Hagagàna tamin'ny tsy nanavaozan'ny Praiminisitr'i Papua New Guinea ny lisansa fitrandrahana volamena ho an'ny orinasa goavana iray

Fitrandrahana volamena Porgera. Saripikan'i Richard Farbelini avy amin'ny lisansa Wikipedia azon'ny rehetra ampiasaina.
Tao anatin'ny fihetsika tsy nampoizina mihitsy, nambaran'ny praiminisitr'i Papua New Guinea (PNG) James Marape tamin'ny 24 avrily 2020 fa tsy nohavaozina ny fifanarahana fitrandrahana volamena goavana indrindra ao amin'ny fireneny. Niteraka adihevitra momba ny indostrian'ny fitrandrahana ao amin'ny firenena, izay andry iankinan'ny toekaren'i PNG, izany fanapahan-kevitra izany.
Fanambaràna tsy nampoizina
Namelona adihevitra mafana ny fanapahan-kevitr'i Marape tao PNG: Fampiasambola goavana indrindra sady iraisampirenena ao amin'io firenena io ny toeram-pitrandrahana harena an-kibon'ny tany ao Porgera izay notapahana tsy notohizana ny lisansany. Ilay toeana dia tantanin'ny Barrick Niugini Limited (BNL), fiarahan'orinasa Barrick Gold miorina any Canada, ny orinasa shinoa Zijin Mining, ny governemanta provinsialy Enga, ary ireo tompon'ny tany ao Porgera.
Nanomboka nisokatra ity toerana ao Porgera ity tamin'ny taona 1990. toeram-pitrandrahana ankalamanjana sy ambanin'ny tany izay mamokatra volamena 28,35 taonina isa-taona, ary mampiasa olona mihoatra ny 5000. Nampitombo haingana ny fidirambolan'ny olona tao an-toerana ny asa fitrandrahana saingy nahazoana fitarainana amin'ny fiantraika ratsiny amin'ny tontolo iainana ihany koa. Nahazoana tatitra avy amin'ny vondrom-piarahamonina manodidina ny toeram-pitrandrahana ihany koa ny fanitsakitsahana ny zon'olombelona. Notononin'i Marape ho antony ilazany hanakatonana ny toeram-pitrandrahana ny olana ara-pamponenana olona indray amin'ny toeran-kafa sy ny resaka tontolo iainana.
Tapitra tamin'ny 18 aogositra 2019 ny fifanarahana hitrandrahan'ny BNL ny toerana. Nisy ny fifampiraharahana amin'ny hanitarana 20 taona fanampiny ny fifanarahana saingy nanapa-kevitra ny hitsipaka ny fangatahana i Marape tamin'ny farany, ary nampitolagaga ireo mpiantsehatra lehibe ao amin'ny indostrian'ny fitrandrahana izany. Ary efa nanambara ihany koa i Marape, izay namelona ny fanentanam-pifidianana ‘Handraisana ho eo ampelatanana indray an'i PNG’ tamin'ny taona 2019, fa raha voafidy, dia hotadiaviny ny hahazoana ampahambola ifampizaràna betsaka kokoa avy amin'ny asan'ny orinasa iraisampirenena eo amin'ny sehatry ny fitrandrahana harena ankibon'ny tany.
Nanoratra tao amin'ny Facebook i Marape tamin'ny 27 Avrily nanome antoka ireo mpifidy azy fa “tsy izay akory ny fiafaran'izao tontolo izao raha mikatona i Porgera.” Efa niangavy ny Barrick Niugini Limited ihany koa izy hiaraka hiasa amin'ny governemanta amin'ny fametrahana ireo dingana tetezamita sy drafi-pivoahana:
Now that your lease has expired, the legal process is there for Barrick to comply so you can maintain your operation until an agreed exit time we both secure at negotiations when mutual obligations are retired.
My letter will ask Barrick to continue operating the mine when we go through this phase, but if you sabotage or close the mine, you leave me no choice but to invoke orders to take over the mine for the sake of land owners and provincial government who should be getting bigger equities, plus the employees and contractors who are presently working with the mine.
Koa satria efa tapitra ny fotoam-pifanarahana, efa vonona ny fizotra ara-pitsarana (ara-dalàna) arahan'ny Barrick an-tsakany sy an-davany hihazonana ny asa ataonareo mandrapahatapitry ny fotoana fifanarahana izay nifanarahantsika tamin'ny fifampiraharahana raha noesorina ny adidy ifanaovan'ny andaniny sy ny ankilany.
Ny taratasiko dia hangataka ny Barrick hanohy ny asam-pitrandrahana raha mbola mandeha amin'izao dingana izao isika, fa raha misompatra na manakatona ny toeram-pitrandrahana kosa ianareo, dia tsy mamela ahy hisafidy afa-tsy ny hanonona ny baiko handraisana ny toeram-pitrandrahana hiarovana ny tompon'ny tany aho sy ny governemanta provinsialy izay tokony hahazo ny hitsiny bebe kokoa tokony ho azy, sy ireo mpiasa sy ireo nanao fifanarahana arak'asa izay hita niasa teny amin'ny toeram-pitrandrahana.
Tao amin'ny lahatsoratra Facebook fanampiny nivoaka tamin'ny 29 Avrily, nampahatsiahy ireo mpandray anjara tao an-toerana izy fa efa manana drafitra ho azy ireo ny governemanta:
To all staff at Porgera that is laid off at this time, we are working to restore you all back to work at the earliest. Hang in there!
Your loss of income will be compensated and none of you will lose your job and you will be back working when the mine is opened.
To all contractors of Porgera, you will still be required.
To all land owners of Porgera, this is your moment! You will sit on the table as greater free equity owners.
Ho an'ny ekipa rehetra ao Porgera izay tsy misy asa amin'izao fotoana, miezaka izahay amin'izao fotoana mba ahafahana mamerina anareo rehetra hiasa indray haingana araka izay tratra. Aza miala ao.
Honerana ny vola tokony hiditra very ary tsy hisy aminareo no ho very asa ary hiverina hiasa ianareo rehefa misokatra ny toeram-pitrandrahana.
Ho an'ireo nifanaraka arak'asa rehetra ao Porgera, mbola hilaina ianareo.
Ho an'ny tompon'ny tany rehetra ao Porgera, izao no fotoanareo! hipetraka an-databatra tahaka ny tompon'ny ampahambola lehibe kokoa ianareo.
Fariparitan'ny BNL ho “mitovy amin'ny fandraisan'ny fanjakana an-tanana ny fitantanana tsy manaraka ny fizotram-pamindrana” ny fanapahan-kevitr'i Marape. Nilaza ny orinasa fa tsy naka ny hevitry ny tompon'ny tany tao an-toerana ny governemantan'i Marape:
The Government has also ignored the wishes of the Porgera landowners, who overwhelmingly support the extension of BNL’s lease, and the Prime Minister has refused to consult them or even hear their views.
Tsy niraharaha ny fanirian'ny tompon'ny tany ao Porgera mihitsy ny governemanta, izay saika nanohana avokoa ny hanitarana ny fifanarahana amin'ny BNL, ary tsy nanaiky ny haka ny hevitra na ny fijerin'izy ireo ny Praiminisitra.
Nisy vondrona tompontany nitsikera ny tsy nanavaozana ny fifanarahana ary nampitandrina ny fiantraikany ratsy dia ratsy amin'ny toekarena ao an-toerana:
The ill-conceived decision not to extend the Porgera Mining Lease, and the resulting economic chaos that has brought to our people is causing us much pain, but the Government has never come to us to ask our views or to explain why they are making these decisions that affect us so much.
We already suffer from an uncertain future as our peoples’ livelihoods are impacted by the Covid-19 pandemic and the suspension of mining operations at Porgera after an ill-conceived decision by the government over the refusal of SML [Special Mining Lease] extension without consulting the landowners.
Miteraka hifirify mafy aminay ny fanapahankevitra tsy voahevitra tsy hanavaozana ny fifanarahana amin'ny toeram-pitrandrahana Porgera, sy ny fikorontanana ara-toekarena vokatr'izany tonga any amin'ny vahoaka, saingy tsy tonga tany aminay mihitsy ny governemanta hanontany ny hevitray na hanazava ny antony nanaovany izay fanapahankevitra miantraika lalina aminay izao.
Efa mangirifiry amin'ny fanajavozavoan'ny hoavy izahay noho ny fiantraikan'ny areti-mandringana Covid-19 amin'ny vahoaka sy ny fampiatoana ny asam-pitrandrahana ao Porgera taorian'ny fanapahankevitra tsy voahevitra nataon'ny governemanta amin'ny fandavana ny fanavaozana ny SML (Fanomezana alalana manokana hitrandraka) tsy nanontany hevitra ny tompon'ny tany.
Landowners are challenging this decision too. They have already negotiated with Barrick and want them to stay They’re claiming #PNG gov not even listening to them? https://t.co/t2bHqm9dum pic.twitter.com/qN0xU1DEX3
— Susan Abel (@SusanAbel) April 26, 2020
Tsy manaiky izao fanapahan-kevitra izao ihany koa ny tompon'ny tany. Efa nifanaraka tamin'i Barrick ry zareo ary tiany ny mbola hitoeran'izy ireo. Lazain-dry zareo fa tsy nihaino azy ireo akory ny gov PNG?
Mety ho vitan'i PNG ve ny miova lalana mankany amin'ny fampandrosoana lovainjafy?
Ny lohahevitra avoitra ho an'i PNG dia ny hoe hatraiza no ahafahany mifehy ny maodelim-pampandrosoana ara-toekarena arahiny. Mbola misara-kevitra ihany aloha ny vahoaka amin'ity raharaha ity: misy ireo tompon'ny tany sasany mahita ny fahendren'i Marape amin'izay ataony sy ny mety ho vitany hampivoarana tsara kokoa ny maodelim-pampandrosoana ny firenena. Misy matoandahatsoratra navoakan'ny gazety Post-Courier nandrisika ny governemanta mba hitantana tsara ny loharanonkarenan'ny firenena ary hanohy ny programa nikendrena hametrahana toekarena mahavita tena.
Saingy misy ihany koa ny fijery hafa: mpanoratra iray mampitandrina an'i Marape tsy hanao fihetsiky ny mpanao didijadona ao anaty demaokrasia izay iheverana hanandratana an-tampon'ny loha ny fampanjakana ny lalàna. Efa nametraka fitoriana tany amin'ny fitsarana avy eo ny BNL hanoherana ny fihetsika ny governemanta PNG.
Raha misy ny mpanora-gazety PNG miantso ny isian'ny fifampiresahana hamahana ny olana mifandraika amin'ny fifanarahana hitrandraka, mbola manjavozavo kosa hoe vonona ny hifampiraharaha ve ny roa tonta: Tamin'ny 29 Mey ny BNL nanambara fa vonona izy ny hampakatra ny ampahany ho an'ny tompon'ny tany ao amin'ny hofantanin'ny Porgera, fa tamin'ny 5 jona kosa ny Fahefana miandraikitra ny harena ankibon'ny tany ao PNG miampanga ny BNL ho mitady hanondrana volamena ho any Aostralia tsy ara-dalàna, izay tsipahin'ny orinasa. Tamin'io herinandro io ihany ny BNL nilaza fa naharay fampilazana avy amin'ny fitsarana fa hisy ny fijeren'ny rafi-pitsarana ny tsy fanavaozana ny fanofana tany (fifanarahana hitrandraka) izay kasaina hotontosaina amin'ny 20 jolay.
Farany, tamin'ny 10 jona, nolanian'ny parlemantan'ny firenena ny lalàna fanitsiana izay hampitombo ny ampahambolan'ny governemanta amin'ireo toeram-pitrandrahana solika, etona ary harena ankibon'ny tany misy ao amin'ny firenena. Nisaoran'i Marape ny nataon'ny parlemanta tamin'io lalàna io. Namoaka hafatra navantana tamin'ny mpampiasa vola izy ao amin'ny pejy Facebook:
I can assure our investors that we know they must make money for their shareholders too so we will not be greedy but we just asking for a fair share, if they want to harvest our resources.
Afa-manome antoka ny mpampiasa vola aho fa fantatray hoe tsy maintsy mitango vola koa ry zareo amin'ny ampahambola apetrany ka tsy ho tendankanina isika fa mba mitady fitsinjarana ara-drariny fotsiny, raha te-hijinja ny loharanonkarenantsika ry zareo.
Namelona indray ny adihevitra tany aloha amin'ny hoe ahoana ny mandrafitra izany fifanarahana ara-drariny izany amin'ny famelana ny orinasa hitrandraka ny loharanonkarena mety ritra ao amin'ny firenena ity resaka fanomezana alalana fotoana maharitra (fanofana tany) ny toeram-pitrandrahana ao Porgera ity. Mbola hiadiankevitra izany saingy na inona na inona ny hetsika ataon'ny governemanta dia hiantraika maharitra amin'ny hoavin'ny toekarenan'ny firenena izany.
Atombohy ny resaka
Sokajy
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 7 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...