Sary navoakan'ny Global Voices: Javier Milei, kandidà ho filoham-pirenena any Arzantina . Loharanom-baovao : pikantsary an'ny YouTube/El Trece.

Taitra mafy tokoa ireo hery roa lehibe nasionaly tompon'andraikitra tamin'ny fivakisan'ny fiarahamonina Arzantina, ny Juntos por el cambio sy Unión por la Patria (misolotena ny governemanta ankehitriny), tamin'ny fandresen'i Libertad Avanza izay Javier Milei no mpitarika azy.

Tamin'ny 13 Aogositra, nanao fifidianana hifantenana ireo ho kandidà filoham-pirenena i Arzantina, hiomanana amin'ny fifidianana filoham-pirenena nasionaly amin'ny 22 Oktobra. Tsy manolotra toerana ireo fifidianana ireo, saingy mamaritra mialoha kosa izay mpandresy amin'ireo fifidianana anatiny an'ny antoko. Mandra-pahatongan'izany fotoana izany, ny hery maro an'isa dia ny Unión por la Patria (teraka avy tamin'ny fihetsiketsehana Kirchnerism afovoany-ankavia, karazana Peronism) sy ny Juntos por el Cambio (teraka avy tamin'ny Macrism, fihetsiketsehana iray afovoany-havanana nipoitra tamin'ny 2003).

Nanova ny sarintany ara-politikan'i Arzantina ity fandresena tsy nampoizina azon'i Milei ity, mpahay toekarena iray mamaritra ny tenany ho sahala amin'ny anarcho-capitalist. Tamin'ny fotoana izay nihoatra ny 100 isan-jato isantaona ny fisondrotry ny vidim-piainana dia resin'ny fahadisoam-panantenana ny fifandrafian'ny fiarahamonina tamin'ireo mpanao politika.

Tsy nisy fitsapankevitra afaka naminavina ilay 30,04 isanjato tamin'ireo isam-bato ho azon'ilay kandidà vaovao mihitsy, izay sahala amin'ny toa tsy nahavita nisongadina akory nandritra ireo fifidianana natao isam-paritra teo aloha. Ny ankamaroan'ny mpifidy azy dia vahoaka tanora eo ho eo amin'ny telopolo taona hatramin'ny dimampolo taona eo. Manolotra fanovàna tena lalim-paka i Milei hanohanana ny politikam-pitsitsiana sy hanafoanana ny “tombontsoan'ny mpitondra”. Nisy gisa mainty nipoitra avy tao anatin'ny haizina tamin'io alina io.

115,6 isan-jato no fitambaran'ny fidangan'ny vidim-piainana tao Arzantina nandritra ny herintaona farany. Rehefa mikorotsaka ny toe-karena dia tsy mahatratra ny fiandohan'ny volana ireo mpandray fisotroan-dronono, tsy mihodina tsara ny sekoly, tahaka izany koa ireo toeram-pitsaboana ; Rehefa anjakan'ny herisetra eny an-dàlana (dia tsy maintsy mikaton-trano ireo mponina amin'ny faritra mahantra raha vao amin'ny 4 ora tolakandro noho ny balan'ireo mpivarotra rongony) ; Rehefa ny olom-pirenena  no maty eo ampelatanan'ireo tanora mitam-piadiana mangalatra izay hitany rehetra (kodiaran-droa, harona, môtô, kitapo babena, sy ny sisa.) ; Tsy dia lavitra loatra an'ireo trano ao an-drenivohitry ny firenena, tsy manana ny filàna fototra ireo olona, tahaka ny rano fisotro, dia tsy mininona na avy eo afovoany na avy eo ankavia na avy eo ankavanana ny kandidà iray.

Mandresy i Milei satria fotsiny hoe izy no maneho ny fihetsehampon'ireo olona maro manohitra ny antsoiny hoe “ kilasy pôlitika“, izay manana ny fandaharam-potoanany manokana, tena lavitry ny filàna maha-maika ny vahoaka.

Ity kandidà vaovao be ity, izay nanangana antoko tao anatin'ny roa taona monja mialoha ny fifidianana, tsy manana rafitra hitantanana, miaraka amina kabary hafahafa sy romodromotra dia miseho ho fitaratry ny toedraharaha iray mangotraka ao anatin'ny fiarahamonina. Olona marobe no leo amin'ny fitantanana tsy misy fandraisana andraikitra ny volam-bahoaka sy ny fandaniana mihoam-pampana ataon'ny ankamaroan'ireo mpanao politika manoloana ny fahorian'ny olom-pirenena tsy voaaro soloin'izy ireo tena. Ao anatin'ny trangan-javatra sahala amin'izany dia misy fihoaram-pefy te-handrava ireo andrim-panjakana rehetra.

“Ny olana dia ao anatin'ity “fahatofohana” ity, afaka mitsabaka daholo na iza na iza, ary izay no mitranga”.

Tsy mora ny mamantatra izay ao an-dohan‘i Milei. Manohitra ny fanalàn-jaza izy ary mampiroborobo ny fahalalahana mitondra fitaovam-piadiana ; mankasitra ny fahalalahan'ny lahy sy vavy izy ary ny fanaovana ny zava-mahadomelina ho ara-dalàna; misora-tena ho sahala amin'ny fahavalom-panjakàna izy na dia mihevitra aza fa ny rariny sy ny filaminana dia tokony ho eo am-pela-tanan'ny Fanjakana ; manahirana ny fifandraisany amin'ny Fiangonana Katolika fa indrindra indrindra amin'ny Papa izay faritany ho sahala amin'ny “Zezoita mampiroborobo ny kaominisma“.

Sokajy roa ihany no ao an-tsain'io kandidà io : namana na fahavalo ; tiany “harehitra” ny Banky Foibe; manana fifandirana mahery vaika amin'ireo mpanao gazety mitsikera azy izy ; mampanantena ny hamadihana ny toekarena hanarka ny dolara izy ; mivadibadika tampoka izy, mikiakiaka ary tezitra, avy eo miverina ho tony tampoka.

Raha aravona dia toe-javatra mampidi-doza izany. Saingy ny famakiana izay nataon'ireo mpanao politika iraisam-pirenena amin'ny elatra ankavanana tamin'io fifidianana io dia mbola mampidi-doza lavitra. Noraisin'izy ireo ho tahaka ny fivilian-dalan'ny antoko izany. Tena tsia. Hiakiakan'ny tofoka izany !

Tsy vao voalohany no nitranga tao Arzantina izany. Tamin'ny  2001, tapaka ny fifandraisana teo amin'ireo olom-pirenena sy ny solontenan'izy ireo, tranga iray niteraka ny fomba fiteny tamin'izany fotoana izany hoe : “¡Que se vayan todos!” (Lasa daholo ny olona).

Ny krizy tamin'io taona io, ny volana Desambra, antsoina hoe “cacerolazo,” dia safotofoto ara-politika, ara-toekarena, ara-tsosialy ary momba ny andrim-panjakana. Niafara tamin'ny fitakiana ny fialàn'ny filoha Fernando de la Rúa ilay fikomiam-bahoaka malaza. Niteraka tsy fahamarinan-toerana ara-politika izany ; tao anatin'ny andro vitsivitsy dia filoha dimy no nandalo teo amin'ny Fahefana Mpanatanteraka, ary farany, nahavita ny fe-potoam-piasany efatra taona voafaritry ny lalàm-panorenana ilay senatera nasionaly Eduardo Duhalde . Ny fandraràna ny fisintonana ny petrabola any amin'ny banky no nampipoaka izany, izay antsoina hoe “corralito.”

Tamin'izany fotoana izany, hery roa nanana endrika miavaka no nipoitra: ny Kirchnerism (popilista, afovoany-ankavia) sy ny Macrism (afovoany-havanana, pragmatika sy mpifikitra amin'ny nentindrazana), mpamokatra ilay fivakisana malaza nampisara-bazana ny firenena nandritra ny 20 taona mahery, izay tsy voavaha. Naneho ny tsy hafaliany ny vahoaka ary very vato betsaka ireo hery roa tonta ireo  nandritra ity fifidianana farany ity.

Androany, hisy roa volana sarotra sy mavesa-danja amin'ny fanavaozana ny fafàna ara-politika. Ny loza ara-toekarena nanamarika ireo fifidianana tamin'ny 13 Aogositra dia niha-ratsy ny ampitson'iny niaraka tamin'ny fihenan-danjan'ny vola pesôsy Arzantina. Ao anatin'ireo fepetra ireo, tsy maintsy hiandry roa volana ny vahoakan'i Arzantina mialohan'ny tena fifidianana, izay mbola betsaka no zavatra mety hiova.

Na izany aza, mba handresena ny krizy politika sy ara-toe-karena miverimberina ary ny jadona hatramin'ny 1983, izay nahatsiravina, dia raisina an-tanandroa ny fifidianana. Efa ela izahay no tsy nahazo an'io zo io. Fotoana io izay hahafahan'ny olona haneho hevitra sy hanova ny tantara. Koa hampihatra izany aho hatramin'ny farafofon'aiko.