- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Hira niresaka an’i Nur-Sultan tamin'ny taona 2019 toy ny fanehoan-kevitra vaovao mitranga janoary 2022

Sokajy: Azia Afovoany sy Kaokazy, Kazakhstan, Fahalalahàna miteny, Fanampenam-bava, Hafanàm-po nomerika, Mediam-bahoaka, Mozika, Zavakanto & Kolontsaina

 

Pikantsary avy amin'i Alibek Narimanov tao amin'ny fantsona YouTube [1] mampiseho ny tononkira sasany amin'ny hira “Я умираю в Нур-Султане (Maty eto Nursultan aho”). Mivaky hoe “Отпусти меня из этого рая” (Avelao aho hivoaka amin'ity paradisa ity) ny tononkira miseho eto.

Tamin'ny volana Jona 2019, namoaka hira iray ny tarika Kazakh Opia x Kisa v kolese [2] mitondra ny lohateny hoe “Maty eto Nur-Sultan aho,” miresaka momba ny renivohitr'i Kazakhstan sy ny fanindrahindrana ilay mpitarika manan-tantara, Nursultan Nazarbayev. Telo taona latsaka taorian’izay, toa naminany ny tonon’ilay hira, raha jerena ny korontana sy ny herisetra niseho tao amin’ny firenena [3].

Efa niova anarana in-efatra sahady ny renivohitr'i Kazakhstan ankehitriny: Akmolinsk tamin’ny fitondrana Tsarist Rosia, Tselinograd tamin’ny fitondran'ny Sovietika, Astana (midika hoe renivohitra amin'ny fiteny Kazakh) taorian'ny fahaleovantena tamin'ny taona 1998, ary Nur-Sultan (izay azo adika hoe ” sultan mamirapiratra “) tamin'ny 23 Martsa 2019, araka ny anaran'i Nursultan Nazarbayev izay nitondra ny firenena nandritra ny telopolo taona. Niala tsy ho filoham-pirenena i Nazarbayev tamin'ny volana Martsa 2019 saingy mijanona ho olo-malaza eo amin'ny politika Kazakh sy ny tantara vao haingana. Nomena ny anaram-boninahitra hoe Elbasy, “Mpitarika ny Firenena” izy ary filohan’ny antokon’ny fitondrana Nur-Otan [4].

Noforonin’ny mpirahalahy Ilya Menshikov sy Yekaterina Zagorovskaya tamin'ny taona 2019 ny tarika Opia [5] tany am-boalohany, izay fantatra amin’ny anarana roa samy hafa ankehitriny dia ny fitambaran’ny anarana roa misaraka, Opia x Kisa v kolese. Tsy nikasa hiresaka politika ilay hira fa somary maneso  hoy ny filazan'ny mpamokatra  Ruslan Yakupov [6], izay namorona ny Qazaq Indie [7], mari-pamantarana ho an'ny mozika Kazakh hafa, raha niantsafa tamin'ny Global Voices tamin'ny WhatsApp izy.

Toy ny asehon’ilay tononkira [8], iray amin'ny fanesoana ity hafatra ity:

Мой Елбасы, отпусти меня из этого рая
Мой народ никогда не востанет
Я не знаю серой степи края
Я умираю в Нур-султане

Заблокируй интернет, вдруг я выложу это в сеть
Арестуй меня, я не должна была петь
Нарожу десять детей, назову их Нурсултаны
И пускай они правят в Нур Отане

Это мой газ и моя нефть
Из путей для нас здесь только смерть
Я пытался найти смысл жизни, но не смог
Черт бы побрал Алматинский смог
Скорей свяжите вы меня уже на площади
Мои слова так много значат, но не слышно их
Вывешу и напишу на своем чистом плакате на мосту

Ry Elbasy, avelao aho hivoaka amin'ity paradisa ity
Tsy hikomy na oviana na oviana ny oloko
Tsy fantatro ny fiafaran'ny lemaka volondavenona
Maty eto Nursultan aho

Sakano ny aterineto, sao alefako ity hafatra ity
Sambory aho, tsy tokony hihira aho
Hiteraka zaza folo aho, antsoiko hoe Nursultan
Ary aoka hitarika ny antoko Nur Otan izy ireo

Ahy ny etona sy ny solika
Ny fahafatesana no hany fomba hivoahanay
Nitady ny dikan’izao fiainana izao aho, nefa tsy nahita
Any amin ‘ny helo ny zavo-tsetroka ao Almaty
Afatory fotsiny eny an-kianja aho
Manan-danja ny teniko saingy tsy re
Hosoratako amin'ny peta-drindrina mazava ary ahantònko eny amin’ny tetezana

Manakoako amin’ny alàlan’ilay hira ny fihetseham-pon'ny Kazakh maro izay niaina kolikoly sy ny tsy refesi-mandidy nandritra ny am-polony taona maro hatramin’izao. Noho izany, tsy mahagaga izany raha toa mamaritra ny zava-nitranga [3] ny volana Janoary 2022 izay nanovitrovitra an'i Kazakhstan ary nitarika indray ny fanakatonana ny aterineto, ny fisamborana ary ny sivana.

Satria naverina tsikelikely tao Almaty izay misy azy ny aterineto, nanomboka nandefa lahatsoratra lava tao amin’ny Facebook [9] ilay manam-pahaizana momba ny fampitam-baovao, Gulim Amirkhanova, tamin'ny 11 Janoary tamin'ny fanononana ny andalana amin'ilay hira hoe “Elbasy, avelao aho hivoaka amin'ity paradisa ity.”

Araka ny nolazainy tamin'ny Global Voices hoe:

Ну эта песня как раз передает настроение и атмосферу нашего состояния. «Отпусти нас из этого рая». Только рай в кавычках тут должен быть, и вместо Нур-Султана – Алматы. Состояния сегодня – после всего, что мы пережили и как прожили эти дни.

Mampita tsara ny toe-tsaina sy ny rivo-piainana mikasika ny toe-javatra misy eto amintsika ankehitriny ity hira ity. “Andao isika hivoaka amin’ity paradisa ity”. Fa tsy maintsy soratana anaty farango sosona eto ny paradisa, ary Almaty no eo raha tokony hoe Nur-Sultan. Izany no zava-misy iainantsika ankehitriny, taorian’izay zava-drehetra nandalovantsika izay, ahoana ny fomba niatrehantsika ireny andro ireny.

Hita ao amin'ny Spotify ihany koa ilay hira:

Mitadiava tolotra hira sy lisitra hira ao amin'ny angona Spotify [10] Global Voices.