Varavaran-kely sy lavarangana any Havana. Sary nalaina tamin'ilay mpisera Chris Goldberg tao amin'ny Flickr, zon'ny mpamorona: Creative Commons licence.

Nanamarika ny faha-herintaonan'ny fanjavonan'ireo mpianatry Ayotzinapa tany Meksika ny taona 2015. Tamin'io taona io ihany, dia nisy ny fifidianana natao tany Arzantina, Venezoela ary Goatemala, ankoatry ny hafa. Namerina ny fifandraisana ara-diplaomatika feno i Etazonia sy Kiobà, ary nandao antsika ilay mpanoratra Orogoaianina Eduardo Galeano.

Nizara ireo sy ny tantara hafa izahay tato amin'ny Global Voices nandritra ny 12 volana.

Hatombotsika amin'ireo mpianatra avy any Ayotzinapa, Meksika, herintaona taorian'ny fanjavonan'izy ireo tamin'ny 26 septambra 2014. Nizara fandinihana vitsivitsy momba ity loza ity ny namantsika Elizabeth mba tsy hisian'ny manjavozavo sy ny tsimatimanota amin'ity indray mitoraka ity. Mbola tsy hita ireo mpianatra  – mbola tsy mifarana ny raharaha.

A partir del 26 de septiembre de 2014 Ayotzinapa dejó de ser un lugar, para convertirse más bien en una idea, un símbolo. (…)

Desde hace trescientos sesenta y cinco días 26 de septiembre quiere decir desaparición forzada…”

Tamin'ny 26 Septambra 2014, nijanona tsy ho toerana i Ayotzinapa ary lasa hevitra, famantarana. […]

Hatramin'ny 375 andro lasa izay, lasa midika hoe fanjavonana an-tery ny 26 septambra. […]

Nilaza tamintsika i Elaine Díaz fa 54 taona  taoriana, nihofahofa tao amin'ny masoivohon'ny firenen'izy ireo tsirairay avy indray ny sainam-pirenen'i Etazonia sy Kioba . Ny 14 aogositra, nitarika ny hetsika tany Havana ny sekreteram-panjakana amerikana John Kerry

Con el restablecimiento de relaciones diplomáticas plenas, estamos presenciando una nueva era en Cuba. Aunque las diferencias políticas persisten, por primera vez en mi vida no hay un enemigo específico al que debemos combatir a toda costa.

Miaraka amin'ny famerenana indray ny fifandraisana feno ara-diplaomatika, dia miatrika vanim-potoana vaovao isika any Kiobà. Na dia mitohy aza ny tsy fitovian-kevitra ara-politika, voalohany teo amin'ny fiainako, tsy misy fahavalo manokana izay antenaintsika hiadiana mafy amin'ny fomba rehetra.

Manome vaovao farany ho antsika hatrany i Renata Avila mikasika ny “lohataona” ao Goatemala, raha nidina an-dalambe tamim-pilaminana ireo olom-pirenena an-jatony mba hitaky (ary koa mba hahatratra mihitsy aza) ny fialan'ny filoha Otto Pérez Molina. Nitranga izany rehefa avy nipoitra ny vaovao momba ny firongatry ny kolikoly bevava tao amin'ny fiadidian'ny filoha izay antsoina hoe “La Linea,” raha notapahin'ireo tompon'andraikitra ambony ny fifampiraharahana amin'ireo mpanafatra entana mba hialana amin'ny adidy fandoavana haba. Nitarika ny fionganan'ny filoha lefitra Roxana Baldetti izany tantara ratsy izany.

Estudiantes universitarios, campesinos, familias, grupos indígenas, artistas, ciudades, pueblos, hospitales y más se están uniendo rápidamente a los llamados exigiendo la renuncia del presidente Otto Pérez Molina.

La etiqueta #RenunciaYA le ha dado lugar a #YoNoTengoPresidente.”

Nanatevin-daharana haingana ny fitakiana fialan'ny filoha Otto Pérez Molina ireo mpianatra eny amin'ny anjerimanontolo, ny olom-pirenena, ny fianakaviana, ny vondrona vazimba teratany, ny mpanakanto, ny tanàna, ny tanàn-dehibe, ny hopitaly sy ny maro hafa.

Nahatonga ny #YoNoTengoPresidente (“tsy mankatoa ny filoha aho”) ny tenirohy malaza #RenunciaYA (#Mialaizao).

Voafidy ho filohan'i Goatemala vaovao avy eo i Jimmy Morales, mpanao hatsikana teo aloha tamin'ny fahitalavitra,

Nodimandry tamin'ny 13 aprily 2015, teo amin'ny faha-74 taonany i Eduardo Galeano, mpanoratra ny “Ny lalandrà misokatr'i Amerika Latina” sy ny «Tsiaron'Afo», Andrea Arzaba nampahatsiahy antsika ny lova navelany.

In the 1970s, Galeano attained worldwide recognition for his 1971 book, “The Open Veins of Latin America” — the same book Hugo Chávez gave Barack Obama, when they first met in 2009. Later in life, Galeano criticized his own book, which is still used in classes on Latin American politics.

Tamin'ny taona 1970, nahazo fankatoavana eran'izao tontolo izao i Galeano tamin'ny bokiny nivoaka tamin'ny taona 1971, “The Open Veins of America Latin” – ilay boky nomen'i Hugo Chávez an'i Barack Obama, raha nihaona voalohany tamin'ny taona 2009 izy ireo. Taty aoriana, dia nanakiana ny bokiny manokana izay mbola ampiasaina any an-dakilasy momba ny politika amerikana latina i Galeano.

Namakafaka ny fifamindram-pahefana filoha tsy mahazatra tao Arzantina, izahay ary, izay voarahona na dia ny kaonty Twitter-n'ny lapam-panjakana aza noho ny fahasamihafana nisy tamin'ny filoha teo aloha Cristina Fernández de Kirchner sy ny filoha vaovao Mauricio Macri, ary nosoritsoritanay i Tamara Adrián, transgenre voalohany voafidy ho depuote tany Venezoelà.

Momba ny lohahevitra fahalalaham-pitenenana, nanaraka akaiky ny zava-misy tany Ekoadaoro izahay, avy amin'ny tantara momba an'i Crudo Ecuador, ilay tranga fampahalalam-baovao sosialy mihidy ankehitriny izay namoaka sary mahatsikaiky fa tsy nahafaly ny filoha Rafael Correa, nitatitra ny fomba nanaovana an-tranomaizina olom-pirenena roa. Ny iray noho ny fitehafana tamin'ny fihetsiketsehana iray ary iray hafa noho ny fanamelohana ny lazaina fa kiantranoantrano ao anaty governemanta.

Tany Venezoela, nohazavainay fa sioka iray na roa fotsiny ho an'olona fito mbola madio dosiem-pitsarana na fahavitrihana fironana ara-politika dia migadra noho ny firesahana tao amin'ny Twitter.

Nampitainay ny fivoaran'ny fanambadiana mitovy [lanja] tany Meksika sy Shily. Nasongadinay ihany koa ny ezaky ny tovolahy Meksikana iray miady amin'ny fankahalàna transgenre, video iray isaky ny mamoaka.

Ny taona 2015 dia taonan'ny Copa América, fifaninanana baolina kitra lehibe indrindra an'ny kaontinanta, fa notantarain'i Gabriela García Calderón ny andiany voalohany indrindra amin'ny amboara iray – ny Copa América an'ny vondrompiarahamonina vazimba. Tamin'ireo feo manohana sy manohitra, nanomboka tamin'ny 16 Jolay 2015 tany Arica any avaratr'i Shily ity fiadiana amboara iray hafa ity; andrenesana ny hiaka afafán fampiasan'ny Mapuche an'ady na ho fankalazana.

Ao amin'ny tambajotra sosialy, ireo setriny mampitokelaka avy amin'ny Meksikana amin'ireo fandrahonana ataon'ny vondrona mitam-piadiana ISIS sy ny tantaran'ny vondrom-piarahamonina miozolomana tsimanampaharoa [mg] ao Colombia anisan'ny be mpijery indrindra.

Tsy hoe vaovao mafana na fivoaran-draharaha vaovao ireo rehetra ireo, fa nanetsi-po anay na izany aza.

Laura Vidal nitondra antsika nitondra tantara'ny bilaogera YouTube Ekoadaoreana iray manazava amin'ny mpijery azy ny tombontsoan'izany hoe Latino izany rehefa ampitan-dranomasina.

Patricia Carolina Saucedo Añez nivantana tamin'ny lohahevitry ny tsiaro iray manantantara ao anatin'ny vanim-potoanan'ny Web 2.0. Ary i Yessika Gonzalez nitondra antsika hanavatsava ireo singa mifaningotsingotra ara-tsosialy toekarena ary kolontsaina hita amin'ny fombam-pandevenana jiolahy ao Venezoelà.