Pikantsarin'ny @micec.mb kaonty TikTok.
Amin'ny maha ankizy nihalehibe tao amin'ny Firenena Fox Lake Cree ao avaratr'i Manitoba, Canada, te handre ny fiteny (Cree) Ininímowini avy amin'ny raibe sy renibeny i Sharissa Neault. Saingy, tsy nampitaina tamin'ny reniny ilay fiteny ka vokatr'izany dia tsy tonga tany amin'i Neault ihany koa. “Rehefa nihalehibe aho dia tsy nihaino firy ny Ininímowin mandra-pinoako hoe very izany,” hoy izy nitantara tamin'ny resadresaka tamin'ny mailaka niarahana tamin'ny Rising Voices.
Mandroso haingana mandraka androany, nifindra tany Winnipeg i Neault ary nanomboka niasa tao amin'ny Ivotoerana Fampianarana Ara-kolontsaina Teratany Manitoba (MICEC) [1], fikambanana fanabeazana tsy mitady tombombarotra izay manome programa sy tolotra hanampiana amin'ny fampahafantarana ny kolontsaina teratany ao amin'ny Faritanin'i Manitoba. Miorina ao amin'ny faritany Firenena Voalohany nentim-paharazana Cree, Dakota, Dene, Ojibway, sy Oji-Cree ary ny Firenena Métis ity Faritany Kanadiana ity.
Rehefa nanomboka tao amin'ny MICEC izy, dia nahita fomba maro samihafa hampiroboroboana ireo fiteny ireo i Neault, ao anatin'izany ny media sosialy. Niara-niasa tamin'i Noa Malazdrewicz izy, nandray anjara mavitrika tamin'ny fizarana ny fiteny Ojibwe, ary nanomboka namorona horonantsary TikTok tao amin'ny kaontin'ny Foibe (@micec.mb [2]) izy ireo. Manambatra ny vazivazy, ny fampiasana ny fiteny isan'andro, ary ny toe-javatra misy ifandraisany, manampy amin'ny fidirana amin'ny fiteny ireo lahatsary ireo, indrindra mandritra ny areti-mandringana izay olona maro no any an-trano. Nahafa-po ny valiny, satria nizara niaraka tamin'ny News Site [3] an'ny Oniversiten'i Winnipeg, izay ianarany amin'izao fotoana izao i Neault:
“Young people are seeing it and saying “Thank you, I heard my granny say this as a kid,’ ‘I haven’t heard my language in years, thank you,’ or ‘I didn’t know I could still learn my language,’” Neault said. “The comments make it worth it.”
“Mahita izany ny tanora ary milaza hoe” Misaotra, henoko ny renibeko nilaza izany tamin'izaho mbola kely, ” Tsy nandre ny fiteniko efa taona maro aho, misaotra anao, ‘na’ tsy fantatro raha mbola afaka mianatra ny fiteniko aho, ‘”hoy i Neault. “Mendrika izany ireo fanehoan-kevitra.”
Sary nomen'i Sharissa Neault ary nahazoana alàlana. Photo provided by Sharissa Neault and used with permission.
Amin'ity resadresaka fohy nifanaovana tamin'ny Rising Voice ity, dia mizara vaovao misimisy kokoa momba ny tenany, ny fiteniny ary ny fikatrohana nomerika ataony izy:
Rising Voices (RV): Manao ahoana ny toetoetry ny fiteninao ankehitriny na amin'ny aterineto na ivelan'ny aterineto?
Sharissa Neault (SN): There are 5 dialects of the Cree language, which also vary by community. My family speaks the n dialect (Swampy Cree), and my community’s dialect of Cree will die in the next 10-20 years with our last remaining fluent speakers. In other communities across Manitoba I would estimate that there are less that 500 fluent speakers under 50. When our older fluent speakers pass we will rely on these few young people, and their children to carry the language both online and offline. The n dialect is lacking in language learning resources, however, there are people who are working hard to create them alongside our remaining fluent speakers. The y dialect (Plains Cree) is in much better shape, with a higher number of speakers under 50, and many more online and offline resources.
Sharissa Neault (SN): Misy fitenim-paritra 5 amin'ny fiteny Cree, izay miovaova arakaraka ny fiarahamonina. Miteny ny fitenim-paritra n (Swampy Cree) ny fianakaviako, ary ho faty ao anatin'ny 10-20 taona manaraka miaraka amin'ireo mpiteny sisa tavela mahafehy izany ny fitenim-paritra Cree an'ny vondrom-piarahamoniko. Tombanako ho 500 latsaka ireo mpiteny mahafehy ny fiteny izay latsaky ny 50 taona any amin'ny vondrom-piarahamonina hafa manerana an'i Manitoba. Rehefa lasa ireo zokinay mpiteny mahay, dia hiankina amin'ireo tanora vitsivitsy ireo, sy ny zanak'izy ireo izahay mba hitondra ny fiteny amin'ny aterineto sy ivelan'ny aterineto. Tsy ampy fitaovam-pianarana ny fiteny ny fitenim-paritra n, na izany aza, misy ny olona miasa mafy amin'ny famoronana azy ireo miaraka amin'ireo mpiteninay mahay sisa tavela. Ny tenim-paritra y (Plains Cree) no tsara toerana kokoa, ahitana mpiteny marobe kokoa latsaky ny 50 taona, ary loharano hafa maro an-tserasera sy ivelan'ny aterineto.
RV: Inona no fanamby lehibe indrindra natrehinao nandritra ny hetsika nataonao hampiroboroboana ny fiteninao sy ny kolontsainao amin'ny aterineto? Ary inona avy ireo fomba sasany nandramanao handresena ireo fanamby ireo?
SN: My biggest challenge has been finding the time to create content with other work commitments. I do my best to create content when I can, and in the past have created a collection of videos to post when I cannot record regularly.
SN: Ny fanamby lehibe indrindra teo amiko dia ny fitadiavana fotoana hamoronana votoaty miaraka amin'ireo asa fanoloran-tena hafa. Manao izay fara heriko aho hamoronana votoaty rehefa afaka, ary taloha aho nanangona horonan-tsary hozaraina rehefa tsy afaka mandrakitra matetika.
RV: Inona avy ireo antony lehibe manosika anao amin'ny fikatrohana ny fiteny antserasera?
SN: My main motivations are the Indigenous youth who are just like me when I was 15. The Indigenous youth who think their culture and language are lost. I hope that when they see us, and hear us, they can see and hear themselves; I hope I can help at least one person who is like me, to pick up their language again.
SN: Ny antony manosika ahy lehibe indrindra dia ireo tanora teratany izay toa ahy ihany tamin'izaho 15 taona. Ireo tanora teratany izay mihevitra fa very ny kolontsain'izy ireo sy ny fitenin'izy ireo. Manantena aho fa rehefa mahita antsika sy mandre antsika izy ireo dia afaka mahita sy mandre ny tenan'izy ireo ihany; Manantena aho fa afaka manampy olona iray toa ahy farafaharatsiny, mba haka indray ny fitenin'izy ireo.
RV: Inona ny fanantenanao sy nofinofinao amin'ny fiteninao?
SN: I hope that Ininímowin stays with us long enough for my grandchildren, or my great grandchildren, or my great-great grandchildren and so on, to learn the language as their first language, and understand the complex culture that is embedded in every word. That is all I hope for.
SN: Manantena aho fa hijanona miaraka amintsika mandritra ny fotoana lava ny Ininímowin hahafahan'ny zafikeliko, na ny zafindohaliko, na ny zafi-paladiako sns, hianatra ny fiteny ho toy ny tenin'izy ireo voalohany, ary mahatakatra ny kolontsaina sarotra izay tafiditra ao anatin'ny teny tsirairay . Izay ihany no antenaiko.