[1]Pikantsarin'ny tranonkala “1947 Partition Archive”
Tsy nisy nahalala izay ho entin'ny fahaleovantenan'i India [fr] [2] niala tamin'ny fanjakana britanika izay nitranga tamin'ny taona 1947, fa vitsy ny nahavinavina fa hitondra mankany amin'ny fivakisana ankerisetra [fr] [3] namindra olona 14 tapitrisa sy ho tonga any amin'ny taona ampolony maro ifanindrian'ny hery roa ara-nokleary izany.
Hatramin'izany fotoana izany, isaky ny tonga ny volana aogositra, na ao India na ao Pakistan, samy mihira ny hiram-pirenena ny mpianatra, manonona kabary ny mpanao politika, manao matsy ny miaramila tsy ho fankalazana ny fahaleovantenan'ny firenena roa tonta ihany avy amin'ny Raj britanika [fr] [4], fa avy amin'ny fisarahan-dry zareo ihany koa tamin'ny 14-15 aogositra 1947.
Nisy ny fivakisana rehefa ho ambaran’ [5]ny Britanika, izay efa niady mafy noho ny fandaniana be loatra ao amin'ny ampira izay midadasika aoka izany, taorian'ny ady lehibe faharoa, ny fahaleovantenan'ny faritra izay efa tsy milamina intsony noho ny fifanenjanana ara-pivavahana. Ny taona mialoha io fotsiny dia nisy ny rotaka ara-pivavahana nitranga teo amin'ny haindò, ny sikhs ary ny miozolomana nanerana ny araben'i Calcutta [6], nahafatesana olona efatra arivo tao anatin'ny 72 ora monja.
Tamin'ny 8 jolay 1947, nisy mpahay lalàna britanika [fr] [7] iray tonga tao India, nanana andraikitra hanoritra ny sisintany vaovao. Izany no diany voalohany tao amin'ny faritra, vitany tao anatin'ny herinandro vitsivitsy ny iraka nampanaovina azy. Teraka avy amin'izany ny nahaterahan'i Pakistan, izay manana faritra atsinanana sy andrefan'i India izay vao nahazo ny fahaleovantenany.
[8]Drafitra maneho ny fivakisan'i India tamin'ny taona 1947. Tsindrio ny sary raha hanalehibe azy. Saripika tao amin'ny Wikipedia. CC BY-SA 4.0
Misy fisavoritahana eo amin'ny mpahay tantara maro [9] amin'izao fotoana izao momba io fotoana io. Nitranga tamin'ny fotoana nifindram-bahoaka tsy misy toy izany teo andaniny sy ankilan'ny sisintany vao nofaritana ny herisetram-bahoaka. Nanori-ponenana indray any India ny Haindò sy ny sikh, ary nankany Pakistan vao natsangana ny Miozolomana.
Manazava i Aanchal Malhotra [10], mpahay tantara am-bava monina ao India, izay nanadihady ny fivakisan'i India hatramin'ny taona 2013:
Many people didn't quite understand what was happening when the partition was happening. They didn't quite understand the reasons they migrated. For example, my own grandmother doesn't quite understand the intricacies of politics but she migrated all the way from the northwestern frontier [in modern-day Pakistan] province to Delhi.
I think it's interesting that an entire population can be forced to migrate to a place where they don't want without quite understanding what was happening.
Maro no tsy nahatakatra izay nitranga rehefa nisy ny fivakisana. Tsy azony ny antony nifindrany. Ohatra, ny renibeko aza tsy nahatakatra ny sangodim-panina politika fa dia nandao ny sisintany avaratra andrefana [ao Pakistan amin'izao fotoana izao] izy ary nankany Delhi.
Hitako hoe mahaliana izany vahoaka iray manontolo terena hifindra ho any amin'ny toerana tsy tiany sady tsy mahalalana na inona na inona amin'izay mitranga.
[11]Aanchal Malhotra manangona ny fijoroana vavolombelon'ny renibeny. Sary nampiasaina nahazoana alalana.
Tsy tranga maningana izany tantaran'ny reniben'i [12] Malhotra izany:
My grandmother said once to me: ask me quickly before I forget. Otherwise it would die with me, she said. As if she was just waiting for me to ask her her story. And I'm glad that there are people that are brave enough to talk about what happened because partition continues to be a wound in so many people's minds and hearts.
Niteny ahy indray mandeha ny renibeko : anontanio ahy haingana mialoha ny hanadinoako. Raha tsy izany dia hiara-maty amiko ny tantarako, hoy izy.Tahaka ny hoe miandry ahy hanontany ny tantarany izy. Ary faly aho mahita olona mahasahy hilaza izay nitranga satria mbola mamela ratra ao am-po sy an-tsain'ny maro ny fivakisana.
Tao anatin'ny roa volana nandritra ny asaran'ny taona 1947, nanombana ny Kaomisarià Ambony misahana ny Mpialokaloka ao amin'ny Firenena Mikambana [13] fa any ho any amin'ny 14 tapitrisa any ny olona nandao ny fonenany. Ny isan'ny olona maty nandritra io fotoana io kosa dia tanelanelan'ny roa hetsy ka hatramin'ny roa tapitrisa.
Nanampy i Aanchal Malhotra :
You know, people always say in interviews that there was a madness in the end. Nobody understood what was happening. One day you were in India and the next day it was called Pakistan, but you had to leave. I think that the sense of misinformation is quite staggering.
Hitanao, miteny hatrany ny olona amin'ny antsafa fa nisy fahadalàna ihany tamin'izany. Tsy misy nahatakatra izay nitranga. Indray andro ianao tao India ary ny ampitson'iny dia nantsoina hoe Pakistan izany, ary tsy maintsy miala ianao. Mihevitra aho fa nandeha be ny fandisoam-baovao.
Fa tsy nolazaina mihitsy ny halehiben'ny herisetra. Araka an'i Faisal Choudhry, mpampianatra tantaran'i Azia Atsimo avy ao Pakistan, mety ho antony iray mahatonga izany dia satria ny Britanika no nanoratra ny toe-java-nitranga tamin'ny fomba ofisialy :
They wanted to portray independence. . . as a victory for everyone and to show that the British, after 200 years of colonial rule, were departing on a positive note. Highlighting the bloodshed — and the intensity of it — would take away from that.
Tian-dry zareo ny manome endrika ny fahaleovantena … ho fandresena ho an'ny rehetra ary haneho fa taorian'ny 200 taona nanjanahana dia niala tao tamin-javatra tsara izy. Manjary tsy mivoaka izany endrika tsara izany raha nasongadina ny rà mandriaka sy ny halehiben'izany.
[14]Fiarandalamby feno mpifindramonina nandritra ny fivakisana, 1947. Io no heverina ho fifindramonina goavana indrindra teo amin'ny tantaran'olombelona. Sary avy amin'ny Wikipedia. Azon'ny rehetra ampiasaina.
Ao amin'ny faritra, azo heverina ihany koa fa mbola tsy hitan'i India sy i Pakistan ny fomba iresahana ireny zava-mampangorohoro ireny ka tsy hanontany ny momba ny fivakisana. Nampiany :
Both countries, as they are today, wouldn’t exist if the partition didn’t take place, which might be why their official history records don’t dwell too much on the horrors that took place. And as for the people who lived through it —and are still living through it — maybe recalling raises questions that nobody has the answers to. Why did madness take over completely suddenly?
Tsy nisy ireo firenena roa ireo raha tsy nisy ny fivakisana, ka izay angamba no antony tsy niresahan'ny arisivan-tantaran-dry zareo ny horohoro nitranga. Ary ho an'ireo olona niaina izany—ary mbola miaina ao anatin'izany — Mety hiteraka fanontaniana izay tsy misy mahay mamaly ny tsiahy. Nahoana moa no nandresy tampoka ity fahadalàna ity?
Miasa miaraka amin'ny sisa velona tamin'ny fivakisana ny mpandalina tantaraka tahaka an'i Aanchal Malhotra hitadidiana ny zava-nitranga ary mba ho voarakitra ny tantaran-dry zareo.
Obviously, the academic history or the official histories that we learn in our textbooks are not as inclusive as we would like them to be, and I think at some point what they also do is to put every experience of partition under the blanket.
Miharihary fa hay tsy feno araka ny iheverantsika azy ny tantara akademika sy ny tantara ofisialy ianarantsika ao anaty boky, ary heveriko fa nanao ihany koa ry zareo ny mba hanafenana izay nitranga tamin'ny fivakisana.
Nanangona ireo lahatsary sy fijoroana vavolombelona am-bava ireo horohoro ny arsivista, na matihanina ireo na tsia, hahatsapana ny halalin'ny zavatra noadinoin'ny tantara akademika.
Iray amin'ny tetikasa lehibe mandeha amin'izao fotoana izao ny fanangonana tantara am-bava izay, rehefa tontosa, dia hahatafiditra farafahakeliny antsafa miisa iray alina nifanaovana tamin'ireo vavolombelona sisa velona. Antsafa nihoatra ny 8000 no efa vita ary mihoatra ny 30 000 ny dosie nomerika sy sary voaangona avy amin'ireo sisa velona tamin'ny fivakisana tao anatin'ny fito taona.
[15]“Sarintanin'ny lasa, sarintanin'ny fahasambarana, sarintany an'ny taranaka indray nihira tamiko ihany. Manakipy ny masoko aho ary afa-mahita azy. Indro ny tranoko, indro ny tanànako, indro ny fanjakana misy ahy.” Nalaina avy amin'ny paositra Instagram an'i Aanchal Malhotra. Nahazoana alalana.
Ao anatin'ny angona arisivan'ny fivakisana 1947 [16], izay namoriana ireo tantara ambava tao amin'ny sehatra antserasera iray ny antsafa—izay misy sombiny azo jerena mivantana ao amin'ny talantalana nomerikan'ny tranombokin'ny oniversiten'i Stanford.
Ho an'i Priya Satia, mpahay tantara ao Stanford [17] :
Preserving this history will help us understand why and how the largest mass migration in history happened, why it was so violent, and what its impact has been on the lives of those who lived through it and for the region as a whole. It also helps us capture the social and cultural world lost as a result of that migration. It helps us understand the formation of Pakistan, Bangladesh, and modern India, and the national and religious identities of those who live in these countries as well as the conflicts within and between them, including the struggle over Kashmir (and its nuclearization).
Hahatonga antsika hahatakatra ny antony sy ny fomba nanaovana ny fifindramonim-bahoaka ny fitandroana ity tantara ity, nahoana no naherisetra ilay izy, ary ahoana ny fiantraikany teo amin'ny fiainan'ireo niaina izany sy teo amin'ny faritra amin'ny ankapobeny. Izany ihany koa no hanampy antsika hahatsikaritra ny fahaverezan'ny tontolo ara-piarahamonina sy ara-kolontsaina vokatr'izany fifindramonina izany. Izany no hanampy antsika hahatakatra ny fananganana an'i Pakistan, an'i Bangladesh ary an'i India maoderina, sy ireo mari-panondroam-pirenena sy ara-pivavahan'ireo nonina tamin'ireo firenena ireo sy ny fifandirana tao anatiny sy nifanaovan-dry zareo, ary tafiditra amin'izany ny tolona hahazoana an'i Kashmir (sy ny fametrahana azy ho ao anatin'ny faritra nokleary).
Na dia tsy azo itokisana aza ny hisian'ny fijery somary iraisan'i Pakistan sy i India eo amin'ny tantara hitondra mankany amin'ny fomba fijery vaovao eo amin'ny fifandraisan'ny roa tonta mifandrafy, dia tsy mahandry ny arsivista handrakitra ny fijoroana vavolombelon'ireo sisa velona tamin'ny toe-javatra nitranga 72 taona lasa izay.