Fanamarihana: izay rohy tsy nasiana fanamarihana dia mankany amin'ny pejy amin'ny fiteny shinoa.
Nahiboky [angl] ny governemanta shinoa ny tanànan'i Wuhan, ivo sy toerana niaingan'ny COVID-19, nanomboka ny 23 Janoary 2020. Tao amin'ity tanàna misy mponina 11 tapitrisa ity, efa ho 6 tapitrisa ireo olona natoka-monina nandritra ilay valanaretina, raha ireo 5 tapitrsa hafa kosa nandao ny tanàna mba hiala sasatra.
Maro tamin'ireo olona nahiboka araka izany no nanomboka nanoratra ny diariny manokana. Koa satria voasivana matetika ao amin'ny Weibo (ilay tambajotra sôsialy shinoa malaza) ireo endrika ratsy rehetra amin'ny fiainana andavanandro ao Wuhan, ka mety hisarika ny sain'ireo mpanivana, dia tao amin'ny WeChat, sehatra iray malaza ao Shina no nivezivezy ireo diary nifanakalozan'ny mpinamana.
Na izany aza, vitan'i Ai Xiaoming, mpamokatra horonantsary miasa tena no sady feminista mpikaroka, ary koa ilay feminista mpikatroka, Guo Jing, ny nizara ny diarin-dry zareo tao amin'ny Matters News. Fijoroana vavolombelona sarobidy izy ireny, maneho ireo fihetsehampo tsapan'ny vahoaka izay rehefa injay niharan'ny fanibohana tampoka teo.
Nanamafy tokoa ireo manampahefana shinoa sy ny Fikambanana Erantany misahana ny Fahasalamana fa nahitana fahombiazana mivaingana ireo fepetra fifehezana noraisin'i Shina mba hanafoanana ilay valanaretina, saingy tsy tokony hodiana tsy hita ny fiainan'ireo olontsotra iharan'ny fiantraikan'ireny fepetra fanibohana sy fanarahana maso avy any ambony ireny — aoka tsy ho adinoina ny fanasaratsarahana ny olona lasa ho toy ny vongana tsy misy anarana, araka ny famaritan'i Guo Jing azy ao anatin'ny diariny.
Nanomboka ny 8 Desambra, andro voalohany nahitàna ny tranga voalohany, nohitrikitrihan'ireo manampahefana shinoa ny filazàna hoe efa voafehiny ilay viriosy. Ny 20 Janoary, voatery niaiky [fr] izy ireo hoe nisy ny fifindran'ny valanaretina teo amin'ny samy olombelona. Lazain'ny diary manokan'i Ai et Guo ny nitazonana ireo mponina tao Wuhan tsy hahalala na inona na inona sy ny tsy niomanan-dry zareo velively tamin'ny fanapahankevitry ny governemanta haniboka ilay tanàna.
Hanome andiany avy amin'ireo diarin'i Ai Xiaoming sy Guo Jing ny Global Voices. Ireo tsonga voalohany dia voasoratra nandritra ny herinandro voalohany nihibohana, teo anelanelan'ny 23 sy 28 Janoary 2020.
Guo Jing : ny 23 Janoary 2020
我算是一个遇事冷静和淡定的人,直到1月20日武汉新增病例过百,别的省市出现病例,我开始感到不知所措。此前公布的消息显然存在瞒报的情况。也是从那天起,武汉街头戴口罩的人突增,好多药店的医用口罩都卖光了,还有很多人在买防治感冒的药。
这几天我一直处于焦虑中,从各地更新的消息来看,大部分确诊的都是在15日前过武汉的。武汉是全球大学生人数最多的城市,而1月中旬是大学放假的时间。现在又正值春运,车站人流量必然很大。然而,武汉火车站也并没有严格的监管。我春节本来就不回家,留在原地是最安全的。今天一早醒来看到封城的消息就不知所措,无法预料这意味着什么,会封多久,要做什么准备。
朋友们让我赶快囤点东西,我本不想出门,看到X了吗还在接单就先下了单,但又担心外卖也随时会停。我也抱着看看外面的情况的心情出了门,外面基本上都是中老年人,年轻人比较少。到了附近的超市,很多人都在排队结帐,米面这些保命的食物已经所剩无几啦,慌乱之中我随便拿了一些。有个男的卖了很多盐,有人说你买那么多盐干啥,他说万一封个一年呢.
屯完食物后,我依然处于震惊中。今天路上的车辆和行人越来越少,一个城市就这样一下子停了下来。它什么时候再活过来?
Tsy olona be korapaka aho, saingy nanomboka nisavoritaka kosa tamin'ny 20 Janoary rehefa voamarina fa nisy tranga 100 mahery tao Wuhan ary nanomboka niseho ireo tranga voamarina tany amin'ireo tanàna sy faritàny hafa. Mazava fa, hatreto, nafenin'ireo mpampahalala vaovao taminay ny zavamisy hoe niparitaka teny rehetra teny ity valanaretina ity. Nitombo be tsy nisy toy izany ny isan'ireo olona nitondra tampimbava nanomboka tamin'izay andro izay, ary lafo daholo ireo tampimbava fampiasan'ny mpitsabo. Marobe koa ny olona no nividy fanafody fiarovana amin'ny hatsiaka.
Nandritra ny andro maro aho no velona ahiahy. Araka ireo vaovao farany, ny ankamaroan'ireo olona voamarina tany amin'ny toerana hafa dia toa nitsidika an'i Wuhan talohan'ny 15 Janoary avokoa. Wuhan no tanàna iray eto an-tany manana mpianatra betsaka indrindra any amin'ny kolejy, ary nanomboka tamin'ny tapaky ny volana Janoary ny fialantsasatry ny anjerimanontolo. Ankehitriny, miverina mody ny olona hiatrika ny taombaovao shinoa, araka izany dia be ny olona mifamoivoy any amin'ireo toerana fandraisana fiarandalamby. Kanefa, tsy narahana maso araka ny tokony ho izy ireo toerana fandraisana fiarandalamby tao Wuhan. Tsy vonona ny hody hiatrika ny taombaovao aho. Azo antoka kokoa ny mijanona aty amin'ny misy ahy aty. Saingy, io maraina io, hitako ny fanambaràna ny fanibohana ny tanàna ka dia nanomboka nisaritaka aho. Tsy haiko izay fiantraikan'ny fanibohana tahaka izany sy izay ho faharetany no sady tsy haiko ny fomba hiomanana ho amin'izany.
Niteny tamiko ireo namako mba hanangonako izay zavatra tena ilaina. Tany am-piandohana, satria aho tsy te-hivoaka ny trano, dia tety anaty tambajotra aho no nanafatra izay nilaiko. Saingy nampiasa loha ahy ny hoe mety hiato tampoka ireo tolotra fanaterana entana. Sady koa te-hahalàla izay miseho any ivelany aho. Izany no antony nivoahako. Lehibe na somary efa nahazoazo taona daholo ireo olona teny an'arabe, ary vitsy ny tanora. Rehefa nankany amin'ny toeram-pivarotana lehibe teo akaiky teo aho, filaharana lavabe no hitako teny amin'ireo fandoavana vola. Tsy dia nisy sakafo tavela firy intsony, toy ny vary sy paty. Nahatohina ahy izany ka dia noraisiko haingana daholo izay azoko. Nisy lehilahy iray nividy sira be dia be ary rehefa nanontaniana azy ny antony, nambarany fa sao sanatria haharitra taona iray ilay fihibohana.
Rehefa avy nividy sakafo vitsivitsy, mbola tsy tonga saina ihany aho. Vitsy ireo fiara sy mpandeha an-tongotra teny an'arabe. Tampoka teo dia nikatona ny tanàna. Rahoviana izy no haresaka indray?
Ai Xioming : Ny 24 Janoary 2020
今夜除夕,武汉空前冷寂。这本是团年的日子,无数家庭的年夜饭取消了。昨天看到封城的照片,一边是铁面军人和武警,一边是无奈的旅客。画外音是武汉口音,说:看啊,汉口站,百年以来第一次关闭了。听得人不禁心头一紧,仿佛历史在此敲了一个响点。
我住在江夏区,离汉口站大约四十公里…我能想象到年前无法返乡的旅客内心的焦虑,他们怎么办呢?政府一夜之间决定封城,他们去哪里居住,怎么过年?
我觉得那些握有权力的人有种好消息综合症,就是无论如何,不管真实与否,只听好消息,没有也要编一个。你要说那不是真的,他能跟你拼命。
你们知道我说的是什么,那只小小的蝙蝠,汤菜卤煮,照片视频到处在传;但是房间里的大象,悠游晃荡,那是不能说破的魔障。
Alina mialoha ny taombaovao shinoa izao. Tsy mbola nangina tahaka izao mihitsy i Wuhan. Izao anefa no andro tokony hihaonan'ny fianakaviana manontolo. Betsaka ireo fiarahana misakafon'ny fianakaviana no nofoanana. Hitako ireo saripika omaly momba ny tanàna nahiboka: etsy ankilany, ireo miaramila sy ny pôlisy ary, ery andaniny, ireo mpivahiny naverin-dàlana. Tany ambadiky ny fakantsary, nisy olona iray niteny tamin'ny fitenin'ny ao Wuhan hoe: « Jereo, sambany izao tao anatin'ny taonjato maro no tsy nakatona ny toerana fandraisana fiarandalamby eto Hankou ». Nisy zavatra nangeja tampoka teo tao anatin'ny foko tao, toy ny hoe nisy lakolosinà fotoana manantantara iray naneno.
Ao amin'ny distrikan'i Jiangxia aho no mipetraka, 40 kilaometatra eo ho eo miala ny toerana fandraisana fiarandalamby ao Hankou… Azoko an-tsaina ny horohoron'ireo olona tsy navela hody any aminy talohan'ny Taombaovao. Inona no tokony hataon-dry zareo ? Tampoka teo dia nahiboky ny governemanta ny tanàna. Aiza ry zareo no hahita toerana hipetrahana? Inona no azon-dry zareo atao amin'ity Taombovao ity?
Mino aho fa ireo olona manana ny fahefana ireo dia samy mitondra ny « soritraretin'ny vaovao tsara » daholo : na inon-kidona, na inon-kihatra, tsy te-handre afa-tsy vaovao tsara ry zareo, tsy miraharaha na marina izany na diso. Rehefa tsy misy, dia mamorona. Raha toa ianao milaza amin-dry zareo hoe diso izany, hiziriziry hatramin'ny fara-fofonainy ry zareo.
Fantatrareo izay zavatra resahako. Ilay ramanavy kely, ilay lasopy misy ramanavy. Misy saripika sy lahatsary mandehandeha any rehetra any. Kanefa, mody fanina tsy mahita ilay elefanta eo afovoan-trano daholo isika. Tsy tokony hanàla volom-bavan-tsaka matory.
Fotoana fohy taorian'ny nanibohana an'i Wuhan, nisy lahatsary nalaza be teny anaty tambajotra shinoa. Eritreretin'ny maro amin'ireo trano famoahambaovao ao Shina fa an'ireo mpihinana ramanavy ny hadisoana niteraka ity valanaretina ity. Nefa tsy sakafo fihinan'ny ao Wuhan velively ny ramanavy. Taty aoriana dia fantatra fa tany amin'ny nosy iray tao Pasifika no nandraketana [angl] ilay lahatsary.
Guo Jing : Ny 24 Janoary 2020
世界安静得可怕。
我是独居,偶尔听到楼道里的声音才能确定还有其他人在。
我有很多时间思考我怎么活着下。我没有任何体制内的资源和人脉,如果我生病,必然跟很多普通人一样无法得到救治。因此,我的目标之一是尽量不让自己生病,我要坚持锻炼。
目前,政府没有说要封城多久,也没有告诉我们封城后怎么保证城市的运转。而有人根据目前干扰的人数预测过可能封城到5月。
这场战争里,大多个体都只能靠自己,没有体制的保障。我相对年轻,很难想象那些独居老人、残障人士等更弱势的个体要怎么打赢这场仗。
Tsy mampino fa dia tony izao tontolo izao.
Mipetra-drery aho. Tsapako fa misy olona eto an-tany, miaraka amiko, rehefa ilay izaho mandre ireo feon'ny mponina ato amin'ny tranobe onenako.Manam-potoana tsara mihitsy aho hieritreretana izay fomba hahavelomana. Tsy dia manana loharano sy tambajotra fifandraisana ao anatin'ilay rafitra voarindra aho. Raha sanatria aho marary, dia ho tahaka ireo tsy mba mahazo fitsaboana. Vokatr'izany, iray amin'ireo tanjona napetrako ny hijanona lavitra ny aretina. Tsy maintsy manohy manatanja-tena aho.
Tsy nambaran'ny governemanta izay mety ho halavan'ny fotoana hihibohana, na ny fomba hataon'ilay tanàna mba hampihodina azy mandritra izay fotoana izay. Misy olona milaza fa mety haharitra hatramin'ny volana May izy ity, araka ny tarehimarika hita hatramin'izao.
Ao anatin'ity ady ity, ny ankamaroantsika tsy afaka miankina afa-tsy amin'ny herin'ny tenany irery ihany. Tsy miaro antsika ny rafitra. Somary mbola tanora aho. Sarotra ny hisaintsaina ny hahaveloman'ireo olona tsy manan-katao, ireo olona antitra miaina irery, na ireo olona manana fahasembanana, amin'ity ady ity.
Guo Jing : Ny 25 Janoary 2020
这两天做饭的时候我已经开始控制菜量,每顿炒菜的菜量是平时的一半,希望不要那么快过只吃咸菜的生活。
吃饭的时候跟一些朋友视频,我们无法逃过肺炎的话题,其实各地的人都多多少少受到一些影响。
疑病可能是现在最大的心理障碍。我早上擤鼻涕的时候看到有血丝,着实吓了一跳。丢掉纸巾后对生病的担忧就在脑子里挥之不去。
Tato anatin'ny andro roa, nanomboka nanisa ny habetsahana legioma atao amin'ny sakafoko aho. Tsy toy izay fahandroko toy ny mahazatra, nahenako ho antsasany ny legioma. Raha mandeha ny tantana, tsy ilaiko ny mandalo amin'ny fihinanana legioma anaty boaty ato anaty fotoana elaela.
Mandritra ny sakafo, niresaka nifankahita tava tamin'ny tambajotra niaraka taminà namana vitsivitsy aho. Tsy azo nialàna ny tsy hiresaka ilay lohahevitra tokan'ny adihevitra : ilay pnemonia ao Wuhan [antsoina ankehitriny hoe COVID-19]. Raha ny marina, tsy misy afa-tsy io no resaky ny olona manerana an'i Shina.
Ny tahotra ny ho tratr'ilay aretina no tena rarintsaina psikôlôjika henjana be manjo ahy izao. Taitra aho io maraina io rehefa, avy nievina, nahita piti-drà kely tanaty mosoarako. Rehefa avy nanary an'iny aho, tsy afaka tao an-tsaiko ny hoe mety tratr'ilay aretina aho.
Guo Jing : Ny 26 Janoary 2020
正在被封锁的不只是一个个城市,还有人们的声音。
我第一天把笔记发微博的时候图片就上传不了,文字也发不出去,我只得把文字转成图片发。昨天,我把文字转成图片也无法在朋友圈发,微博发出来之后明显被限流。1月24日的微博有近5000人转发,而昨天的微博只有45人转发。有一瞬间我还怀疑是不是我写得不好。互联网的审查和限制不是现在才有,可在这个时候却显得更加残忍。很多封城的人被困在家里,大家靠互联网获取信息,保持和家人朋友的联系,让我们不用真的是孤岛。
Tsy tanàna iray monja intsony no nahiboka, fa ny feonay ihany koa.
Tsy nahavita nametraka tao amin'ny Weibo ireo saripika avy tamin'ilay diariko ny andro voalohany aho rehefa nanandrana. Tsy vitako ihany koa ny nametraka ny lahatsoratra. Tsy maintsy navadika ho amin'ny endrika sary aloha ilay lahatsoratra vao nety. Omaly, tsy mbola vitako ihany koa ny nandefa ireo saripika tamin'ilay lahatsoratra ho an'ny faribolan'ireo namako. Vantany vao tafavoakako tao amin'ny Weibo izy ireny, hita nivandravandra be fa noferana ny isan'izay afaka nijery azy. Ny 24 Janoary, 5.000 teo ho eo ireo mpampiasa Weibo no namerina nandefa ilay lahatsoratro, raha tsy nisy afa-tsy olona 45 monja no namerina nandefa ilay lahatsoratro omaly. Dia lasa nihevitra indray aho hoe angamba tsy tsara ny fomba nanoratako azy. Raha tsy vao omaly no nisy ny fanarahana maso ny aterineto, tsy mbola mamohehatra toy ny ankehitriny ireny fepetra ireny. Marobe ny olona no mihiboka any amin'ny misy azy any, ary mila ny aterineto mba hahitana torohay sy hifandraisana tsy tapaka amin'ny fianakaviana sy ny namana. Raha tsy izany, tsy misy mahasamy hafa antsika aminà nosy iray tapaka fifandraisana amin'izao tontolo izao.
Guo Jin : Ny 28 Janoary 2020
整个城市都被沉重的氛围笼罩着,身处其中,我不自觉地小心翼翼起来,不敢随意去和人沟通。封锁让人们的生活进入原子化的状态,失去和他人的联系。
然而人们并不甘于现状。昨晚八点左右,窗外响起呼喊声,大家一起开窗喊“武汉加油”。这个集体的呐喊是一种自我赋权,人们从中寻找联结,从中获取力量。
Eo ambany ziogan'ny atmosfera mavesatra ny tanàna iray manontolo. Amin'ny maha-mponina ahy, tsy vitako ny tsy hampitombo misimisy kokoa ny fitandremako. Tsy sahiko ny miresaka na amin'iza, na amin'iza. Lasa manasaratsaraka antsika ilay fanibohana antsika, manapaka ny fifandraisantsika amin'ny hafa. Kanefa, tsy manaiky ny ho resin'ny zavamisy amin'izao fotoana izao ny olona. Omaly, tokony ho tamin'ny 8 ora alina teo ho eo, nandre olona nikiakiaka tany ivelany tany aho. Betsaka ny olona namoha ny varavarankelin-dry zareo ary nikiakiaka ny hoe « Mahereza, ry Wuhan ». Fomba iray io hamerenanay ny fizakantenanay. Ezahan'ny olona ny mamerina indray ny fifamatorany amin'ny hafa sy mifankahery amin'ny alàlan'ny fikiakiahana miaraka.
Nanomboka ny 27 Janoary, ventesin'ireo mponina ao Wuhan ny hoe « Mahereza, ry Wuhan » rehefa tonga ny manodidina ny amin'ny 8 ora alina. Nitranga koa ny toy izany nandritra ireo hetsipanoherana ilay lalàna fanolorana olomeloka niseho tany Hong-Kong, rehefa nokiakiahan'ireo mpanao fihetsehana ny hoe « Alefa, Hong-Kong a! Mahereza », isaky ny tamin'ny 10 ora alina.
Asehon'ity lahatsarin'ny “South China Morning Post” ity ireo mponina ao Wuhan miaraka mikiaka avy eny am-baravarankeliny avy (amin'ny teny shinoa, saingy misy fanazavàna amin'ny teny anglisy) :
Ireo mponina ao Wuhan miventy [teny faneva iray] avy eny am-baravarankelin-dry zareo mba hifankahery.