Ny dindo navelan'ireo Portiogey tamin'ny hainahandro indiàna
(Fanamarihana: lahatsoratra anglisy nivoaka tamin'ny Febroary 2014)
Tany amin'ny fiandohan'ny taonjato faha-16 ny Portiogey no nanjanaka an'i India. i Cochin no nitantana an'i India Portiogey, ary avy eo i Goa. Nandritra ireo taonjato efatra taorian'io, nanitatra ny vahohony tamina toerana samihafa tao India ry zareo Portiogey, indrindra fa nanaraka ny morontsiraka andrefan'ny firenena, sy ny avaratra-atsinanan'i Bengale ihany koa.
Nandritra io vanimpotoana io ry zareo Portiogey dia namela ny dindony tamin'ny sasantsasany amin'ny hainahandro indiàna, tamin'ny fomba roa samihafa: ny fampidirana laro sy hanitra vaovao tao India (izay ankehitriny lasa toy ny singa tsy azo ialàna amin'ny sakafo ao India ireny hanitra ireny), ary tamin'ny nampidirany ireo sakafo portiogey narafitra sy narindra hifanaraka amin'ireo fahaizamanao sy tsiron-kanina indiàna.
Ny dindo portiogey tena matanjaka indrindra dia mazava loatra fa tao Goa, izay notazonin'i Pôrtiogaly hatramin'ny 1961. Ny lakozia “katôlika’ tao Goa manokana dia manana fiaviana portiogey tena miavaka. Ilay bilaogera, Hilda Mascarenhas, no mitondra ny famaritana ilay hainahandro mampiavaka an'i Goa, ny kisoa vindaloo :
Ny anarana hoe “Vindaloo” dia avy amin'ilay sakafo portiogey “Carne de Vinha d’Alhos”, hena, izay mazàna hena kisoa arahana divay sy tongolo lay. Novaina kely ilay sakafo pôrtiogey, ka ilay divay mena dia nosoloina, natao vinaingitra (vinaingitra avy amin'ny voanio) ary nampidirina ny sakay mena avy any Cachemire nasiana zavamanitra, ary dia lasa hoe Vindaloo. Mitondra anarana hafa ihany koa izy io toy ny hoe Vindalho na Vindallo. Ny Vindaloo nentindrazana, misy kisoa, dia tena tototra hanitra sy laro, ary tsy misy ovy. Tsy misy mihitsy fety na fotoana firavoravoana lazaina fa feno sy tanteraka raha tsy ao ny Kisoa Vindaloo an'i Goa. Rehefa mihinana azy dia arahana an'ilay tsakitsaky malaza sy ankafizina be, ny sanas an'i Goa, izay karakaraina miaraka amin'ny divay vita tamin'ny voanio! Amim-pireharehana tokoa no aroso io sakafo miavaka io any an-tokantrano rehetra ao Goa, rehefa tonga ny Noely, Taombaovao ary Paska.
Gavin Harvey manampy hoe :
Vinaingitra sy tongolo lay, nafangaro hena kisoa sy hena hafa naotrika no niteraka ny Vindaloo, saingy rehefa nampidirina tao India ilay izy, naverina noketrehina niaraka taminà hanitra isankarazany sy sakaibe (poivron). Natsofoka ho isan'ny fangaro tamin'ilay sakafo ihany koa ny ovy ary ny “alhos” dia lasa “aloo” (voanteny hindi ilazàna ny “ovy”) – ary dia vetivety foana, noheverin'ny olona fa fangaro tena ilaina amin'ny fikarakaràna io sakafo io ny ovy.
Lavidavitra kokoa any atsimon'i Goa, manaraka ny morontsiraka, manana sakafo marobe misy itoviana amin'ny hainahandro katôlika ao Goa ny tanànan'i Mangalore ary ny hainahandro katôlika ao Mangalore. Sakafo iray misy kisoa ary iraisan'ireo tanàna roa ireo ny sorpotel (na sarapatel), avy any amin'ny faritr'i Alentejo ao Portiogaly. Ao amin'ny bilaogy Goan Recipes, Glenn manoratra hoe :
Ara-bakiteny ny teny hoe ‘sarapatel’ dia midika fisaritahana, ary angamba manondro ny fifangaroan'ireo hena, ny fon'ny kisoa, ny atiny, ary hatramin'ny ràny!
Any amin'ny lafy iray amin'i India, misy dindo vitsivitsy tazana nentin'ireo Portiogey amin'ny fomba fahandron'ny Bengali ihany koa. Rangan Datta no mitantara amintsika ny tantaran'ny fromazy iray manokana :
Avy any amin'ilay sampandraharaham-barotra portiogey fahiny tao Bandel (any amin'ny 50 km eo ho eo avaratr'i Calcutta), ny fromazy Bandel angamba no iray amin'ireo hany dindon'ny fahandro portiogey ao Bengale. Efa hatrany amin'ny tapany farany tamin'ny taonjato faha-16 no nisy ny dindon'ny portiogey tao Bengale. Efa ho taonjato iray taorian'ny nahatongavan'i Vasco de Gama tao amin'ny morontsiraka andrefan'i India, sy nanombohan'ireo Portiogey niroso niditra nankany Bengale […] Azo heverina ho ry zareo Portiogey no nitondra ny fahaizamanao fromazy tao Bengale, ary na teo aza ireo sakantsakana rehetra, naharitra nandritra ny taonjato maro ilay teknika. Angamba ireo Mogh mpahandro avy any Birmania no nanamboatra ny fromazy Bendel nampidirin'ireo Portiogey, teo ambany fanarahamason-dry zareo. […] Ity kazarana fromazy tsy niotrika ity dia vita avy amin'ny rononon'omby ary misy endriny roa : “natiora” na “fumé”. Alaina aloha ny rononon'omby natambaingana tamin'ny fampiasàna voasary makirana. Avy eo ny fromazy atsofoka anaty lasitra ary tsihifina anaty tavy voalavadavaka. Miloko fotsy toy ny ronono ilay fromazy natiora, ary toy ny endrika kodiarana kely manana savaivo 3 sm sy hatevenana 1 sm no anolorana azy. Ilay karazany “fumé” indray kosa dia manana ireo endrika sy habe ireo koa, saingy mifono hoditra manopy manja manodidina ilay afovoany fotsy sy malefaka.
Zoe Perrett manamarika hoe :
Tsy madiorano ny dindo navelan'ireo Portiogey tao Bengale. Rehefa nandalo tao Goa aloha, betsaka tamin'ireny fampidirana vaovao ireny no tonga niaraka taminà endrika indiàna mivandravandra, na , raha ny marina, sakafo nangalarin-dry zareo Portiogey tao amin'io fanjakana kely io. Nentin'ireo Portiogey ho ao Bengale ihany koa izay zavatra nobaboiny tany an-tany hafa tany ; ny hatsaràn'ny voankazo toy ny mananasy, ny papay, ny goavy ny letisy avy any Atsinanana. Raha toa i Goa ka nandray ireo dindo isankarazany, nanafangaro ireo teknika sy sakafo portiogey tamin'ireo tsiro tao an-toerana, ny tao Bengale indray, betsaka ireo fangaro nentin'ny Portiogey no nahatahiry ny zavatra namantarana azy manokana. Vetivety ireo Mogh mpahandro dia nahafehy ireo fomba fahandron'ny tandrefana ny mofo sy mofomamy ; amin'izao fotoana izao, hita aranty eny amin'ireo “soufflé” sy toerana fivarotana mofomamy ao Calcutta, ary angamba koa amin'ny fampiasàna ny lafarinina fotsy hanaovana ny ‘luchis’ (dipaina bengali).
Lova napetraky ny Portiogey ho an'i India ihany koa ireo sakafo ampiasàna siramamy. Ny Kukkuls, na kidyo, dia mofomamy hanin'ireo katôlika ao Goa sy Mangalore rehefa andro Noely. Aparna Balasubramaniam no manome ny famaritana azy ireny :
Ny Kulkuls dia azo avy amin'ny fanendasana feta mamy lavalava, novolavolaina tànana sy nomena endrika boribory kely (toy ny “coquilles de beurre”), izay matetika fafazana vovon-tsiramamy malefaka (sucre glace), dia avela ho maina. Mitovy endrika aminà kankana kely ny “kulkuls”, izay no nahatonga ny anarany ho “Kidyo” amin'ny fiteny Konkani, fampiasa ao Goa. Raha tsy “kankana” no fahitanao azy, dia azonao eritreretina ny endrika akora (akoran'atody, ohatra). Tiako ny eritreritra hoe ny anarana Kulkul/Kalkal dia avy amin'ny feo avoakan'ireny mofomamy kely ireny rehefa mifampikasokasoka ao anatin'ny sirop vita tamin'ny siramamy ry zareo, na angamba ao anaty boaty fitahirizana azy. Rehefa Noely no karakaraina ao Goa ny Kulkuls ary singa iray manan-danjan'ny Kuswar (tsindrin-tsakafo sy tsiro nentindrazana rehefa Noely ao Goa) ifampizaràna amin'ny mpifanolo-bodirindrina. Entina ihany koa izy ireny mandritra ireo fitsidihana, ‘adidy tsy maintsy atao’ amin'ireo namana na fianakaviana. […] Nisy olona nanipika hoe ny Kulkuls, raha ny marina, dia fanovàna kely natao avy amin'ireo Filhoses Enroladas portiogey, tsindrin-tsakafo rehefa Noely, miendrika horonana na paty naolana, nendasina ary nofafazana ‘sucre glace’. Araka izany dia mety hoe ireo Portiogey no nitondra ny Kulkuls niditra tao India.
Atombohy ny resaka
Sokajy
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 10 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...