- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Nialàn'i Tobago ny fomba fitafin'ny “mpanjanaka” ary andrasany hanenjika ny fahataràny kosa ny nosy rahavaviny Trinidad

Sokajy: Karaiba, Trinite sy Tobago, Fifidianana, Mediam-bahoaka, Toekarena sy Fandraharahàna

Sary nafangaro nampiasàna ireo singa Canva [1] maimaimpoana.

Raha mitsidika ny biraon'ny governemanta ao Trinidad&Tobago ianao — toy izay misy any amin'ireo faritany maro ao Karaiba [2] — dia misy fomba fitafy [3] tsy maintsy hajainao. Tsy azonao atao ny mitafy akanjo tsy misy “molotra tànan'akanjo’ (tafiditra amin'izany ny vestes sy ny ‘manches courtes’). Tsy misy resaka ihany koa ny zipo fohy, ny shorts, ny ‘pantacourts’, ny leggings, ny kapa na akanjo ahatazànana ny atiny rehetra. Marobe ihany koa ireo orinasam-panjakana sy toeram-piasàna mpikirakira ny ara-bola no mandràra ny fitondràna satrobory noho ny antony ara-piarovana — mahatsikaiky amin'izao fotoana tsy maintsy itondràna arontava izao eny amin'ireo toerana natao hoan'ny daholobe vokatry ny fisian'ny valanaretina COVID-19 [4].

Ny tsy fanarahana ireny torolàlana ireny da hitarika amin'ny, ny matetika indrindra, tsy famelàna anao hahazo ny tolotr'ireny sampandraharaham-panjakàna ireny, satria hotolorana akanjo eo imasom-bahoaka ianao no sady asaina mivoaka ny trano. Ho an'ny vahoaka dia zavatra iray mampifanolana [5] efa am-polo taona maro [6]io fomba fitondra io, ho an'ny olompirenena dia efa nilaozan'ny toetrandro ilay fitsipika momba ny fitafy ary tsy mandray ho anaty kajy ny toetrandro trôpikaly [7] misy ao amin'ny firenena— ny salan'ny maripàna isanandro dia [8]26.5 Celsius na 79.7 Fahrenheit — na ny zavamisy hoe tsy ny olona tsirairay no mety hanana [9] izany any anaty fitoeran'akanjony ka ho afaka hamaly ireo fitakiana.

Araka izany, taorian'ny nahazoan'ny antokony, Progressive Democratic Patriots (PDP), fandresena niezinezina tao amin'ilay nosy nandritra ireo fifidianana natao ny 6 Desambra, ny iray amin'ireo asa voalohany nataon'i Farley Augustine, lehiben'ny mpitantsoratra vaovaon'ny Tobago House of Assembly, dia ny nanàla ilay fepetra momba ny fomba fitafy tsy maintsy hajaina [10].

Tamin'ny filazana ilay fomba fanao ho toy ny “sisa navelan'ny fanjanahantany,” notànan'i [10] Augustine ny filazàna hoe tsy misy tokony hatosi-bohon-tànana noho ny fomba fitafiny, na iray aza, ireo vahoaka mitady ny hiditra any amin'ireo sampandraharaham-panjakana:

Manankery avy hatrany manomboka izao, ho alefanay […] ny taratasim-pifandraisana milaza ny fiovàna pôlitika momba ny fepetra mahakasika ny fitafy ho an'ireo olona tonga mila raharaha any amin'ny biraon'ny THA  [manafoana] ireny takelaka voasoratra milaza ny hoe “tsy mila manao short, tsy misy molotra tànan'akanjo sy kapakapa” ireny […] Tsy isika no voalohany manao izany aty amin'ny faritra Karaiba, resaka fanozongozonana ireo sisa navelan'ny fanjanahantany ny raharaha, izay nifikirantsika mafy tokoa. Tsy misy afaka handresy lahatra antsika hoe tokony ho avoakantsika ny trano ny olona satria kapa no anaovany. Ireo mpandoa hetra no mandoa ny karamantsika, mitafy amin'ny fomba maha-matihanina isika ary manompo ny vahoaka araka izay fomba ahatongavany eo.

Ny ankamaroan'ireo mpampiasa media sôsialy dia nandray an-tanan-droa ilay fiovàna [11], narahana antso marobe [12] ho an'i Trinidad mba hanaraka ny diany [13]. Ny mpampiasa Facebook, Gerard Johnson, nilaza hoe ilay fepetra teo aloha momba ny fitafy tsy maintsy hajaina [14] dia “iray amin'ireo pôlitika tsy mahalàla na inona na inona momba ny eny an-tany fambolena”, raha i A Corey Gilkes indray nilaza azy io ho [15]toy ny “porofo tena mibaribarin'ny fatiantoka tanteraky ny ‘fahaleovantenantsika'” sady naneso izy hoe “fotoana iray izay mahamety azy ao anatin'ny taona ihany no mitafy palitao sy karavato [izy]: ny Marainan'ny J'Ouvert .” (Ny J'Ouvert [16] dia fombafomba masina, maresaka be manamarika ny fisokàfana ôfisialy ny Karnivaly ao Trinidad & Tobago.)

Dilworth Braithwaite nanampy hoe [17]:

Ny fandàvana tsy handray olona noho ny antony ara-pitafiana dia fomban'ny mpanavakavaka, mpanasokajy olona, ary mbola mifàka amin'ny fanjanahantany sy ny fanavakavahana.

Na izany aza, tsy ny rehetra [18] no nahazo aina [19] tamin'ilay fanalefahana ny pôlitikan'ny fitafy [20].  Trevor Williams nanosoka hevitra [21] hoe “Hanao zavatra tafahoatra ny olona sasany rehefa tsy asiana ny fepetra,” izay novalian [22]‘i Merlin Hernandez:

Fassista be mihitsy? Faneriterena ny fahalalahana amin'ny alàlan'ny tahotra, (bokin'ny lalàon'ny mpanjanaka, mazava loatra), ary ny fampiharana azy amin'ny alàlan'ny didy (sy lalàna angamba). Tsy zakan'ny sain'ireo elitista mpanjanaka (vakio hoe fasista) ny filalaovana lapoaly tamin'izany. Voaràran'ny lalàna hany koa tamin'izany ny fandabohana amponga. Dia amin'izao fotoana izao, ny atin'akanjo no aseho…

Cheryl Hernandez nanamarika hoe manome vahana fenitra roa samihafa [23] ilay fepetra fahiny momba ny fitafy tsy maintsy hajaina, satria misy ireo mpiasan'ny governemanta tsy manaja akory ny fitsipika, raha i Pat Agar indray nisaintsaina hoe [24]:

Hadalàna tsotra izao izany pôlitikan'ny fomba fitafy rehetra izany aty T&T. Lojika kokoa ny mitaky fahaizamiaina sy faharetana rehefa manao fandraharahàna.

Ilay teboka farany no noraisin'ny maro [25], indrindra fa taorian'ny nitsaràn'ny [26]Minisitry ny Fitantanan-dRaharaham-panjakàna, Allyson West, hoe nisy olana maika kokoa tokony novahana fa tsy izay resaka fomba fitafy.

Ho setriny, ilay bilaogera Denise Demming nihevitra [27] fa raha dinihana tsara araka ny tokony ho izy, dia iray amin'ireo olana sôsialy ilay izy:

Olan-dry zareo pôlitisiàna tapaka fifandraisana amin'ny filàn'ny olontsotra izany, ary manadino ilay fomba fiteny hatrizay hoe manandanja be ny zavatra bitika. Ny ankamaroantsika dia te-hiaina fotsiny, hanaja fitsipika ary hisoroka olana, fa anjaran'ny rafitra no miasa ho antsika.

Somary maromaro ihany tamin'ireo mpampiasa media sôsialy no nizara ny tantaran-dry zareo [28] momba ireo fomba maro samihafa namelezan'ny rafitra azy ireo—sy ny fomba nahavitan'ny sasany niala bala [29] tamin'ireo tomponandraikitra mpampihatra ny lalàna momba ny fitafy tokony ho hajaina [30], matetika amin'ny fomba fetsifetsy sy mampihomehy [31].

Miaraka amin'ilay fepetra vaovao momba ny fitafy izay efa manankery sahady [32] ao Tobago, afaka amin'izay ireo olompirenena hanao ny raharahany lavitry ny tahotra ny ho afa-baràka na ho voatosi-bohon-tànana, saingy mety mbola hiandry fotoana elaela i Trinidad, izay mbola difotra ao anatin'ny resaka fitantanan-draharaha anaty birao [33].