Ity lahatsoratra ity dia nosoratan'iKhalid Ibrahim, tale mpanatanteraka ao amin’ny Gulf Center for Human Rights (GCHR), fikambanana tsy miankina, tsy mitady tombontsoa mampiroborobo ao amin'ny faritra MENA ny fahalalahana maneho hevitra, ny fikambanana ary fivoriana am-pilaminana.
Navoaka voalohany tao amin'ny Gulf Center for Human Rights tamin'ny 31 Jolay 2023 ity lahatsoratra ity. Navoaka eto indray ny lahatsoratra nasiam-panitsiana noho ny fifanarahana fifampizaràna votoaty.
Prominent human rights defender, Loujain Al-Hathloul's tireless work in advocating human rights, has inspired a beautiful children's story titled “Loujain Dreams of Sunflowers.”
Nanome aingam-panahy ny tantaran'ny ankizy kanto mitondra ny lohateny hoe “Loujain Dreams of Sunflowers” [ny nofinofin'i Loujain amin'ny tanamasoandro] ny asa tsy misy fitsaharana ataon’ilay mpiaro ny zon'olombelona malaza, Loujain Al-Hathloul amin'ny fiarovana ny zon'olombelona.
Tamin'ny 10 febroary 2021, nanambara i Loujain fa namoaka azy narahana fepetra ny manam-pahefana rehefa avy nandany roa taona sy tapany mahery tany am-ponja noho ny fiarovana ny zon'ny vehivavy tany Arabia Saodita. Anisan'ny ezaka nataony ny fitakiana ny hampitsaharana ny fanaraha-mason’ny lehilahy sy ny fandrarana ny vehivavy mitondra fiara. Nisy fiantraikany teo amin’ny famotsorana azy ny tsindry ara-politika avy amin’ny Tandrefana.
Na dia teo aza ny famotsorana azy tany am-ponja, mijaly noho ny tsy famelana malalaka haneho ny heviny amin'ny media sosialy na miteny malalaka amin'ny media i Loujain. Voasakana tsy hahita asa sahaza azy koa izy. Voasakana ihany koa izy tsy hivezivezy mankany ivelany mba hanomboka fiainana vaovao, izay ahafahany misitraka tanteraka ny zony sy hananganany indray ny hoaviny.
Ny tale mpanatanteraka ny Gulf Centre for Human Rights, Khalid Ibrahim, vao haingana no nanao antsafa tamin'i Lina Al-Hathloul, mpiaro ny zon'olombelona sady rahavavin'i Loujain. Nifantoka tamin'ny bokin'ny ankizy nosoratany hitantarana ny tantaran'ny rahavaviny ny antsafa, ary ahitana fanampim-baovao momba ny vaovao farany mikasika an'i Loujain ihany koa.
Manaraka eto ny ampahany tamin’ny antsafa nasiam-panitsiana.
Khalid Ibrahim (KI): Azonao hazavaina ve ny fifandraisana misy eo amin'ny nofinofin'i Loujain fony fahazaza hanidina, araka ny asehon'ny tantara, sy ny asa tsy sasatra nataony ho an'ny vehivavy ao Arabia Saodita mba hahazoana ny zo hitondra fiara, izay tanteraka dimy taona lasa izay?
Lina Al-Hathloul (LH): Loujain fought for women's right to drive in Saudi Arabia. It was a dream of hers, and she did everything she could to achieve that goal. She discussed this matter with individuals from different segments of society, pointing out the injustice that this ban represents, until she finally learned to drive herself, to demonstrate that it is possible for women in Saudi Arabia to practice this right as well.
In the story, the little girl Loujain wants to fly using her wings, but only boys had the right to fly. After much suffering and determination to succeed, her family understood her desire and agreed to teach her to fly so that her story became one of an inspiring heroine who encouraged young girls to learn to fly as well.
Lina Al-Hathloul (LH): Niady ho an'ny zon'ny vehivavy hitondra fiara any Arabia Saodita i Loujain. Nofinofiny izany, ary nanao izay rehetra azony natao izy mba hanatrarana izany tanjona izany. Niresaka momba ity raharaha ity tamin'ny olona avy amin'ny sehatra samihafa eo amin'ny fiarahamonina izy, nilaza ny tsy rariny asehon'ity fandrarana ity, mandra-pahaizany nitondra fiara tamin'ny farany, mba hampisehoana fa azo atao ihany koa ny mampihatra izany zo izany ho an'ny vehivavy ao Arabia Saodita.
Ao amin'ny tantara, naniry hanidina amin’ny elany ny zazavavy kely Loujain, saingy ny ankizilahy ihany no nanana zo hanidina. Taorian’ny fijaliana sy ny fahavononana mafy hahomby, takatry ny fianakaviany ny faniriany ary nanaiky ny hampianatra azy hanidina izy ireo mba hahatonga ny tantarany ho iray amin’ireo maherifo manome aingam-panahy izay nandrisika ny zatovovavy hianatra hanidina ihany koa.
KI: Nanohana an'i Loujain ny fianakaviana mandra-panatanterahany ny nofinofiny hanidina sy hipetraka amin'ny saham-boninkazo tanamasoandro. Azonao azavaina amin’ny antsimpiriany ve ny andraikitry ny fianakavianao tamin'ireo zava-bita lehibe azon'i Loujain tamin'ny alàlan'ny asany miaro ny zon'olombelona?
LH: My father filmed Loujain in 2013 when she drove for the first time in Saudi Arabia, at a time when women were still not allowed to drive. The video went viral, and, as her guardian, he took full responsibility. My family has always been supportive of us all, and wanted a better future for us daughters. My father's support was visible to everyone, of course, but I also wanted to thank my mother in the story, because in real life, she was the one who sacrificed the most and fought for us to become independent women.
LH: Naka sary an'i Loujain ny raiko tamin'ny taona 2013 fony izy nitondra fiara voalohany tany Arabia Saodita, tamin'ny fotoana mbola tsy nahazoan'ny vehivavy mitondra fiara. Niparitaka be ilay lahatsary, ary nandray ny andraikiny feno izy amin'ny maha-mpanara-maso azy. Nanohana anay foana ny fianakaviako, ary naniry hoavy tsara kokoa ho anay zanany vavy. Hitan’ny rehetra mazava ho azy ny fanohanan’ny raiko fa mba te hisaotra an’i Neny ihany koa aho ao amin’ilay tantara, satria raha ny tena fiainana dia izy no tena nahafoy tena indrindra sy niady ho anay mba ho vehivavy mahaleo tena.
KI: “Fantatro fa hanidina aho, tsy avy hatrany kanefa tsy maintsy ho tanteraka.” Niverimberina imbetsaka tao amin’ilay tantara io fehezanteny io. Afaka manazava ve ianao raha maneho ny finoanao izany fa mety tsy hitranga eo no ho eo ny fiovana am-pilaminana sy ny fananganana hoavy mahaleo tena sy miroborobo ho an'ny olom-pirenena rehetra ao Arabia Saodita, saingy azo antoka fa ho tanteraka izany amin'ny farany?
LH: This phrase was the main picture of Loujain's Facebook profile while she was in prison. We thought it was very expressive and embodies Loujain's vision of her human rights work. Things take a long time to change, and we are working to build a mature and healthy country, which will take generations, not just years. I wanted children to know that they must be patient and that injustice may last for a long time, but justice will always prevail.
LH: Ity fehezanteny ity no sary lehibe indrindra eo amin’ny horiran’i Loujain ao amin'ny Facebook fony izy tany am-ponja. Noheverinay fa tena nilaza zava-dehibe izany ary mirakitra ny fahitan'i Loujain ny asany momba ny zon'olombelona. Elaela ny fanovana ny zava-drehetra, ary miasa izahay mba hanangana firenena matotra sy miroborobo, izay haharitra amin'ny taranaka mifandimby fa tsy taona maro fotsiny. Tiako ho fantatry ny ankizy fa tsy maintsy manana faharetana izy ireo ary mety haharitra ela ny tsy rariny, fa ny rariny no hanjaka.
KI: Azonao lazaina aminay ve ny nahatonga ny lohahevitry ny tantaranao?
LH: Uma, who co-authored the story with me, is a human rights activist, and she invited me to speak before the Human Rights Council while Loujain was in prison. When I was in Geneva, I met her 5-year-old daughter, who had been hearing a lot about Loujain. Like any child, she was curious to know why Loujain was in prison. Her numerous questions made us believe that it was important to have a story that tells Loujain's struggle in a beautiful and imaginative way, to help children understand that injustice must be confronted, and that we can try to change our societies for the better.
On a personal level, I wanted to ensure that Loujain’s name is remembered by future generations, so that they know that my sister was one of the pioneers who contributed to change and to the attainment of this right. No matter what the authorities do to try and tarnish her name, people will always remember her as a righteous champion as opposed to being a traitor, as the authorities attempted to label and defame her.
LH: Mpikatroka ny zon'olombelona i Uma, mpiara-manoratra ny tantara tamiko, ary nanasa ahy hiteny teo anatrehan'ny Filankevitry ny Zon'olombelona izy raha mbola tany am-ponja i Loujain. Nihaona tamin’ny zanany vavy 5 taona aho, tamin’izaho tany Genève, izay naheno zavatra maro momba an’i Loujain. Tahaka ny ankizy rehetra, liana izy ny hamantatra ny antony nahatonga an’i Loujain higadra. Nahatonga anay hino ny fanontaniany maro fa zava-dehibe ny fananana tantara mitantara ny tolon'i Loujain amin'ny fomba kanto sy azo alaina sary an-tsaina, mba hanampiana ny ankizy hahatakatra fa tsy maintsy atrehina ny tsy rariny, ary afaka miezaka manova ny fiarahamonintsika ho tsara kokoa isika.
Amin'ny lafiny manokana, tiako ny manome antoka fa hotsaroan'ny taranaka hoavy ny anaran'i Loujain, mba hahafantaran'izy ireo fa iray amin'ireo mpisava lalana izay nandray anjara tamin'ny fiovana sy ny fahazoana izany zo izany ny rahavaviko. Na inona na inona ataon’ny manam-pahefana hanaratsiana sy handotoana ny anarany, dia hotsaroan’ny olona ho tompondaka nanao ny marina hatrany izy fa tsy hoe ilay mpamadika, satria niezaka nandoto sy nanala baraka azy ny manampahefana.
KI: Afaka manome vaovao farany ho an’ny mpamaky momba ilay mpiaro ny zon'olombelona Loujain Al-Hathloul ve ianao?
LH: After her release, Loujain was transferred from a small prison to a larger prison; she is deprived of her civil and human rights, including her right to freedom of expression and the right to travel abroad.
LH: Taorian’ny nanafahana azy, nafindra avy tao amin’ny fonja kely nankany amin’ny fonja lehibe kokoa i Loujain; nesorina taminy ny zony sivily sy ny zo maha-olona, anisan'izany ny zony amin'ny fahalalahana maneho hevitra sy ny zo handeha ho any ivelany.
Ity rohy ity no ahitana lahatsary momba ilay boky ary koa ampahany amin'ny lahatsoratra navoaka tao amin'ny gazety iraisam-pirenena maromaro momba izany.