Mpiompy mpifindrafindra toerana, miala sasatra eo akaikin'ny toby vonjimaikan-dry zareo. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana.
Nizera no voasokajy ho firenena fahadimy midadasika indrindra ao Afrika [1] (ary faha-22 manerana izao tontolo izao), manana velarana mirefy 1 267 000 km². Nefa 80% amin'ny taniny [2] dia ny taniefitr'i Sahara no mibahana azy, ary ampahany iray monja amin'ny taniny no ahafahan'ireo mponina ao Nizera misitraka ny hamaitson'ny voary ao amin'ny firenena. Araka ny voalazan'ny Wikipedia [2]:
Miroso 200 000 hektara isantaona ny taniefitra. Misedra ireo haintany mateti-pitranga ary koa ny filàna tsy mitsaha-mitombo ny hazo sy ny tany azo volena ny fandaharanasam-panjakana ho famerenana ny ala. Nanomboka tamin'ny 1990, very ampahatelony ny velaran'ny ala tao amin'ny firenena ary 1% amin'ny firenena sisa no rakotra. Mba hahafahana manao asa fambolena sahaza, 8 % monja amin'ny faritra no mba mahazo rotsakorana mihoatra ny 400 mm isantaona. Tamin'ny 2015, tratry ny tsy fahampiana sakafo ara-drafitra ny firenena.
Araka izany, ny tsy fahampian'ny orana no mbola olana goavana atrehan'ny vahoaka, na efa manomboka manova tsikelikely ny andavanandron'ireo mponina eny an-toerana aza ny fametrahana ireo lavadrano sy siniben-drano [3].
Ny tena voa mafy indrindra amin'ilay tsy fahampian'ny loharano hahazoana rano dia ireo vahoaka mpifindrafindra toerana mandeha mitety tanàndehibe, na ny faritra ambanivohitra mitady izay toerana tsara indrindra hitondràny ny andiam-biby fiompy entin-dry zareo miaraka aminy, indrindra fa ny ao avaratry ny firenena.
Sady koa, ny vahoaka ao Nizera dia fifangaroana foko marobe [4]ka isan'izany ry zareo Haoussas (55,4 % amin'ny vahoaka), ny Zarmas (18,2 %), ny Touaregs (11 %) , ny Peuhls (6,5 %), ny Kanouris (4,2 %) , ny Songhaïs (4 %) ary vondrona hafa maro. Ny Touaregs sy ny Peuls no tena mpifindrafindra toerana sy mpiompy biby.
Andian'omby eo amin'ny toerana iray fisintonan-drano ao inwagheur, Nizera. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Ao amin'ity faritra iray ao amin'ny firenena ity, faritra midadasika, mafàna ary taniefitra, ny haintany [5] no tena olana fototra [6] mamaritra ny fiainan'ireo mpiompy.
Ireo Touaregs, mpiompy mifindrafindra toerana. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Ao avaratr'i Nizera, roa ka hatramin'ny efatra volana isantaona no misy orana, manome vahana ny tsy fahampian'ny sakafom-biby, ary hatramina haintany [7]miverimberina isantaona mihitsy aza [8]. Io toedraharaha io dia manery ireo mpiompy hanao fifindran-toerana an-tery mba hikaroka izay toerana tsara indrindra misy ahimaitso natsimoky ny orana vao nilatsaka ka azon'ny biby fiompiny hiraofana.
Andiam-biby fiompy mandeha hiraoka ahitra amina toerana iray anombohan'ny ahimaitso mitsimoka. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Manoloana io toedraharaha izay mazàna tena manahirana ateraky ny haintany io, fatiantoka goavana amin'ny ankapobeny no voarakitra amin'ireo biby fiompy noho izy ireo tsy ampy hery hanarahana ny onjan'ilay fifindran-toerana. Io dia manome vahana ihany koa ny fitomboan'ny aretina sy miteraka fahavoazana goavana araka ny asehon'ny fanadihadian'ny Tv5Monde [9] an'ireo peuls mpiompy :
Mandritra ny vanimpotoana antsoina hoe maitso ahitra, [10] ireny fifindrana toerana mba hitady izay hivelomana ireny dia tsy maintsy atao mba hiandrasana ny vanimpotoana vaovao indray ilatsahan'ny orana, indraindray mandritra ny fotoana mihitatra ela.
Rameva ampiasaina ho fitaovam-pitaterana ho an'ireo Touaregs sy ireo mpiompy mpifindrafindra toerana. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Mandritra io vanimpotoana io, ampiasaina manokana ireo biby toy ny rameva, ny ampondra, ny omby mba hampiakarana rano avy any anaty lavadrano manana halalina 80 hatramin'ny 120 metatra, ary dia drodroka alohan'ny fotoana.
Ampondra mitondra vesatra. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Na sarotra aza, io fiainana mifindrafindra toerana iainan'ireo mpiompy io dia mba misy ihany koa ny fotoana maharavo ao anatiny. Mijery ny biby fiompy mijaly noho ny hanoanana sy ny hetaheta nefa tsy afaka mamaly izay tadiavin-dry zareo akory, fa avy eo, fotoana fohy aty aoriana, ny mijery azy ireo miraoka ahitra maintso dia mitondra hafaliam-be ho an'ireo mpiompy mpifindrafindra toerana. Fihetsehampo lalina no ambaran'izany hoe nahavita iraka iray goavana tena nisy nilàna azy.
Andian'ondry eo am-pialàna hetaheta. Sary an'i Khamed Najim, fampiasàna nahazoana alàlana
Mba hanamaivanana ireny haintany ireny, nandray fepetra ny governemanta ao Nizera mba hiadiana amin'ny firosoan'ny tanihay. Tao anaty ranty iray, ny OpenEdition [11] izay sehatra iray ahitàna ireo boky momba ny siansa sôsialy sy ny maha-olona dia nanasongadina ireo vokatry ny fandaharanasa [11]“Régénération naturelle assistée (RNA)” – fanohanana ny natiora hihavao” – izay nankatoavina sy napetraky ny fanjakàna ao Nizera:
Ao amin'io firenena io, nanomboka tany amina faritra sasantsasany ny dingana, tany antenantenan'ny taona 1980 tany ho any, ary izany no niandohan'ny fanamaitsoana indray, izay ny maridrefy dia nomena ho dimy tapitrisa hektara raha kely indrindra, ary indrindra fa any amin'ireo faritra tena be mponina izay azo lazaina fa ara-bakiteny mihitsy ny ‘nirotsahan’ ireo tantsaha ho any anatin'ireo vala vaovao fanaovana fambolena sy fiompiana, ahitàna hakitroka 20 hatramin'ny 80 hazo isaky ny hektara.