Fotoana izao hiatrehana ny fahasalaman'ny saina aty aorian'ny COVID-19

Sary: Oscar Navarrete, Nahazoana alàlana
Isika olombelona sahala amin'ny mirona mankamin'ny fanamaivanana ny fahasalamana ara-tsaina sy ara-pihetsehampo ananan'ny vatantsika. Ataontsika irony sangy toy ny hoe “Toa ho lasa adala aho izany” na “Makarakara be izany fitadidiako izany”, izay mety ho fomba fiarovantena manoloana ireo tena olana ao ambadika, fomba iray handosirana ny fiharatsian'ny fahafahana mamanta-javatra manjo antsika, na angamba tsy fahafantarana fotsiny izao. Marina daholo ny tsirairay amin'ireny toedraharaha ireny, satria isika rehetra mihetsika, mikirakira, mandika ary mahatsapa zavatra amin'ny fombantsika manokana. Araka izany, ndeha horesahantsika ny fiantraikan'ny COVID-19 amin'ny fahasalaman'ny saintsika sy ny fomba mety hitondran'io valanaretina io fiharatsiana goavana amin'ny fahafaha-mahatsapàn'ireo marary sisampaty taminy. Mety ho fahavoazana tsy azo tsaboina intsony raha tsy atrehantsika amin'ny fomba tena tokony ho izy.
Ndeha hoeritreretintsika hoe any Nikaragoà isika, toerana niaviako, sady toerana tsy misy drafitr'asa napetraka ho fanohanana ny fahasalaman'ny saina, eny fa na dia lalàna manokana natao hitsaboana azy io aza. Amin'ny maha-mpianatra ho mpitsabo ahy, dia vavolombelona nahita sy niaina ny rafi-pahasalamàna tao amin'ny fireneko aho, avy ao anatiny, ary afaka nahita fa betsaka ny tsy fahatomombanany. Tsy laharampahamehana tao amin'ny firenena ny resaka fahasalaman'ny saina noho ireo olana pôlitika sy loza voajanahary nifanesy. Ny fanjakàna tsy miraharaha no sady tsy mampiasa vola sahaza amina zavatra goavana be toy ny fahasalamana. Vokany, matroka be ny vodilanitry ny fiarahamonina nikaragoaiàna raha ny fiarenana ara-pahasalamana tanteraka ho an”ireo olona sisampatin'ny COVID-19 no resahana.
Rehefa avy niresaka tamin'olona nisedra dona noho ny tsy nahafahany nifoka rivotra, ary namaky lahatsoratra iray tao amin'ny The Atlantic momba ny soritraretin'ny rediredy ary ny fifandraisany amin'ny “coronavirus”, dia tonga tamin'ny tsoakevitra iray aho, hoe ilaintsika ny miresaka momba ny fahasalaman'ny saina sy ny mety hahatonga ny fikorontanana ara-tsaina hiharatsy kokoa eny amin'ireo olona sisampatin'ny COVID-19.
Rediredy, sa toetena misafotofoto
Tsy afaka ataontsika ny hiresaka COVID-19 nefa tsy hiteny momba ny olana henjana ara-pisefoana (SDRA / ARDS), izay ateraky ny fahasimbana goavana ao amin'ny havokavoka sy ny fidinan'ny tahan'ny ôksizena ho ambany dia ambany any anaty lalandrà (hypoxemia). Amin'ny ankapobeny io soritraretina io dia mitaky fandraisana an-tànana henjana, toy ny fanomezana rivotra amin'ny fampiasàna ny mekanika, ary araka izany dia fandraisana an-tànana any amin'ny sampana famelomana aina mba hahamarin-toerana ny fahasalaman'ireo marary. Araka ny ambaran'ireo mpikaroka, ny “hypoxaemia”, izay manamarika manokana ny SDRA, dia mety hampirediredy, antsoina ihany koa hoe “toetena misafotofoto”, eo amin'ireo marary any amin'ny sampana famelomana aina.
Araka ny lazain'ny boky momba ny fitsaboana saina nosoratan'ireo mpikaroka Juan Lopez-Ibor Aliño sy Manuel Valdés Miyar, ao anatin'io toetena io, mety hahatsapa / handalo fihenan'ny fahatsiarovantena ireo marary, ary fiovàn'ny fahafahany mahatsapa zavatra, izay mivoatra tsikelikely mandritra ny fotoana maharitra.
Asongadin'ilay lahatsoratry ny The Atlantic ireo fitantarana avy amin'ireo sisampatin'ny COVID-19, izay mitantara ny zavatra mahatsiravina niainan-dry zareo, toy ny mahatsapa hoe boriana ny tànana na ny tongotr'izy ireo, na koa toy ny hoe manatrika ny fandevenana ny tenany ihany. Nandritra ny taona marobe, nohalalinin'ireo mpahay siansa ny fifandraisana mivantana misy eo amin'ny SDRA sy ny fiforonan'ilay toetena mirediredy manjo ireo olona mandalo ny sampana famelomana aina, saingy vao mainka vokatra hafa mampangorintsina no hita: rehefa mandeha ny fotoana dia misy misoko ao amin'ireny olona nandalo io vanimpotoana io ny fiharatsian'ny fahafahany mahatsapa zavatra, izay tsy voatily any anatin'ireo retsika hafa toa ny fitadidiana, ny fifantohantsaina, ny hafainganana ikirakiran'ny atidoha na anatanterahany zavatra iray, araka ny noporofoin'ny Hopkins et al.
Tebiteby sy hakiviana
Ankehitriny , ndeha isika hifantoka amina fepetra roa izay tena ijalian'ny olona sy zara raha misy mahatsapa: ny tebiteby sy ny hakiviana. Araka ny lazain'ilay Nikaragoaiàna psikôlôgy, Junieth Cruz, tena azo inoana fa ny ankamaroan'ny olona no nandalo vanimpotoana iray nampitebiteby, farafahakeliny indray mandeha tamin'ny fiainany; na izany aza, tsy ananantsika ny fanabeazana ara-pahasalamana sahaza sy manaiky ireo soritraretina.
Asehon'ireo fandinihana mifandraika amin'ny fahatafavoahana avy ao amin'ny toerana famelomana aina fa taorian'ny nivoahan-dry zareo ny hôpitaly, marobe ireo olona no lasa miaina olana ara-tsaina, toy ny nofy ratsy, ny fahamora tohina (mora mikoropaka), ny “agoraphobia” (Avy amin'ny mpandika: ny ‘agoraphobia’ dia tahotra ny mety tsy hahita famonjena raha sanatria misy manjo azy), ny tebiteby sy ny hakiviana. Fanampin'izany, hita mazàna ny “post-traumatic stress disorder (PTSD)” – fikorontanana taorian'ny dona nahazo – amin'ireo olona miaina fitandremana fatratra, miverina miaina indray ireo dona, ary ny fisorohana.
Toa mandritra ny taona voalohany no hita mihatsara ny soritraretin'ny rarintsaina, aorian'ny fampodiana ilay marary, raha maharitra taona iray mahery kosa ny tebiteby, saingy ny PTSD dia aretina iray entina fotoana maharitra, araka ny fandalinana iray nataon'i Myhren et al. Mandritra izany fotoana izany, nasehon'i H. Rothenhäusler et al fa ny fiharatsian'ny fahafahana mahatsapa zavatra sy ny fiantraikany dia afaka hita aorian'ny taona enina nampodiana ny marary, ary 46% monja amin'ireo olona no ho afaka miverina amin'ny fomba fanaony fahiny.
Raha mijery tsara ny zavamisy isika momba ny olana ateraky ny COVID-19 amin”ny fahasalamam-bahoaka, mba firy amin'ireo sisampaty no ho afaka hahazo fikarakaràna ny fahasalamana ara-tsainan-dry zareo? Mba hanao zavatra ve ireo manampahefana misahana ny fahasalamana mba ho entina manamaviana ny olan'ny fahasalamana ara-tsaina aorian'ilay valanaretina? Ireo dia roa monja amin'izay mety ho fanontaniana azontsika eritreretina, tsy hoe ao Nikaragoà fotsiny ihany, fa any amin'ireo firenena hafa marobe erantany.
Ho famintinana, matetika isika no manao hadisoana amin'ny fieritreretana ny fahasalamana ho toy ny tsy fisian'ny fahazoana aina ara-batana fotsiny, tsy mandray akory ho anaty kajikajy ny zavamisy hoe raha te-hiaina anaty fahasalamana, tsy maintsy jerentsika ny fampifandanjàna ny fahasalamana ara-batana sy ny fahasalamana ara-tsaina. Ny fisainana ny fikarakarana manokana ny tena ho toy ny asan-devoly, sy ny fanaovana ho zavapady ny firesahana ireo ady ara-tsaina dia zavatra tsy maintsy atrehantsika mba hisorohana ny fahatratrarana ny ‘pic’ – haavo ambony indrindra – amin'ny isan'ireo marary tratry ny fahaketrahana sy ny aretin-tsaina, ary atao ao an-tsaina mandrakariva ny fiantraika psikôlôjika ho ateraky ny COVID-19, anaty fotoana fohy sy maharitra, ary isika dia tsy maintsy mampirina ny hambontsika ka manomboka manaiky ny fanampiana ho an'ny fahasalaman'ny saintsika.
Tena fotoana izao, tsy ilàna andraso andraso, tsy maintsy idirantsika ireny fifanakalozankevitra momba ny fahasambarana ara-batana sy ara-tsaina ho an'ny tsirairay ireny, ary alavirintsika ireo fomba filaza sy fanao efa lany andro toy ny hoe “Tsy handeha hanatona mpitsabo saina izany mihitsy aho satria tsy adala.”
Zahao ny pejy manokan'ny Global Voices amin'ny fiantraikan'ny COVID-19 amin'ireo fokonolona manerana izao tontolo izao Lahatsoratra rehetra
Lahatsoratra anaty sokajy Ny Tetezana - The Bridge, manasongadina soratra, eritreritra, fanehoankevitra ary fanadihadiana tsy nalaina tàhaka avy amin'ny fomba fijerin'ny tsirairay ao anatin'ny fikambanana Global Voices. · Lahatsoratra rehetra
Sokajy

Atombohy ny resaka
Zahao ny pejy manokan'ny Global Voices amin'ny fiantraikan'ny COVID-19 amin'ireo fokonolona manerana izao tontolo izao Lahatsoratra rehetra
Lahatsoratra anaty sokajy Ny Tetezana - The Bridge, manasongadina soratra, eritreritra, fanehoankevitra ary fanadihadiana tsy nalaina tàhaka avy amin'ny fomba fijerin'ny tsirairay ao anatin'ny fikambanana Global Voices. · Lahatsoratra rehetra
Sokajy
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 9 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...