary fitazonana ny rano tsy ho tapaka dia lasa tolona goavana, mitentina NIS 200 (manodidina ny USD 50, tahiriko iray volana).

Vao mainka manaratsy io olana io ny toedraharaha mahatsiravina ao Gaza, satria tena faran'izay kely ny famatsiana rano noho ny tsy fisian'ny herinaratra sy solika ilaina amin'ny fampiasàna ireo paompy. Notapahan'i Israely ireo  zavatra roa filàna fototra ireo.

Nifandray tamin'olona am-polony aho mba hitady fanampiana. Raha tsy namaly ny sasany na tsy afaka nifandray tamiko noho ny tsy fisian'ny tambajotra telefaona, nisy ihany ireo vitsivitsy nanampy ahy. Indrindra fa ny dadatoako Waleed,  izay mba manana fivelomana eo ho eo ihany, tonga nameno ny siniben-dranonay. Izany dia nampahatsiahy anay hoe tsy voavidy vola ny fanohanan'ny fianakaviana.

Na mba maivamaivana noho ilay fanampian'ny dadatoako aza tamin'ity indray mitoraka ity, dia mbola ketraka ihany aho noho ny tsy fahafahako miantoka ny filàn'ny fianakaviako.

Tamin'io andro nampangitakitaka io, 5 Oktôbra tamin'ny 5:00 hariva, nitodi-doha nankany afovoan-tanànan'i Rafah aho mba hanangona sakafo tany amina namana akaiky iray, Mohammed. Rehefa tafahaona izahay, nanosika anay ny fipoahana iray nankarenin-tsofina teo akaiky teo. Toy ny nirodana ny tontolo nanodidina ahy, ary namikitra tamin'i Mohammed aho, natahotra ny amin'ny aiko, raha ny vovoka sy setroka kosa nameno ny lanitra.

“Maty ve aho?” hoy aho nanontany an'i Mohammed, no sady namihina mafy ny tànany. Azo notsapain-tànana ny fisavoritahana sy ny  tahotra. Fotoana fohy taorian'izay, renay fa ny tranon'ny Fikambanam-Behivavy Kristiana tsy lavitra ny toerana nisy anay no nataon'i Israely lasibatra. Fahatohinana nahasempotra no tsapako ary niangavy mafy an'i Mohammed aho, “Mila mahita an'i Alaa isika (namanay mipetraka eo akaikin'ny Fikambanam-Behivavy Kristianina) ary manao izay hahazoana antoka fa OK izy.”

Nitety an'ilay faritra izaho sy Mohammed, 50 metatra monja niala tamin'ilay fipoahana. Hitanay efa rava sy potika ilay tranon'ny Fikambanam-Behivavy Kristianina, ary lasa toeran'ny korontan-javatra sy faharavana sisa ny tranon'i Alaa. Ny fianakaviany no nizaka ny goavana indrindra tamin'ilay fanafihana: ny rainy Arafat Tartori, ireo rahalahiny Yaser sy Abdallah, sy ‘cousin’-ny Mohammed dia samy namoy ny ainy avokoa. Naratra kosa i Alaa, sy ny anabaviny. Tsy tànako ny ranomasoko; tsy nisy afa-tsy izay no azoko natao.

Niaraka tamin'ireny vesatry ny sary mampangirifiry voasokitra tao an-tsaiko ireny aho no niverina nody, fahatsiarovana hanaraka ahy mandra-maty. Izany dia nampahatsiaro anay tampoka ny faharefoan'ny fisianay atrehanay eto Gaza.

Saingy tsy ny tranon'i Alaa fotsiny, nitatra tamin'ireo trano hafa teo amin'ny manodidina ihany koa ny faharavana – Jaber, Alsadawi, Alfraa, Hijazai, ary Alrekai. Ny tena nampalahelo ahy indrindra, dia ny nandraisako ireny fianakaviana ireny ho toy ny namako.

Teny an-dàlana hody, naharay hafatra avy amin'ny rahalahiko aho; tra-paharavana goavana noho ny zera baomba nahery vaika ilay tranonay ao atsinanan'i Gaza. Vely kanonta vaovao iray indray izay, tanaty indray mipi-maso dia rava ny nofinofiko hampakatra tokantrano ao.

Satria eo am-pamakivakiana fahasahiranana henjana izahay, miangavy anareo aho mba hivavaka ho an'ireo vahoaka ao Gaza. Trotraka izahay, tsy azo antoka ny hoavinay miady amin'ny zavamisy mampalahelo momba ny fanadiovana ara-poko. Saingy na ao anatina haizina mitondra faharavana aza, misy tara-panantenana ifikiranay, satria ny fanantenana ho hany zavatra tokana manohana anay amin'ny fotoan-tsarotra tahaka ireny.