- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Tsy mahita afa-tsy ao amin'ny tontolom-baovao ataontsika manokana ve isika?

Sokajy: Okraina, Rosia, Tiorkia, Ady & Fifandirana, Media sy Fanoratan-gazety, Mediam-bahoaka, Ny Tetezana - The Bridge, Russia invades Ukraine

‘ii – information bubble, Noisiel’ [1] ao amin'ny Flickr avy amin'i Monceau [2] (CC BY-NC 2.0 [3])

Rehefa nanafika an'i Okraina i Rosia tamin'ny 24 Febroary, dia nitodika tany amin'ireo namako tany Okraina aho, izay mpanao gazety ny ankamaroany na miasa amin'ny fiarovana ankihy, sy amin'ireo sehatra fampahalalam-baovao ao Okraina sy mpanao gazety iraisam-pirenena izay nozokiako nandritra ny taona maro tao amin'ny Twitter mba hahazoana vaovao farany. Nanangona ny lisitr'ireo kaonty ireo [4] aho ary nizara izany tamin'ny hafa, indrindra ho an'ireo izay vaovao amin'ny faritra, na tsy mahalala fotsiny hoe aiza no hanombohana. Kaonty mizara ny fivoaran-draharaha amin'ny teny Rosiana sy amin'ny teny Anglisy ireo.

Nanome tombontsoa ahy koa ny maha-mpahay teny Rosiana ahy, satria afaka nanaraka tranonkalam-baovao tsy miankina amin'ny teny Rosiana aho (eny, mbola misy vitsivitsy amin'izy ireo) ary mizara ny fitantaran'izy ireo, miaraka amin'ny dikanteny amin'ny teny anglisy. Nanampy ihany koa ny fitenenako teny Tiorka, satria afaka nanara-maso ny fanambarana nataon'i Ankara mikasika ny heviny amin'ny ady ankehitriny [5]. Saingy raha tsy tamin'ny resadresaka nifanaovako tamin'ny mpampandroso sakafo iray tao amin'ny toerana iray eto Tiorkia, vao tonga saina momba ny tontolom-pahalalam-baovao izay nonenako.

Tsy midika akory izany hoe tsy nahafantatra ny vondrom-piarahamonina narahiko sy novakiako ary nizarako tantara aho. Tombontsoa sy ozona ny zavatra ananako sy ny maro amin'ireo mpiara-miasa amiko. Afaka manaraka vaovao amin'ny fiteny maro izahay ary manao tsoa-kevitra, misafidy izay hozarainay sy izay marihinay fa vaovao diso. Azonay atao ny manondro ireo kaonty izay mizara tantara mitongilana ary efa betsaka izany amin'izao ady izao.

Nahatalanjona ahy ny resaka nifanaovako tamin'ny olona, izay tena nino fa tena miaro ny tenany [6] sy manavotra ny vahoakan'i Okraina tokoa i Rosia, izay fitantarana manjaka [7]be tamin'ny haino aman-jery mpomba an'i Kremlin [8]. Rehefa nanontaniako ny antony nahatonga izany izy, dia nilaza tamiko ilay olona fa izany no novakiany tamin'ny haino aman-jery. Rehefa nanontany aho hoe haino aman-jery iza, dia hoy izy hoe ny Sputnik [9], Russia Today [10] ary vitsivitsy hafa. Na dia mety norarĂ n'i [11] Eoropa aza ireo sehatra an'ny fanjakana ireo mba tsy handefa vaovao ao amin'ny Vondrona Eoropeana sy ny UK, dia azo idirana kosa any Tiorkia.

Niezaka araka izay tratrako aho, mba hanazava fa fanafihana no ataon'i Rosia ao Okraina, ary tsy ny fananihana fotsiny ihany, fa ny fananihana ny firenena mahaleo tena misy mponina 44 tapitrisa. Ary namono olona an-jatony [12] ity ady ity. Gaga ilay olona. Saingy tsy mbola nisy tatitra momba ireo aina nafoy, ny toeran'ny miaramila ihany no kendren'ny Rosiana, hoy ilay olona tamiko.

Satria izay no notaterina tamin'ny vaovao novakian'ilay olona. Na nisafidy ny hamaky noho ny tsy fahatokisana ny sehatra fampahalalam-baovao Tiorka (ny ampahany betsaka amin'izy ireo dia an'ny [13] olona mpandraharaha fantatra amin'ny fifandraisany akaiky amin'ny governemanta) ary noho ny firehan-kevitra ara-politika.

Amin'ny maha ankavia azy, nino ilay olona fa an'ny fitantarana manjaka ataon'ny tontolo Tandrefana imperialista sy kapitalista, indrindra fa i Etazonia sy ny OTAN, ny hadisoana. Tsy vao sambany aho no naheno fa tsy momba ny havia na havanana ny tsikera sy ity lahatsoratra ity, na ireo teoria firaisana tsikombakomba manohitra ny OTAN izay manjaka [14] ao Torkia (indrisy, mety mitaky fikarohana lalina izany). Fiezahana fotsiny hanehoana ny fomba fikipintsika mpanao gazety iraisam-pirenena, mpanoratra, mpandalina, (tsy mahita afa-tsy) ao anatin'ny totolontsika mpanao gazety, mpanoratra, mpandinika mitovy hevitra izany, manadino na dia vetivety aza fa tsy izay novakiantsika, zaraintsika ary noresahintsika no ataon'ny hafa.

“Mitenena ho an'ny tenanao”, hoy ny olon-kafa mety mamaky ity lahatsoratra ity. Izay, eny tokoa hoy ny valinteniko. Azo atao ihany koa izany ary izany no nahatonga ahy te-hanoratra ity eritreritra manokana ity. Rehefa avy ao amin'ny faritra ianao, ary mahafantatra tsara koa ny zava-drehetra, ny fitantarana ara-politika, rehefa nandany ny fito andro farany tao amin'ny Twitter ianao, namaky ny Echo Moskvy [15], Novaya Gazeta [16], Dozhd [17], Meduza [18], Kyiv Independent [19], sy ireo haino aman-jery hafa tsy tambo isaina mandinika ny zava-misy eny ifotony, miaraka amin'ny fampahatsiahivana vitsivitsy etsy sy eroa momba izay (tsy) resahin'ny haino aman-jery Rosiana [20], dia mety ho niafara tamin'izany tontolo manokana (ikipiako) ho ahy izany aho.

Raha iverenana ny teny an-toerana, taorian'ny fifampiresahana fohy tamin'ilay mpampandroso sakafo, tsapako (na mety ho faminaniako tsy misy dikany) fa afaka nanova fisainana aho, na dia nandritra ny ora vitsivitsy aza. Ny fiheverana fa tsy momba an'i Rosia sy Okraina ihany ity ady ity fa ady eo amin'ny tsara sy ny ratsy.

Raha mila fanampim-baovao momba ity lohahevitra ity, jereo ny fitantarana manokana momba ny Rosia manafika an'i Okraina [21]