[1]Sary namboarina avy amin'ny The 101 World, nahazoana alalana
Ny lahatsoratra [1] etoana dia avy amin'i EngageMedia, media iray tsy natao itadiavan-tombombarotra, fikambanana teknolojia sy kolontsaina. Navoaka indray ho ampahan'ny fifanarahana mifampizara votoaty amin'ny Global Voices.
Ny hetsi-panoherana [2] ho amin'ny demaokrasia amin'izao fotoana izao ao Thailandy – sy ireo fikasana hanakombona feo manivaka – dia midika fa mbola miatrika fandrahonana amin'ny zon'olombelona sy nomerika ihany ny olompirenena thailandey. Saingy tsy voafetra ho an'ireo mandray anjara amin'ireny hetsi-panoherana ireny ihany ny fandrahonana. Efa ampiasaina ho fitaovana hanitsakitsahana ny zon'olombelona fototra, izay mitatra mankany amin'ny sehatra anjotra, ny aterineto. Voahitsakitsaky ny fanarahamason'ny manampahefana na lotoin'ireo mpisehatra miankina na tsy miankina amin'ny fanjakana ny zo hanana fiainana an-takonana. Rahonan'ny sivana na ny lalàna henjana ny fahalalaham-pitenenana, indrindra fa ny zo haneho hevitra manivaka.
Amin'ny fisian'ireny fandrahonana ireny, sy ao anatin'ny fanentanana #HumanOnTheLine ataon'ny EngageMedia izay mikendry ny hanabe sy hanome hery ny olompirenena Thailandey amin'ireo zo nomerika an-dry zareo ary (na manoloana) ireo toe-draharaha vao haingana eo amin'ny firenena izay mitarika mankany amin'ny fanitsakitsahana ny zo nomerika, dia nanontany vehivavy thailandey enina avy amin'ny sehatra samihafa ny EngageMedia amin'ny fomba hiatrehana ny fanitsakitsahana ny zo nomerika, ary ny zava-dehibe kokoa, ahoana ny hanaovana ny aterineto thailandey ho toerana tsara, malalaka ary azo antoka kokoa.
Ao anatin'ny tanjon'ny EngageMedia amin'ny fanentanana #HumanOnTheLine ny haharanga kokoa ny mpiserasera thailandey sy hampahafantatra ny mety ho fiantraikan'ny teknolojia vonona sy misandratra amin'ireny zo ireny ho amin'ny tsara na ratsy kokoa. Amin'ny alalan'izany fanentanana izany, tian'ny EngageMedia ny hanangana sehatra be kokoa ho an'ny mpiserasera thailandey hifampidinika amin'ireny olana ireny ary hanangam-peo hitady vahaolaona aamin'ny fiarovana ny zo nomerika.
Tamin'ny voalohany ny antsafa nivoaka tao amin'ny seha-baovao thailandey The 101 World [3]. Navoaka eto ambany ny dika teny anglisy notsongaina tamin'ireo enina nanaovana antsafa.
Araka an'i Thitirat Thipsamritkul, mpampianatra ambony ao amin'ny fakiolten'ny lalàna ao amin'ny Oniversite Thammasat:
[1]Thitirat Thipsamritkul. Saripikan'ny The 101 World
Digital is the new context for human life. We live under new conditions of life that are created by digital tools. We could not resist that our life also goes on in the digital world and our rights and freedom should be respected in the digital space as well. Therefore, it’s the state’s obligation to guarantee the rights of citizens in this digital space.
Ny nomerika no tokotanin-tsehatra vaovao amin'ny fiainan'olombelona. Miaina anaty fepetram-piainana vaovao nateraky ny fitaovana nomerika isika. Tsy afa-mihemotra isika fa miroso mankany amin'ny tontolo nomerika ihany koa ny fiainantsika ary tokony hajaina any amin'ny sehatra nomerika tahaka izany ihany koa ny zo sy ny fahalalahantsika. Avy amin'izany dia adidin'ny fanjakana ny miantoka ny zon'olompirenena ao amin'io sehatra nomerika io.
[4]Wasinee Pabuprapap. Niaviana: Facebook
Mandritra izany fotoana izany, Wasinee Pabuprapap, mpanangom-baovao avy ao amin'ny workpointTODAY [5], media anjotra iray ao an-toerana sady mamoaka vaovao isan'andro no manao fanadihadiana lalina, no niteny hoe:
I do aim to deliver information to different groups in order to make them have some common facts. If we prohibit a group from media space, the only fact that they could seek for is the fact under an agenda.
Tanjoko ny hamoaka torohay ho an'ny vondrona isankarazany mba hahatonga azy izao hanana (hahalala) zavamisy iraisana. Raha raràntsika ny vondrona iray tsy hiditra sehatra media, ny zavamisy hany azon-dry zareo tadiavina dia ny zavamisy efa anaty tetipanorona (politika).
Ho valiny, niteny toy izao i Chonticha Jangrew, mpiaro ny zon'ny vehivavy sy ny zon'olombelona sady mpiara-manorina ny Democratic Restoration Group [6], vondrom-piarahamonina sivily iray mampiroborobo ny fanavaozana demaokratika:
[1]Chonticha Jangrew. Niaviana: EngageMedia
In order to create a safe space, the government must listen to people’s voices. As a result, we will have sustainable ways to solve problems. We should change our mindset from thinking that different opinions are harmful for national security, to being aware that different opinions could be the way out of a crisis. If the government oppresses the expression both offline and online, both anonymous and publicly, there is always the risk.
Raha te-hanangana tahala azo antoka, dia tsy maintsy mihaino ny feon'ny vahoaka ny governemanta. Ho vokatr'izany dia hanana fomba maharitra isika hamahàna olana. Tsy maintsy manova ny fomba fisainantsika isika hiala amin'ny fiheverana fa manimba ny fiarovam-pirenena ny hevitra samy hafa, ary ho ranga fa mety ho fomba hivoahana amin'ny krizy ny hevitra isankarazany. Raha poretin'ny governemanta ny fanehoan-kevitra na anjotra na ankalamanjana, na antakonana na ampahibemaso, hisy hatrany ny risika.
[1]Anchana Heemina. Loharano: EngageMedia
Niteny tahaka izany koa i Anchana Heemina, mpiaro ny zon'ny vehivavy sy olombelona sady mpanorina ny Duay Jai Group [7], izay manampy ireo nigadra noho ny heloka mifandraika amin'ny fitroarana, mbamin'ireo fianakaviany any Atsimo Lalina (faritra atsimon'i Thailandy ka ao anatin'izany i Yala, Narathiwat, Pattani, ary ny distrika efatra ao amin'ny faritanin'i Songkla izay ahitana ireo vondrona sasany mijoro hanana ny zo hizaka tena) :
In the Deep South of Thailand, the government must learn to use technology as a tool to create more positive connections with the people on the ground, not using technology to oppress people.
Any Thailandy Atsimo Lalina, tokony hianatra hampiasa ny teknolojia ho fitaovana hampiteraka fifandraisana tsara amin'ny vahoaka ao an-toerana ny governemanta fa tsy mampiasa ny teknolojia hamoretana vahoaka.
[1]Veeraporn Nitiprapa. Saripika avy amin'ny The 101 World
Niteny i Veeraporn Nitiprapa, efa nahazo lokan'ny mpanoratra aziatika atsimo atsinanana:
When technology creates rapid change, the question is how people in different generations adjust to the change. We must learn from our experience, accept the risks and flaws, and learn and grow with it.
Rehefa mitondra fiovana haingana ny teknolojia, ny fanontaniana dia hoe ahoana ny hanarahan'ny taranaka mifandimby mifanitsy amin'ny fiovana. Tsy maintsy mianatra avy amin'ny niainantsika isika, manaiky ny risika sy ny lesoka, ary mianatra sy mitombo amin'izany.
[1]Supinya Klangnarong. Loharano: EngageMedia
Supinya Klangnarong: mpiara-manorina ny CoFact.org [8], sehatra iray any Thailandy iaraha-miasa hanamarinana ny zavamisy, mampahatsiahy ny mpamaky ho ranga amin'ireo fitaovana nomerika sy sehatra anjotra ampiasaintsika maimaimpoana fa izany no ifanakalozantsika torohay sy tsiambaratelo. Nampiany:
In the digital world, there is no free lunch. There are many things beyond our control, such as algorithms, deep fake, and echo chambers. The question is how to have literacy over the tools that we are using.
Eo amin'ny tontolo nomerika, tsy misy sakafo maimaimpoana. Maro ny zavatra tsy voafehintsika, toy ny algorithma, ny fitaka lalina (deep fake: manova endrika na/sy feon'olona anaty lahatsary), ary ny efitranon'ako (echo chambers). Ny fanontaniana dia hoe ahoana no ahaizana mamaky teny (ifehezana) ireo fitaovana ampiasaintsika.