Ilay fampiatiana ara-paritra tsy mahomby amin'ny Vovonan'i Amerika Iray Manontolo

Fandravahan'i Connectas

Navoakan'i Carlos Gutiérrez voalohany tao amin'ny fampahalalam-baovao Amerikana Latina Connectas ity ranty ity. Navoaka eto amin'ny Global Voices noho ny fiaraha-miasa ara-pampitam-baovao ny lahatsoratra nasiam-panitsiana.

Izao no”fotoana lehibe indrindra amin'ny ilabolatanintsika, fotoana izay iatrehantsika fihaikàna maro mankany amin'ny demaokrasia” eto Amerika Latina. Nandritra ny antsafa nifanaovana tamin'ny fantsom-baovao Amerikana Latina NTN24 tamin'ny 2 Mey, nampisy setriny matanjaka avy amin'ny mpitarika sasany ao amin'ny kaontinanta io fehezanteny avy amin'ny sekretera mpanampy ao Etazonia misahana ny raharahan'i Ilabolantany Andrefana, Brian A. Nichols, io. Nomarihany manko fa noho ny tsy fanajan'ny firenena tahaka an'i Kiobà, Nicaragua ary “ny fitondran'i Maduro” ny “sata demaokratikan'i Amerika,” no tsy anasany azy ireo amin'ny Vovonan'i Amerika (6-10 jona) hotontosaina ao Los Angeles, California.

Ny fihaonana an-tampon'i Amerika manontolo, izay nanomboka tamin'ny taona 1994, dia andiam-pihaonana eo amin'ny filohan'ny fanjakana sy ny governemanta amin'ny ilabolantany andrefana hiresaka ahiahy, soatoavina ary ny politika iraisana, karakarain'ny Fikambanana Fanjakana Amerikana (OAS). Ny firenena mpampiantrano — Etazonia raha amin'ity indray mitoraka — no mandefa ny fanasana.

Ny filoham-pirenena Meksikana Andrés Manuel López Obrador (“AMLO”) no nilaza voalohany, fa tsy hanatrika ny Vovonana izy: “Raha misy firenena ahilika, raha tsy asaina ny rehetra, dia hanana solontena i Meksika, fa tsy handeha aho.” Raha nanontaniana izy hoe filazàna fanoherana ve izany, dia nanamafy ny filoham-pirenena fa “satria tsy tiako ny hitohizan'ny politika tahaka izao eto Amerika. Ary, ny marina, tiako ny hametraka fahaleovantena, fiandrianam-pirenena sy haneho firahalahiana manerantany. Tsy mankasitraka fifandonana izahay.”

Nanomboka tamin'io fotoana io, ny fiomanana amin'ny fihaonana an-tampony, izay manana ny teny filamatra “Manangana hoavy mahavelona, lovainjafy ary araka ny hitsiny” amin'ity taona ity no laza aretina an-doha ho an'ny governemantan'i Etazonia. Tao anatin'ny fotoana fohy, naneho ny fikasany tsy hanatrika ihany koa ireo mpitarika any amin'ny firenen-kafa raha tsy asaina hanatrika i Kiobà, i Venezoelà, ary i Nikaragoà. Toa izany ny filohan'i  Arzantina, Alberto Fernández; Bolivia, Luis Arce; Honduras, Xiomara Castro; Goatemalà, Alejandro Giammattei ary Brezila, Jair Bolsonaro.

Manjary mamerina eo andatabatra indray ny antom-pisian'ny Vovonana, izay raha ao amin'ny foto-keviny dia mitady ny fampiatiana manerana ny kaontinanta, ity toe-javatra ity, izay fahatapahana tarangana amin'ny fifandraisan'i Amerika Latina amin'i Etazonia.

Nisioka ny Filoha Miguel Díaz-Canel Bermúdez avy ao Kiobà:

Efa fantatra fa tsy hampiditra ny rehetra ny nandrafetan'ny governemantan'i Etazonia hatramin'ny voalohany ny Vovonan'i Amerika iray manontolo.

Fikasan-dry zareo ny hanilihana firenena maro, anisan'izany i Kiobà, na dia eo aza ny antso matanjaka nataon'ny tao amin'ny faritra mba hamarana hatreo ny fanilihana. (1/4)

Ho an'ny manam-pahaizana manokana sasany, ny vovonan'i Amerika manontolo no taratry ny tsy fisian'ny fifampiatian'ireo firenena ao amin'ny kaontinanta sy ny krizy demaokratika miantraika amin'ny maro amin'izy ireo. Mahatonga fisalasalana ihany koa ny fanjakazakan'i Etazonia ao amin'ny faritra. Ohatra, i Jacks Kurmanaev sy i Jack Nikos, ao amin'ny sombin-tsoratra iray ao amin'ny New York Times, manasongadina fa izay tokony “hanasongadina ny vinan'ny fitantanan'i Joe Biden,” amin'ity fivoriana ity, “no mety mampiseho ny fihenan'ny fanintonan'i Etazonia amin'ny fanolorana ny tetipanorony ao amin'ny faritra. “

Hitan'i Andrea Sanfeliz, talen'ny fampandrosoana ara-andrim-panjakana ao amin'ny Ivotoerana Meksikana ho amin'ny fahafaha-mifaninana (IMCO), ao amin'ny fitantanan'i Etazonia amin'izao fotoana “ny fitarihana mampiahiahy sy nohalemena, tsy misy zotran-dàlana.” Nilaza izy fa ny zavatra mety ho hitantsika dia “ny fiahiahian'i Etazonia amin'ny fiakaran'ny fandrendreham-bahoaka any Amerika Latina».

Evo Morales,  filohan'i Bolivia teo aloha, izay voatonona matetika ho mpandrendri-bahoaka, nisioka hoe:

Izay rehetra manilika dia mandrava.
Amin'ny alàlan'ny fanilihana ny firenena rahavavy toa an'i Kiobà, Venezoelà ary Nikaragoà tsy hanatrika ny Vovonan'i Amerika manontolo, dia manimba ny fototry ny firaisankina i Etazonia, manimba ny fiaraha-miasa sy ny fanajana ny fiandrianam-panjakana izay soritan'ny satan'ny OAS. Manasaratsaraka an'i Amerika Latina i Etazonia.

Tao anatin'ny taona vitsivitsy izay, nanomboka nipoitra indray tany Venezoelà sy Nikaragoà ny fitondrana tsirefesimandidy, na dia efa nanana governemanta manana izany toetra izany aza i Kiobà, hoy ny fanamarihan'i Mario Torrico, mpikaroka ao amin'ny Flacso-Mexico, ao amin'ny boky “Giro a la derecha. Un nuevo ciclo político En américa Latina “(“Fihodinana mielatra havanana. Tsingerina ara-politika vaovao any Amerika Latina “). Na izany aza, nampiany fa “niharatsy ny demaokrasia ” any amin'ny firenena toa an'i Honduras sy Bolivia, ary “nisandratra amim-pahombiazana ireo mpitarika manao kabary tsy tia demaokrasia ankarihary.” Tondroiny manokana manokana amin'izany i Bolsonaro, avy any Brezila, sy Nayib Bukele, avy any El Salvador. Manaiky i Xavier Rodríguez-Franco, mpahay siansa politika Venezoeliana sady Amerikanista Latina monina any Etazonia, fa raha amin'ny fijery politika, dia “manavatsava fihemorana demaokratika mampalahelo ny maro amin'ny firenentsika”.

Ny “fandrahonana tsirefesimandidy” any Amerika Latina, araka ny nampian'i Torrico tamin'ny nosoratany, “dia nipoitra tamin'ny fotoana tsy nisian'ny fitokisan'ny mponina, tsy tamin'ny mpanao politika sy ny antoko politika ihany fa tamin'ny fihintsanan'ny fanohanana ho amin'ny demaokrasia manoloana ireo olana mitarazoka tsy voavaha, toy ny tsy fandriampahalemana, ny toe-karena tsizarizary eo amin'ny fianakaviana ary ny kolikoly. “

Miaina fotoam-pisaratsarahana lehibe indrindra nandritra ny taompolo maro isika ato amin'ny faritra Amerikana Latina, hoy i Rodriguez-Franco. Araka ny famakafakany, “anatin'ny ora maizina indrindra sy ny ora mangidy indrindra amin'ny fitarihana fampiatiana ny 15 taona voalohany tamin'ny taonjato faha-21. Rafitra babangoana tsy misy votoaty ara-politika, babangoana voambolam-pitsipika sady tsy manana vahana idirana an-tsehatra eo amin'ny lasitrasa ifampifehezana ao amin'ny varotra samy amerikana ireo fifanaraham-pampiatiana ara-paritra sy zana-paritra ifanaovan'ny ao Amerika Afovoany, ao Karaiba, ary Amerika Atsimo tahaka ny Vondron'ny Firenena Amerikana Tatsimo (Unasur), ny vondrom-piarahamonina Andeana na ny vondrom-piarahamonina Karaibeana.

Ho an'i Francesco Manetto mpanao gazetin'ny El País (Espaina), tsy vaovao amin'ny kontinanta izany fisavoritahana izany. Na izany aza, dia heveriny fa nahatonga fanehoana setriny avy amin'ireo firenena maromaro any ankoatra an'i Kioba, Nikaragoà ary Venezoelà ny fanambaràn'ny filoha Meksikana López Obrador. Avy amin'ny fomba fijery saimbôlika dia nohazavainy fa: “Mbola mibaby ny vesatry ny lasa nidirany an-tsehatra mivantana i Etazonia.” Avy amin'izany, “Angamba isika miatrika politikan'i Etazonia vaovao iraisampirenena iarahany amin'ny hafa ao amin'ny faritra.”

Mizotra mankany amin'ny hoavy ahiana anjakan'ny fisaraham-bazana ao amin'ny kaontinanta ilay tsy fanomezana fanasana an'i Kiobà, i Venezoelà, ary i Nikaragoà.

Nahariharin'ireo firenena izay mandrafitra ny firaisankina Bolivarianina ho an'ny Vahoakan'i Amerikantsika (ALBA-TCP) – izay ahitana firenena Karaibeana, Venezoelà, Nikaragoà, Nikaragoà sy Bolivia—mazava tsara izany nandritra ny vovonana nataon-dry zareo tamin'ny 27 Mey tao Havana. Tamin'izany ny sekretera mpanatanteraka tamin'io, Sacha Llorenti, no nilaza fa aloan'ny mpitarika “ny fanilikilihana sy ny fanavakavahana” ataon'ny hery tavaratra ary nosoniavin-dry zareo ny “fanoloran-tenan-dry zareo hanamafy ny Alba-TCP ho fitaovan'ny firaisan-kinan'ny vahoakantsika, mifototra amin'ny fotokevitry ny firaisankina, ny rariny ara-tsosialy, ny fiaraha-miasa ary ny fifamenoana ara-toe-karena. ” Nambaran-dry zareo ihany koa ny fironana mankany amin'ny “fampiatiana ara-paritra tena izy tarihin'ny Vondrom-panjakana Amerikana Latina sy Karaibeana (CELAC) sy ny fandrantiana ny fanambaràna an'i Amerika Latina sy ny Karaiba ho faritry ny fandriampahalemana”.

Amin'izao fojoroana manilikilika izao, toa adinoin'i Washington fa taloha izy io niara-nisy tamin'ny jadona amerikana latina ratsy indrindra sady nanondrotra azy ireo, izay nahatonga ny fisandratan'ny onjam-pankahalàna Amerikana ao amin'ny kaontinanta.

Amin'ity toe-javatra ity, mitondra ny anjara toerana sarotra indrindra i Meksika. Tsy mora izany, satria na izy firenena “savily” na firenena “ondana”, araka ny nofaritan'i Andrea Sanfeliz; etsy ankilany izy mifampizara sisintany amin'i Etazonia ary etsy andaniny izy iray amin'ny firenena misongadina indrindra ao Amerika Latina.

Na izany aza, ao anatin'ny krizin'ny Vovonan'i Amerika ity, naneho hery iray manandanja ao amin'ny faritra i AMLO. “Tsy haiko hoe hatraiza izao hetsi-piokoana an'i Etazonia izao no ho tsara amin'ny Meksika, na izay fiantraikany mivantana amin'ny fandraisany anjara amin'ny vovonana,” hoy i Sanfeliz. Niandry hatramin'ny minitra farany ny filoham-pirenena ilazany ampahibemaso ny fanapahan-keviny tsy hanatrika ny vovonana.

Zavatra iray aloha no nanjary mazava: rodana ny fampiatiana Pan-American, ary tahaka izany koa ny fahafaha-miady hevitra lalina amin'ny olan'ny kaontinanta ahafahana manatratra fifanarahana iraisana mahasoa ny firenena rehetra ao Amerika Iray Manontolo. Noho ireo antony rehetra ireo, ny olom-pirenena amin'ny kaontinanta amin'ny farany no ho resy.

Isan-kerinandro ny sehatra fanaovan-gazety Amerikana Latina CONNECTAS mamoaka fanadihadiana amin'ny toe-javata mitranga amin'izao fotoana ao Amerika iray manontolo. Raha liana ianao amin'ny famakiana torohay bebe kokoa tahaka ity, dia tsindrio amin'ity rohy ity azafady.

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.