Nodimandry teo amin'ny faha 88 taonany tamin'ny 30 Septambra ilay Arzantina mpanao sariitatra nahazo mari-pankasitrahana Joaquín Salvador Lavado Tejón. Malaza amin'ny anarana hoe Quino izy, mpamorona ilay olon'ny sariitatra malaza Mafalda- ilay tovovavy revolisionera, feminista, mpandala ny tontolo iainana ary mpandala ny maha-olona izay nambabo ny fon'ny taranaka maro.
Iray andro taorian'ny faha-56 taona nivoahan'i Mafalda voalohany no nitranga fahafatesan'i Quino. Avy hatrany dia niely tamin'ny vazantany rehetra nanerana izao tontolo izao ity vaovao ity ary nahatonga fanomezam-boninahitra tamim-pahatsoram-po avy amin'ny sehatra fampahalalam-baovao tsy hita isa, mpanakanto ary ireo olo-malaza.
Nanjary iray amin'ireo sariitatra malaza amin'ny teny Espaniola ny Mafalda ary nadika tamin'ny fiteny miisa 30 mahery, anisan'izany ny fitenin-tompotany Guaraní. Iraisan'ny rehetra ny hafany momba ny politika, ny fiarahamonina, ny tontolo iainana ary ny vehivavy ary mbola manan-danja amin'izao fotoana izao.
Niteraka resabe tamin'ny androny tahaka ny ankamaroan'ny sanganasan'i Quino i Mafalda. Miaraka amin'ny vazivazy ankolaka, nahavita namitaka ny sivana tamin'ny fitondrana jadona Arzantina izy, na dia noraràn'ny mpanao didy jadona Augusto Pinochet tany Shily aza.
Nalaza tamin'ny andiam-pandaharany manokana tao amin'ny fahitalavitra i Mafalda sy ny namany ankoatra ny fampitam-baovao vita pirinty (tantara an-tsary, gazetiboky ary boky). Tao anatin'ny sivy taona monja (teo anelanelan'ny 1964 sy 1973) no nambaboany izao tontolo izao ary nanjary lasa “marika manerantany maneho ny fikomiana sy ny finoana ny tontolo tsaratsara kokoa“.
Tototra tantara an-tsariny sy fanomezam-boninahitra avy amin'ny mpanakanto mpanao sariitatra hafa avy any Arzantina sy izao tontolo izao ny tambajotra sosialy taorian'ny vaovao fahafatesan'i Quino.
Avy amin'i Liniers, mpanao sarimiaina Arzantina monina any Etazonia ankehitriny ity hafatra ity:
??? pic.twitter.com/9wImYi6vPR
— Liniers (@porliniers) September 30, 2020
Naneho ihany koa ny fankasitrahany sy ny teny fampiononany i Luly, mpanao sary fandravahana iray hafa avy any Buenos Aires:
Nasongadin'i Nik, mpanao tantara an-tsary ho an'ny ankizy, fa “kamboty” i Mafalda ankehitriny:
Se fue el más grande de todos. ? pic.twitter.com/T26JhtlLW4
— Nik (@Nikgaturro) September 30, 2020
Izy no lehibe indrindra tamin'ny rehetra.
Naneho ny alahelony ihany koa ilay mpanakanto Horacio Altuna avy any Cordoba:
— Horacio Altuna (@HoracioAltuna) September 30, 2020
Nanao veloma farany an'i Quino niaraka tamin'ny soritsoritra natolony ho azy ilay mpanao sary mahatsikaiky malaza Tute (zanaky ny mpanao sariitatra malaza Caloi):
Hoy se nos fue Quino, a quien tanto quería. Maestro de maestros, inolvidable. Gracias por tanto, Quinito ♥️
(Ahora estoy haciendo un dibujo para despedirlo). pic.twitter.com/4B351C4thE— Tute (@Tutehumor) September 30, 2020
Nandao antsika androany i Quino, izay tiako be. Lehiben'ny lehibe, tsy hay hadinoina. Misaotra betsaka, Quinito ♥ ️
(Manao soritsoritra aho ho fanaovam-beloma azy).
Nanome voninahitra an'i Quino ihany koa ireo mpanakanto manerantany. Namorona an'ity sary ity ilay mpanao sariitatra Grika Panos Zacharis:
Nanao veloma azy farany tamin'alahelo i Nani, mpanakanto Kolombiana, izay efa nihaona manokana tamin'i Quino:
Tuve el honor de conocer a Quino, era un ser excepcional, sencillo, cercano, cariñoso. Por eso la grandeza de su trabajo, Magola está inspirada en Mafalda, siempre fue mi maestro, reconozco que no le llego ni a los tobillos, ahora las dos, las tres lloramos su ausencia pic.twitter.com/81JjIY6RJP
— tira cómica Magola (@naniopina) September 30, 2020
Voninahitra ho ahy ny nihaonako tamin'i Quino, olona miavaka izy, mahitsy, mora atonina ary be fitiavana izy. Izay no nahatonga ny sangan'asany lehibe (aingam-panahy avy amin'i Mafalda i Magola) ho mpampianatra ahy foana, saingy miaiky aho fa tsy mahatakatra ny ambaratonga misy azy; misaona ny fahalasanany ankehitriny, izahay roa, izahay telo.
Avy any Brezila, hoy i Carlos Ruas:
Quino vai fazer falta para o mundo. Agora, ele está no panteão dos deuses dos quadrinhos, e seu legado é simplesmente inegualável. Se eu sou crítico em meu trabalho hoje, é porque ele me ensinou isso em seus livros. pic.twitter.com/RtBffCquvf
— Carlos Ruas (@sabadoqualquer) September 30, 2020
Malahelo an'i Quino izao tontolo izao. Ankehitriny, ao an-tempolin'andriamanitry ny tantara an-tsary izy, ary tsy manan-tsahala ny lova navelany. Raha tena miezaka mafy amin'ny asako aho anio dia noho ny nianarako taminy.
Naneho ny fankasitrahany ny lovan'i Quino ilay mpanao sariitatra Shileana Nagú:
Gracias por tanto Quino. pic.twitter.com/4pI79VJCDg
— Nagú (@nagu_cl) September 30, 2020
Misaotra betsaka, Quino.
Midera ny fikomian'ilay zazavavy kely Mafalda ilay Frantsay Fred Sochard, ary miresaka momba ny adihevitra vao haingana momba ny fitafian'ireo mpianatra amin'ny lisea:
En guise d'hommage à Quino… avec Mafalda, une jeune fille qui n'a pas sa langue dans sa poche ! pic.twitter.com/rNYHQowuCh
— Fred Sochard (@FredSochard) September 30, 2020
Ho fanomezam-boninahitra an'i Quino… miaraka amin'i Mafalda, tovovavy iray izay tsy mety mangina.
Amin'ny sary: “Izahay, zazavavy, miakanjo araka izay tianay.”
Nizara ny fiantraikan'izay nataon'i Mafalda teo amin'ny taranaka ankizy nifandimby ilay mpanao sariitatra Venezoeliana EDO Ilustrado:
Chau Quino. Mafalda y todos los niños vivimos en un mundo mejor, gracias a ti. #Quino #joaquinsalvadorlavado #mafalda pic.twitter.com/1dHG84D3VQ
— EDO (@edoilustrado) September 30, 2020
Veloma, Quino. Miaina anaty tontolo tsaratsara kokoa noho ianao i Mafalda sy ny kilonga rehetra.
Ary maneho ny alahelony ao amin'ny endrik'i Mafalda ilay Hondioràna mpanao sary fandravahana, Allan McDonald:
— mcaricatura@gmail.com (@ALLANMCDONALD) September 30, 2020
Aza mandeha fa efa nampanantena ny hihinana lasopy aho.
Ity no fanomezam-boninahitra avy amin'ny mpanao sariitatra Italiana Mauro Biani:
Per #Quino pic.twitter.com/zLIpwc5aku
— Mauro Biani (@maurobiani) September 30, 2020
Amin'ny sary: “Milaza izao tontolo izao fa efa malahelo anao izy. Miverena!”.
Tsy misy isalasalana fa hitoetra mandrakizay ao am-pon'ny olona ny lova navelan'i Quino sy ny fampianarany, ary hitohy hahafaly ireo taranaka hoavy ny asany.