[1]Fampianarana ny daholobe momba ny fahasalaman'ny vondrom-piarahamonina tao Accham, Népal – Sunita mampiseho ny fomba famokarana salàka lamba. Sary nosintonina tao amin'ny Flickr, an'ny Possible. CC BY 2.0
Anatin'ireo fiarahamonina sy kolontsaina marobe manerana ny tany, mbola misy fanilikilihana mifamatotra amin'ny fadimbolana. Mety tsy ho afaka miasa na mandeha an-tsekoly mandritra ny herinandro isambolana ireo tovovavy any amin'ireo firenena an-dalam-pandrosoana noho ny tsy fahampian'ny vokatra salàka fidiovana, na ireo fitaovana mifanaraka amin'izany sy ny henatra mifandray amin'ny fadimbolana.
Mety hitarika ihany koa aretin-koditra, na aretina hafa sy tsy fahazoana aina ny tsy fahampian'ny fanabeazana sy ny tsy fahadiovana mandritra ny fadimbolana.
Saingy ao Bangladesh, ao India sy ao Népal, marobe ireo ezaka natao mba ho azon'ireo vehivavy rehetra any amin'ireny firenena ireny atao ny misitraka amin'ny vidiny mora ireo salàkam-bavy.
Ny hafatra aparitaka ao Bangladesh
Ao Bangladesh, lafobe ireo salàka hita eny an-tsena. Ireo novokarina tany ivelany dia misanda maherin'ny 120 takas bangla (1,50 dôlara amerikàna eo ho eo), noho ny fisian'ny hetra fanampiny apetraka amin'ny fanafarana entana.
Tsy maharaka ny Joya, marika iray vokarina ao an-toerana ihany, izay misanda 60 takas (0,75 $ US) ny salàka valo iray fonosana, hoy ilay bilaogera sady mpikatroka Marzia Prova [2] :
“জয়া” র এত প্রচারণা দেখে, “দেশি জিনিষ ব্যবহার করব না মানে” টাইপ ভাব নিয়ে জয়া ব্যবহার করলাম। [..] ইউজ করতে গিয়ে দেখি প্যাডের আঠা জাস্ট একটু খানি। প্যান্টির সঙ্গে ঠিক ভাবে এটাচড থাকে না। যেকোনো মুহূর্তে পড়ে যাবার সম্ভাবনা থাকে । তারপর উপরের কভার ভীষণ খসখসে, আমার তিনদিনের মাথায় জঙ্ঘায় লাল র্যাশ উঠে পড়ে। [..]
ভাবা যায়, দেশের পিরিয়ড হওয়া নারীর সংখ্যা ৫ কোটির ও বেশী। অথচ এই দেশে “মেইড ইন বাংলাদেশ” স্যানিটারি ন্যাপকিনের সংখ্যা মাত্র দুইটা নিদেনপক্ষে তিনটা, এবং তার একটাও মানসম্মত নয়, কোনদিক থেকেও ! এটা আসলে কার উদাসীনতা ! দেশের সর্বস্তরের নারীদের স্যানিটারি ন্যাপকিন ব্যবহারের প্রতি আগ্রহ তৈরি লক্ষে প্রচারণা চালান হয়, অথচ দামে এবং মানে দেশের একটা প্যাডও ভাল নাই। সব শ্রেণীর মেয়েদের কাছে প্যাড পৌঁছে দিতে কি আসলে কেউই প্রকৃতপক্ষে আগ্রহী নয়?
Talohan'ny nahitàko ireo dokambarotra nankalazaina fatratra, nanomboka nampiasa ny « Joya » aho niaraka tamin'ny zotoko manokana manandratra ny vokatra avy eto an-toerana. […] Tsikaritro fa tsy araka ny tokony ho izy ny fandraikitra amin'ity salàka ity. Araka izany dia tsy miraikitra tsara amin'ny silipo ilay izy ary mitady hikisaka foana. Marokoroko be ny ivelany, lasa misy mangamangana ny feko tao anatin'ny andro telo monja.
Misy 50 tapitrisa eo ho eo ireo vehivavy eto amin'ny firenena no tonga fadimbolana. Nefa dia roa na telo ihany no vokatra salàka fidiovan'ny vehivavy « vokarina eto Bangladesh » ary tsy mbola ao tsara ny kalitaon'izy ireny ! Iza no nanao tsirambina? Hitantsika manerana ny firenena ireo fanentanana ny vehivavy hampiasa salàkam-bavy, nefa tsy misy salàka na iray aza mba mora vidy sy tsara kalitao eto amin'ny firenena. Toy ny hoe tsy mahaliana ny olona izany ny hanome salàka maimaimpoana na mora vidy ho an'ireo vehivavy eto amin'ny firenena.
Misy ihany anefa ireo olona mba mihetsika manao zavatra momba io resaka io. Ireo tovovavy ao amin'ny toeram-pialofana iray ao Dhaka, tantanin'ny ONG Aparajeyo-Bangladesh, dia mamokatra ny salàka ampiasain-dry zareo manokana, vita tànana, ary amidy 4,50 takas (0,06 dollar US) monja.
Ilay fikambanana dia manome fialofana ho an'ireo tovovavy niaina zavamahatsiravina sy herisetra tany aloha tany, manofana azy ireo ary mamerina azy indray ho anaty fiarahamonina mba hahafahan-dry zareo mandeha an-tsekoly na miasa anatina orinasa kely mpanjaitra samihafa na ireo mpikarakara endrika amam-bika. Tao anaty antsafa ho an'ny Feminism Bangla, bilaogy feminista iray, nohazavain'i Wahida Banu, [3] tale jeneralin'ilay fikambanana, ny nofinofiny hivarotra ny vokatra:
অপরাজেয় বাংলাদেশ পথশিশুদের নিয়ে কাজ করে। আমরা এখানে প্রত্যেক শিশুকে রিপ্রডাক্টিভ হেলথ, এইচআইভি প্রভৃতি নিয়ে সেমিনার করি, ক্লাস করি, শিক্ষা দেই। বলি ৩ থেকে ৬ ঘণ্টা পর পর প্যাড বদলানোর কথা। এরাই যখন মেইন্সট্রিম স্কুলে যায়, তখন নিজেরাই সে স্কুলে বাচ্চাদের এই বিষয়ে ধারণা দেয়, যেটা টিচাররা পর্যন্ত এড়িয়ে যায়। [..]
আমার মেয়েগুলো ক্লাসে যাচ্ছে, ফ্রেন্ডদের বলছে, ওরা আগ্রহ পাচ্ছে। এখন এসে বলছে ওদের ফ্রেন্ডরাও প্যাড চায়। [..] অনেকের কাছে অফার পেয়েছি এক টন তুলা, বা এক টন ইলাস্টিক তারা কিনে দিতে প্রস্তুত। লটে যখন তুলা বা ইলাস্টিক কেনা হবে তখন প্যাডের দাম আরও কমে যাবে। মরার আগে বাংলাদেশে আমি ৪ থেকে ৫ টাকার প্যাড করেই যাব।
Miaraka miasa amin'ireo zanaky ny làlana ny Aparajeyo-Bangladesh. Ampianarinay an'ireo ankizy tsirairay ny resaka fanabeazana ara-pananahana, ny VIH, sns. Ilazanay ry zareo mba hisolo salàka isaky ny ora telo na enina. Rehefa mandeha any amina sekoly tsotra ry zareo, dia mampita ny fahalalàna azony any amin'ireo ankizy hafa, na ireo mpampianatra aza tsy mampianatra izany azy ireny. […]
Miresaka amin'ny naman-dry zareo any an-dakilasy ireo ankizivavy avy ato aminay, dia liana amin'ilay izy koa ireny ankizy ireny avy eo. Araka izany, miverina ry zareo miteny aminay hoe mitady salàka koa ireo namany. Naharay tinady izahay avy amin'ireo olona vonona ny hanampy anay amin'ny fividianana ny akora fototra atao indray mividy : landihazo iray taonina, elastika iray taonina. Rehefa afaka vidianay tonga dia miaraka izy ireny, mba mihena be ny fandaniana. Faniriako ny hamokatra salàka fidiovana ho amin'ny vidiny 4 na 5 takas alohan'ny hahafatesako.
« Revôlisiôna » iray ao India sy Nepal
Ao Népal, misy maromaro [4] ireo tetikasa fanaovana salàkam-bavy [5] manofana ireo vehivavy ao an-toerana amin'ny fanjairana ireo kojakoja fiarovana rehefa tonga ny fadimbolana. Iray amin'ireo olana fototra amin'ny fampiasàna ireo fomba fanao nentindrazana ny fanasàna ireo lamba nampiasaina tamin'ny fadimbolana mba hahafahana mamerina mampiasa azy, sy ny fanamainana azy ireny manaraka ny fomba madio tsy arantiranty. Misy ireo ankizy avy amin'ny Art Center College of Design ao Kalifôrnia namokatra [6] fitaovana iray mora vidy sy mora ampiasaina hosasàna sy hohamainina ary azo averina ampiasaina indray.
Ao India, Arunachalam Muruganantham [7], mpandraharaha sôsialy iray, avy amina fianakaviana mahantra tao atsimon'i India ary niala an-tsekoly, no nitondra ny « revôlisiônan'ny » fahasalamana momba ny fadimbolana ho an'ireo vehivavy tantsaha tamin'ny famoronana milina tsotra hamokarana salàka fidiovana mora vidy. Napetraka tany amina vohitra maherin'ny 1.300 ireo milina novokariny, tany amin'ny 23 amin'ireo fanjakana miisa 29 ao India. Ny milina ahodin-tànana dia misanda eo ho eo amin'ny 75.000 ropia indiàna (1 100 $ US) ary afaka manome asa ho an'olona 10. Ilay milina dia afaka mamokatra salàka hatramin'ny 250 isanandro, izay rehefa atao ny kajy dia manodidina ny 2,5 ropia eo ho eo (0,04 $ US) tsirairay avy.
Araka ny fanadihadiana iray nataon'ny AC Nielsen tamin'ny 2011 [8], 12 % monja amin'ireo vehivavy indiàna miisa 355 tapitrisa tonga fotoana – mitaha amain'ireo 89 % ao Japàna, 64% ao Shina ary efa ho 100% ao Singapaoro – no mampiasa salàka fidiovana, 70 % amin'ireo vehivavy no manamafy fa tsy efan'ny fianakavian-dry zareo ny vidiny. Ny hafa miditra amin'ny fampiasàna zavatra hafa tsy madio loatra, toy ny rovitr'akanjo tsy voadio vita tamin'ny landihazo, ary indraindray misy idiran'ny resaka lavenona sy fasika.
Muruganantham, izay nekena tamin'ny 2014 ho isan'ireo olona 100 eken-teny indrindra erantany tao anatin'ny Time Magazine, dia nizara nandritra ny kaonferansa TED iray [9]ny fomba nanombohany ny hetsika nataony momba ny salàka fidiovan'ny vehivavy tao India.
Toa naverin'ny tany Jôrdania novokarina [10] ilay miliny mba hanampiana ireo Siriàna mpialokaloka.
Ny fiantraikany amin'ny tontolo iainana
Rehefa nahazo aingam-panahy avy amin'i Muruganantham, niha-maro ireo orinasa sôsialy [11] natomboka tao India mba hamokatra salàkam-behivavy mora vidy. Kanefa, lazain'ireo kiana ihany koa fa tsy zavatra maharitra ny fifantohana amin'ireo salàkam-bavy sy ny tsy firaharahiana ireo lamba fanao nentindrazana nampiasaina rehefa tonga ny fadimbolana. Sinu Joseph [12], mpanabe amin'ny resaka fahasalamana manodidina ny fadilmbolana ao India, maneho hevitra hoe:
The hypocrisy is such that while foreign organizations are promoting the need to introduce sanitary napkins in India by saying that 88% of Indian women are using cloth, in their own country they are promoting reusable cloth pads and menstrual cups, citing environmental reasons. If that is the case, then India is far ahead of the rest of the world in being environment friendly. [..]
What we do need is a simple solution of providing information in schools and communities on maintaining menstrual hygiene, be it with cloth or pads. And leave it to women to decide what they wish to use.
ny fihatsaram-belatsihy amin'ny ataon'ireo fikambanana vahiny mametraka ny filàna mampiditra ny salàka fidiovana ao India amin'ny fanamafisana fa 88% amin'ny vehivavy indiàna no mampiasa lamba dia fampiroboroboana ireo salàka lamba sy kitapo fampiasa amin'ny fadimbolana azo averina ampiasaina indray any amin'ny firenena misy azy ireo, amin'ny fitanisàna ny resaka tontolo iainana. Raha izany no zavamisy, dia lasa aloha i India miohatra amin'izao tontolo izao raha resaka fanajàna ny tontolo iainana. […]
Ny tena ilaintsika dia vahaolana tsotra amin'ny fampitàna torohay any amin'ireo sekoly sy ireo vondrom-piarahamonina momba ny fitandroana ny fahadiovana rehefa tonga ny fadimbolana, na lamba na salàka no ampiasaina. Ary avela ho amin'ireo vehivavy ny fandraisana fanapahankevitra momba izay tian-dry zareo ho ampiasaina.
Farany, mipetraka ny fanontaniana momba ny fanariana ireo salàka. Teo am-pisaintsainana ny fomba fanariana ireo salàka i Kathy Walkling no nirotsaka tamin'ny famokarana ireo salàka fidiovana vita amin'ny lamba mora levon'ny natiora [13], teo anivon'ny vondrona indiàna Ecofemme, izay tsy ahitàna mpikambana afa-tsy vehivavy, mamokatra sy manondrana ireo salàka vita amin'ny lamba nivoaka avy amin'ny varotra tsy mitanila avy ao India mankany amin'ireo firenena 14 manerana izao tontolo izao. Ireo fikambanana hafa ao India dia nanomboka namokatra salàka afaka mivadika ho zezika [14] mora vidy, toy ny “salaka Azadi” sy ny “salaka Anandi”.
Tsy resaky ny vehivavy irery ny fahasalamana manodidina ny fadimbolana. Raha toa ny maro eo anivon'ny fiaarahamonina ka ahitsoky ny olana iray izay mazàna no tsinontsinoavina, miantraika amin'ny ankamaroan'ny vahoaka izany. Raha ohatra fotsiny mantsy ka mba afaka miaiky ireo mpanapa-kevitra ara-pôlitika ka mba manaiky io fahamarinana io an!.