[1]“Zava-baovao miroborobo fatratra ao Japana ny ‘amabie’. Fa inona marina moa izy io? Pikantsary avy amin'ny lahatsary fanazavana [1] ao amin'ny fantsona YouTube ‘Omega Sisters’ [2].
Jereo ny pejy manokana Global Voices miresaka fiantraika manerantany ny COVID-19 [3]
Raha mbola mitaintaina fatratra amin'ny COVID-19 [4] i Japana, dia nitampody avy any amin'ny fotoam-panompoana fahiny tao Japana indray ny zava-boary miavaka hiady amin'ny viriosy, fa tao amin'ny media sosialy kosa no nivoahany tamin'ity indray mitoraka ity [5].
Talohan'ny tapaky ny volana marsa 2020, nalaza tao amin'ny Twitter ny farangonteny #Amabie (＃アマビエ [6]) raha nifampizara soritsoritra sary sy karazan-javaboary avy amin'ny tontolo hafa nantsoina hoe ‘yokai [7]‘ (妖怪) nivoaka nandritra ny vanim-potoana Edo tao Japana, roanjato taona lasa izay, ny olona ao avy amin'ny vazantany efatra tao Japana.
Fanoritsoritana ny ‘amabie’ iray tamin'ny vanim-potoana Edo. Sary azon'ny rehetra ampiasaina, tao amin'ny Wikipedia [8].
Mitovitovy amin'ny zazavavindrano lava volo tsy manintona, tamin'ny vanim-potoana Edo, ny ‘yokai’, nantsoina hoe ‘amabie’ (tonòny teny gasy), no voalaza fa niaro tamin'ny valan'aretina mitovitovy amin'ny COVID-19 amin'izao fotoana. Araka ny nolazain'ny anganongano, dia tamin'ny alalan'ny fanoritana sarina ‘amabie’, no nahafahana nanosika ny aretina.
Ao amin'ny Twitter ny olona nanangan-ko velona indray ny ‘yokai’ tamin'ny fizaràna ny sarin'ireny zava-boary ireny tamin'ny alalan'ny fampiasana hashtag (farangon-teny) #Amabie (＃アマビエ).
疫病退散〜！ #アマビエ [9] pic.twitter.com/dyMIIdkgvP [10]
— サタケシュンスケ｜イラストレーター (@satakeshunsuke) March 9, 2020 [11]
Fongory ny valan'aretina! #amabie [9]
私も神頼みしておきます。#アマビエ [9] pic.twitter.com/3lIGKElf8h [12]
— 吉田戦車 (@yojizen) March 12, 2020 [13]
Miantso ihany koa aho ny fiarovan'ny ‘kami’ (NAOTY: Ny ‘yokai’ dia mety ho karazana ‘kami’ na andriamanitra ao amin'ny kolontsaim-bahoaka japoney).
Tsy ny rehetra no manoritsoritra sary ‘amabie’. Misy olona sasany namorona ny odiny amin'ny bika ‘amabie’. Ity randram-baovao Twitter avy amin'ny mpiara-miasa iray ao amin'ny famoahana manoka-tena amin'ny zavakanto sy ny karazan-tsokitra antsoina hoe ‘Tezukuri Town’ (Tanàna Vita Tanana) ity no maneho izany:
早く平和な世の中になればいいな…と、編集部でもアマビエのマスコットを作ってみました。
２枚目の画像に型紙＆レシピをつけておりますので、よかったらチャレンジしてみてください。#アマビエ [9] pic.twitter.com/LyOQWzA5Gh [14]— 手づくりタウン by 日本ヴォーグ社 (@tezukuritown) March 12, 2020 [15]
Ao anatin'ny fanantenana hiverenana haingana any amin'ny laoniny sy ny fandriampahalemana, nanangana sarim-biby famantarana ‘amabie’ ny efi-panoratana (ato amin'ny gazetibokinay).
Hita amin'ny sioka manaraka ny maodely sy ny torolalana, ka manandrama manangana ny anareo tsirairay avy.
Malaza ihany koa ny ‘amabie’ natao tamin'ny (akanjo) bà:
アマビエ編めたよ。
かつてこんなに短期間で急激に愛された物の怪がいただろうか。#アマビエ [9] #こんな時だしみんなでアマビエ編もうぜ [16] #コロナ撲滅祈願 [17] pic.twitter.com/5ihAt2qwK0 [18]— ぽぽぽ本舗 (@popopohompo) March 10, 2020 [19]
Nanao ‘amabie’ tamin'ny bà aho. Efa nisy biby mampatahotra notiavina haingana tao anatin'izay fotoana fohy dia fohy izay ve?
Tamin'ny fanoratana tao amin'ny FU [20], gazetiboky iray mivoaka isam-bolana ao amin'ny prefektioran'i Fukui, i Nagano Eishu, mpanao fikarohana sady folklorista, manazava ny fanintonana ara-tarazo ny ‘amabie':
一つの理由として、珍獣・幻獣の姿を「見る」と除災招福の御利益が得られるとする心性の存在が挙げられる。
舶来の象やラクダ、はたまた人魚を描いた摺物は”護符”としての機能も持ちあわせていた。見たり、貼り置いたりするだけで寿命が延び、悪事災難から逃れられると人々は考えたのである。
Antony iray ny hevitra (ao amin'ny fomba nentin-drazana Japoney) fa amin'ny “fahitana” ny fivoahan'ireny zavaboary vitsy dia vitsy na mahavalalanina ireny isika afa-misitraka ny tombony ara-zava-dalina sasany sy manongotra ny vintan-dratsy. Taloha, (ankilan'ny ‘amabie’), nosoritsoritan'ny olona ihany koa ny sary maneho elefanta, rameva ary eny fa na hatramin'ny zazavavindrano aza, izay miasa tahaka ny ody. Nihevitra ny olona fa amin'ny fahitana fotsiny na amin'ny fametahana ny sary ry zareo no afa-manalava ny andro iainany sy mandositra amin'ny ratsy.
Ary notohizan'i Nagano ny fanazavana fa nandritra ny fisian'ny valan'aretina tany Japana tamin'ny taona 1858, no nahitana sary “biby mampatahotra manan-tongotra telo mitovitovy amin'ny gidro” namidy nanerana an'i Edo (Tokyo amin'izao fotoana izany) ho ody fampandosirana ny kôlerà.
Mbola manohy amin'ny famoahana sary ‘amabie’ ny olona ao amin'ny Twitter. Azonao jerena ireo famoronana hafa amin'ny alalan'ny fanarahana ny farangon-teny #アマビエ [21] (‘amabie).
Mivoaka amin'ireo karazana fampitàna ny ‘Amabie’. Ny lahatsary manaraka no maneho artista iray misokitra tombokase nentim-paharazana japoney amin'ny endrika ‘yokai':