[1]Sarin'i Eva Copa avy amin'ny kaonty Instagram an'ny Antenimeran-doholona boliviàna.
Hatramin'ny vao haingana kely izao, somary nahakivy ny hanantena ny fisiana fifidianana vaovao tao Bolivia. Fepetra iray tena nilain'ny firenena ny fanambaràna fisiana fifidianana iray vaovao mba hanombohana ny dingana fampandriana fahalemana, taorian'ireo herinandro maro nitrangàna fitokonana, hetsipanoherana , fanakanan-dàlana ary herisetra nateraky ny fandàvana ny vokapifidianana izay ho filohampirenena natao tamin'ny 20 Oktobra, ka nitondra ho amin'ny fametrahan'ny filoha Evo Morales ny fialàny. Sarotra tamin'ireo antoko mpanohitra avy amin'ny governemanta vonjimaika tarihan'ny filoha Jeanine Áñez [2] sy ny antoko politika MAS (hetsika ho amin'ny sosialisma) an'i Morales ny nahita marimaritra iraisana momba izay fepetra hanaovana fifidianana vaovao.
Niainga avy amin'ireo fifampiraharahana sy marimaritra anefa, nisy lalàna iray nosoniavina [3] tamin'ny Alahady 24 Novambra, izay nanokatra ny làlana hankany aminà fifidianana vaovao hatao amin'ny fotoana tsy mbola voafaritra.
Endrika iray tao anatin'ny fampifanantonana sy ny fifampidinihana ilay filoha mitarika amin'izao fotoana izao ny antenimeran-doholona boliviàna, Mónica Eva Copa Murga [4], na Eva Copa araka ny ahafantaran'ny maro azy. Taorian'ny fialàn'ny filohan'ny antenimeran-doholona teo aloha sy ireo manampahefana ambony hafa tao amin'ny antoko; i Copa, loholona iray avy amin'ny MAS avy any El Alto, Bolivia, no niandraikitra ny fitarihana araka ny lalàna mifehy ny antenimieran-doholona. Marobe anefa ireo Boliviàna no tsy dia mahafantatra loatra ny aminy.
Araka ny ilazan'i Daniel Gómez avy amin'ny tranonkalambaovao ALnavío azy [5],
Eva Copa, no quiere más muertos ni más violencia en Bolivia. Quiere negociación, diálogo y paz. Su apuesta es porque se arribe lo antes posible a elecciones urgentes, como señala el acuerdo que firmó este domingo con la presidenta interina, Jeanine Áñez. No hay que olvidar que Eva Copa es dirigente del MAS, el partido de Evo Morales. Un MAS dividido entre los radicales del evismo, y los pragmáticos. Ella representa a estos últimos.
Tsy te-hahita herisetra sy faty olona bebe kokoa ao Bolivia intsony i Eva Copa. Fifanatonana , fifampiresahana, ary fandriampahalemana no tadiaviny. Io no antony iasàny mba hisian'ny fahazoana antoka fa hisy ireny fifidianana tena iankinan'ny ain-dehibe ireny, araka izay haingana indrindra, araka ny voalazan'ilay fifanarahana nosoniaviny tamin'ity Alahady ity niaraka tamin'ny Filoha vonjimaika Jeanine Añez. Aoka tsy ho adinointsika fa Eva Copa no mpitarika ny MAS, antokon'i Evo Morales. Antoko iray voazarazara eo amin'ireo mpomba tsy mivadi-pitokisana amin'i Evo sy ireo mijery kokoa ny zavamisy. Solontenan'ireo andiany farany ireo izy.
Tsy ela akory izay i María Galindo avy amin'ny firaisan'ireo feminista Mujeres Creando [6] (Vehivavy Mpamorona) dia namoaka lahatsoratra andrana fohy tamin'ny teny espaniôla [7] manolotra fohifohy an'i Copa, tao anatin'ny La Vaca, ilay gazetiboky mivoaka isambolana ety anaty aterineto ao Arzantina. Ao anatin'ilay andrana, zarain'i Galindo ny fitolagàgany amin'ny fahasahian'i Copa ary omeny ny sasany amin'ireo zavatra nolalovany mba hampidirana ho amin'ireo mpamaky ity mpitarika tsy dia nahazatra ity:
Tiene 32 años, es alteña, hace semanas que no duerme en su casa por razones de seguridad; es estudiante de Trabajo Social y la vida no le ha dado la oportunidad de terminar su carrera. Estudia en la universidad pública de El Alto […] No es chola, aunque seguramente su madre o su abuela lo son: ella es birlocha. Viste un cómodo pantalón y su cabello negro largo y brillante no esta trenzado, sino suelto o con cola. Sus labios café oscuro, sus mejillas quemadas por el sol alteño y más que nada su forma de hablar -con una mezcla extraña de parquedad, solidez y timidez- la colocan como la antítesis política de Yanine Añez.
(Copa) es una mujer que asumió el peso del que otros y otras huyeron. Cuando le pregunté comó y por qué se había animado a hacerlo me dijo: “porque soy alteña, porque no tengo otra salida, porque no me voy a ir de Bolivia a otra parte: no tengo por qué escapar”. Y cuando le pregunté ¿y por qué han escapado tantos y tantas?, responde: “Dicen que por razones familiares”.
32 taona izy, avy ao an-tanànan'i El Alto, efa herinandro maro izy no tsy natory an-trano noho ny resaka fiarovana; mpianatra momba ny asa sôsialy ary ny fiainana tsy nanome azy fahafahana hamita ny asa nofinidiny. Ao amin'ny oniversitem-panjakana ao El Alto izy no mianatra […] Tsy chola [8] [olona manana fiaviana tantsaha indizeny], na dia izany tokoa aza ireo raibe sy renibeny: birlocha izy [fomba fiteny anondroana ny taranak'ireo cholas]. Manao pataloha maotina, mainty sy lava ny volony saingy tsy narandrana, fa nakiraviravy na afatotra miaraka toy ny rambon-tsoavaly. Mainty matroka ny molony, ny endriny main'ny masoandro tany El Alto ary indrindra indrindra, ny fomba fiteniny — mifangaro hafahafa ao ny mikasaotsaoka, ny hentitra sy ny saro-kenatra — dia mametraka azy ho mpanao politika mifanohitra tanteraka amin'i Yanine Añez.
(Copa) dia vehivavy iray izay manaiky hilanja zioga nandosiran'ny hafa. Rehefa nanontaniako azy ny fomba sy ny antony nanosika azy hanao toy izany, dia hoy izy “Satria aho avy any El Alto, satria aho tsy manana fomba hafa azo atao, satria aho tsy hanary an'i Bolivia ka handeha any an-kafa. Tsy ilaiko ny mandositra.” Ary avy eo nanontaniako azy ny antony mampisy olona marobe mandeha mandositra, dia hoy ny navaliny , “lazain-dry zareo fa noho ny antony ara-pianakaviana”.
Faran”i Galindo amin'ny fiderana an'i Copa noho ny niaretany ireo tsindry teo anatrehan'ireo sakantsakana marobe ny andrana nataony:
La ciudad de El Alto es una ciudad donde cotidianamente las mujeres cargan en sus espaldas grandes bultos en aguayos, llevan su mercadería, o sus wawas, sus angustias o sus esperanzas a cuestas. Eva carga un bulto también: el bulto de esperanzas para frenar una guerra civil, el bulto de ungüentos con que conjurar la violencia de los asesinos, carga el bulto de los sueños de los asesinados, carga el bulto de las lágrimas de las dolientes que no paran de llorar, dejando claro una vez mas que las mujeres no queremos ocultar nuestra fragilidad y nuestro dolor.
Eva es la antítesis de Yanine Añez, pero también de Evo.
El Alto dia tanàna iray ahitàna isnandro vehivavy iray mibaby entambe anaty aguayos [fonosana iray maroloko nentindrazana], mitatitra ny entam-barotr'izy ireo, na ny zanany, ny ahiahiny sy ny fanantenan-dry zareo. Milanja zioga iray ihany koa i Eva — zioga feno fanantenana amin'ny hampitsaharana ny ady an-trano, ziogan'ny fanasitranana ireo ratra nateraky ny herisetra sy famonoana, ziogan'ny nofinofin'ireo maty novonoina, ziogan'ny ranomason'olona misaona tsy afaka ny tsy hitomany — mampiseho tsara fa tsy tian'ny vehivavy ny manafina ny halementsika na ny hirifirintsika.
Tena mifanohitra amin'i Yanine Añez, i Eva, ary amin'i Evo [Morales] ihany koa.
Tao amin'ny fandaharanay anaty onjampeo dia nitafan [9]‘i Galindo ihany koa i Copa [9] tao amin'ny Radio Deseo ao La Paz.