- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Mozika amin'ny fotoanan'ny ady: Hira ho toy ny endri-panoherana Okrainiàna

Sokajy: Eoropa Afovoany & Atsinanana, Okraina, Rosia, Ady & Fifandirana, Fanoherana, Fifandraisana iraisam-pirenena, Mediam-bahoaka, Mozika, Mpitsoa-ponenana, Vonjy Voina, Zavakanto & Kolontsaina, Russia invades Ukraine

Pikantsary avy ao amin'ny fantsona Youtube an'ny Okean Elzy [1] miaraka amin'ny lohatenin'ny hira hoe “Misto Vesny” (Ilay Tanànan'ny Lohataona). Eo ambany amin'ny havanana, hafatra iray amin'ny fiteny anglisy ary ao ambany ny amin'ny fiteny rosiàna mampahatsiahy ny ady ataon'i Rosia ao Okraina.

Resaka kolontsaina ihany koa [2] ny ady ataon'i Rosia ao Okraina: ny fandàvana ny maripanondroana iray tsy mifamatotra amin'ny “Tontolo Rosiàna [3],” ny fandarofana baomba an'ireo tranobe ara-kolontsaina sy fivavahana, sns. Araka izany, ny fanoherana ao Okraina dia tsy hoe fotsiny ara-tafika, fa koa ara-kolontsaina, ary ao anatin'izany ady izany ny mozika no maka ny toerana afovoany.

Ny tarika Okrainiàna Okean Elzy (Океан Ельзи amin'ny Okrainiàna, midika ara-bakiteny hoe Ranomasimben'i Elsa) dia kintana lohalaharana eo amin'ny sehatry ny mozika ao amin'ny firenena. Tamin'ny 1994 no nananganana azy tao Lviv, tanàna iray manan-tantara any andrefan'i Okraina. Taorian'ny nikisahan'ilay tarika ho any Kiev, nanomboka nahasarika ny sain'izao tontolo izao ry zareo ary lasa ho ny voalohany amin'ny tarika maoderina okrainiàna nalefa tao amin'ny MTV Rosia [4] tamin'ny 1998. Nony farany, lasa nalaza be ilay tarika ary nahazo mpankafy tany anatin'ireo firenena sôvietika marobe taloha. Ny ankamaroan'ireo mpiteny rosiàna dia afaka, tsy mila miezaka be akory, mahatakatra na maminany ny dikan'ireo tononkira okrainiàna. Nanomboka nanao fampîsehoana tao Rosia sy Eorôpa ihany koa ilay tarika, ary ny farany dia nahazo ny sata fijerin'ny rehetra tao Okraina.

Lasa olomalaza tanteraka ilay mpihira fototra, Svyatoslav Vakarchuk [5] : tamin'ny 2005 dia lasa Masoivoho Tsara Sitrapon'ny Firenena Mikambana [6], tamin'ny 2007–2008, ary avy eo indray tamin'ny 2019–2020, solombavambahoaka tao amin'ny parlemanta okrainiàna izy, ary nandritra ny fotoana naharitraritra dia noheverna ho toy ny tsara toerana tamin'ireo mpirotsaka hofidiana ho filohampirenena tamin'ny 2019 [7]. Ny 7 Martsa, nanatevina laharana ny tafika okraniàana izy [5] tao anatin'ny hery fiarovana ny faritr'i Lviv.

Nanomboka teo izy no niteny ampahibemaso momba ny ady, niantso ireo olomalaza rosiàna mba hiala amin'ny fahanginana sy hiampanga ny ady. Hatramin'ny nisian'ny ady, marobe ireo Rosiàna mpihira no nahita fahombiazana goavana tao Okraina ary nanao fitetezam-paritra ara-barotra nahomby tao amin'ilay firenena.

Hatramin'ny nanombohan'ny ady, nanao fampisehoana maimaimpoana ho an'ireo Okrainiàna i Vakarchuk, indraindray nandeha irery, amin'ny fihiràna sy fitendrena pianô na gitara any anaty metrô, manoloana ireo garan'ny  fiarandalamby na toby fialofana vonjimaika toy izay azo jerena ao anatin'ity lahatsary ity, tao anatin'ny metrô tao Kharkiv.

Manana ny heviny manokana ny hira iray fiangàliny tsy tapaka. Lohateniny ny hoe “Місто весни” (Misto Vesny, na “Ilay Tanànan'ny Lohataona”) ary natolony ho an'i Lviv tanàna nahaterahany.

Ny dika voalohany niandohany, izay nivoaka tamin'ny 2021, dia hiran'olon-droa niarahany tamin'ilay mpihira Irina Shvaydak, avy amin'ny tarika Odin v kanoe. Vakarchuk, izay nanoratra ny tonony, no manazava fa io no hira voalohany nosoratany momba ny tanàna niaviany. 

Ho an'ireo Okrainiàna mpialokaloka miisa 3 tapitrisa nandao ny atsinanana sy ny avaratry ny firenen-dry zareo mba handositra ny daroka baomban'ny Rosiàna ary hitady fialokalofana any Pôlônina, Slôvakia ary Hôngia dia lasa vavahady fidirana i Lviv [8] androany. Mandalo an'i Lviv daholo izy rehetra ireny, amin'ny alàlan'ny fiarandalamby, fiara, na fiarabe fitaterana iraisana. Avy any amin'ny faramparan'ny taonjato faha-18 ka hatramin'ny fiandohan'ny taonjato faha-20, Lviv koa dia isan'ny tao anatin'ny Ampira Aostrô-Hôndroà [9] ary ankehitriny dia endrika amantarana ny hetaheta mibahana ao anatin'ireo Okrainiàna mba ho isan'ny ao anatin'i Eorôpa indray sy hihataka amin'i Rosia. 

Araka izany,  ireo tonon'ilay hira dia nahazo dika saimbôlika sy toy ny miteny mihitsy momba ny zavadoza misy amin'izao fotoana izao. Ireto teny manaraka ireno no manokatra ilay hira:

Чому мені сниться, як знову і знову
Гуляєм з тобою по рідному Львову
Там пахне весною, і сонце сідає
На березі річки, якої немає

У Львові так просто своє не вмирає

Nahoana aho no manonofy an'izany indray, isak'izay mahatsiaro / Miaraka mamindra aminao ao an-tanànan'i Lviv niaviako aho / Manitra lohataona, sy masoandro mody / Eny amoron'ny ony iray efa tsy misy intsony /…/ Tsy maty moramora foana ao Lviv ny zava-tsarobidy teo imasonao.

Fa izao, ny teny farany, rehefa adika ho amin'ny fiteny rosiàna, dia toy ny hafatra fihantsiana alefa ho an'ireo miaramila rosiàna: “Во Львове так просто своё не умирает,” midika hoe “Tsy maty moramora foana ao Lviv ny zava-tsarobidy teo imasonao


Raha mila vaovao mismisy kokoa momba io lohahevitra io, jereo ny fandrakofana manokana ataonay Rosia manani-bohitra ao Okraina [2] [Angl.]