Sokitra “vehivavy fampiononana” koreana avy amin'ilay fampirantiana Aichi 2019 fanao isan-telotaona “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?” nofoanana.  Pikantsary: “Governoran'i Aichi mifanandrina amin'ny Ben'ny tanànan'i Nagoya amin'ny resaka fahalalaham-pitenenana.” Pikantsary avy amin'ny fantsona YouTube ANN ofisialy.

Nitondra ho any amin'ny fitsikerana ny governemanta, fandrahonana ary farafahakeliny fisamborana olona iray, fihetsiketseham-panoherana avy amin'ny artista iraisampirenena ary fanontaniana momba ny fahalalaham-pitenenana ao Japana ilay fampirantiana zavakanto iray mampiady hevitra izay efa nofoanana amin'izao fotoana izao.

Iray fotsiny ihany amin'ny asa aseho ao amin'ny Aichi Triennale 2019, izay tontosaina manomboka ny 1 aogositra ka hatramin'ny 14 oktobra 2019 ao amin'ny prefektioran'i Aichi ary manasongadina ny sanganasan'artista iraisampirenena miisa 80 ny fampirantiana nofoanana, mitondra ny lohateny hoe “After Freedom of Expression?” [“Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?”]. Ao anatin'ny lohahevitra izay miasa ao amin'ny fandaharam-potoanan'ny fetibe efatra ao amin'ny Triennale ny miezaka hanavatsava ny herin'ny zavakanto ao anatin'izao fotoanan'ny zava-tsandoka izao, indrindra fa amin'ny vatan'ny vehivavy.

Ilay fampirantiana mampiady hevitra “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?” ao amin'ny Triennale Aichi, raha ny marina dia tohin'ny  seho teo aloha izay nanavatsava ireo lohahevitra heverina ho fady resahana ho an'ireo andrim-panjakana ara-kolontsaina ao Japana. Iray amin'ireo lohahevitra ireo ilay lazaina ho  “comfort women” [vehivavy fampiononana] [mg] noterena ho andevozina ara-pananahana manerana an'i Azia nataon'ny governemanta japoney sy ny hery miaramila nandritra ny ady lehibe faharoa.

Ny andiany fampirantiana “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?” tamin'ity taona ity dia nanasongadina “Tsangambaton'ny zazavavin'ny fandriampahalemana” nataon'ny artista Koreana tatsimo izay natao ho sariohatry ny lazaina ho “vehivavy fampiononana” manodidina ny 200 000 izay nantsoina ara-pomba miaramila, naondrana ary nandevozin'ny [mg] manampahefana japoney. Misy itovizana amin'ireo tsangambato mampiady hevitra any Korea Atsimo sy Etazonia izay niteraka tabataba avy amin'ireo Japoney mpaneho hevitra, politisiana ary mpikatroky ny farany havanana ilay tsangambato.

【脅迫ファクスで男逮捕　少女像めぐり業務妨害容疑】

愛知県で開催中の国際芸術祭「あいちトリエンナーレ」で、従軍慰安婦を象徴する少女像の撤去を求める脅迫ファクスが送られた事件で、県警は威力業務妨害容疑で59歳の男を逮捕しました。

＜少女像企画展中止　関連情報＞https://t.co/7AGSRNo4qm pic.twitter.com/JzstEuae8o

— 時事ドットコム（時事通信ニュース） (@jijicom) August 7, 2019

“Lehilahy iray nandefa fax mandrahona voasambotra ho ahiahiana manimba raharaham-pihariana”

Nisambotra lehilahy iray (59 taona) ahiahiana ho manimba raharaham-pihariana ny polisin'i Aichi taorian'ny fax fandrahonana iray nalefa tany amin'ny mpikarakara ny Triennale Aichi tao amin'io prefektioran'i Aichi io ihany.

— Avy amin'ny servisim-baovao JiJi

Tamin'ity indray mitoraka ity, nanomboka avy hatrany ny fandrahonana rehefa naseho tamin'ny andro voalohany Triennale tamin'ny voalohany aogositra ny tsangambaton'ny “vehivavy fampiononana”. Ankilan'ny firohotry ny imailaka sy antso telefônina feno fankahalana, nisy lehilahy Japoney iray efa nanana tantara lava amin'ny fanaovan-kabarim-pankahalana Koreana, izay efa nosamborina, nandefa fax tamin'ny mpikarakara ny fetibe mandrahona handoro ny toerana raha tsy esorina ilay tsangambato. Noho ny vao nisian'ilay fanafihana tamin'ny alalan'ny fandoroana nahazo ny studio fanaovan-tsarimiaina ao Kyoto izay nahafatesana olona 35 voatery ny mpikarakara hanakatona ny fampirantiana mandritra ny andro maromaro.

Na izany aza, mbola nahazo fanakianana betsaka momba ilay tsangambato ny mpikarakara ny Triennale ary ny hafa mahita sanganasa anti-Japoney, tahaka ny lahatsary iray ahitana ny saripikan'ny Amperora Hirohito an'i Japana tamin'ny vanimpotoanan'ny ady eo an-dalam-pahamaizana. Takian'i Kawamura Takashi, ben'ny tanàna mpandrendri-bahoaka ao Nagoya, iray amin'ny tanànan'ny prefektioran'i Aichi mampiatrano ny Triennale, ny hanaisorana ny tsangambaton'ny vehivavy fampiononana, miantso izany ho “tsy mety ara-javamisy” sy “fandaniana ny volan'ny mpandoa hetra.”

Ampangain'i Omura Hideaki, governoran'ny prefektioran'i Aichi, ho manao sivana i Kawamura, saingy amin'ny maha-filohan'ny komity mpikarakara ny Triennale, nanambara i Omura tamin'ny 4 aogositra fa samy ho esorina ao amin'ny programan'ny Triennale na ny tsangambato na ny fampirantiana “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?” noho ny resaka ara-piarovana.

Samy tsy mety na amin'ny vondrom-piarahamonin'ny zavakanto ao Japana na amin'ny artista miisa 80 nasaina handray anjara tamin'ny Triennale ny fanapahan-kevitry ny komity mpikarakara hanaisotra ny tsangambato sy hanafoana ny fampirantiana. Tamin'ny 6 aogositra, nisy vondrona artista niantso ny Triennale hanaisorana ny sanganasany tsy ho ao amin'ny seho.

Araka ny ArtNews:

In an August 6 open letter posted to Facebook, 72 of the over 90 participating artists decried the decision to close that show, deeming it censorship. A week later, nine of the artists have called for the removal of their artworks in the Triennale for as long as “After ‘Freedom of Expression?’ ” remains closed, “as a public gesture of solidarity with the censored artists.”

Tao amin'ny taratasy misokatra iray nivoaka tamin'ny 6 aogositra tao amin'ny Facebook, artista 72 amin'ny 90 mandray anjara no mikafara amin'ny fanapahan-kevitra hanakatona ny seho, milaza izany ho sivana. Herinandro taty aoriana, sivy amin'ireo artista no niantso hanesorana ny sanganasan-dry zareo ao amin'ny Triennale raha mbola mikatona ny “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?” mba ho fanehoana ampahabemaso firaisankina amin'ireo artista voasivana.

Misy ihany koa ny fanontaniana amin'ny fomba nandraisana fanapahan-kevitra hanakatonana ny fampirantiana “Aorian'ny Fahalalaham-pitenenana?”. Nanaiky ny ankamaroan'ny fibedesana tamin'izay nitranga ny tale artistikan'ny Triennale, Tsuda Daisuke, mpanora-gazety malaza dia malaza ao Japana ary manana   mpanjohy 1,6 tapitrisa ao amin'ny Twitter.

Tamin'ny antsafa notanterahana tamin'ny 6 aogositra, naneho ny alahelony noho ny nanekena hanaiky ny tsindry ivelany i Tsuda, nilaza hoe, “Lasa nametraka ohatra ratsy tamin'ny fikikisana lanonana ara-kolontsaina noho ireo fanafihana tamin'ny alalan'ny antso an-telefonina aho […] Ekeko ny tsikera fa tokony mbola hihevitra ny ratsiratsy kokoa noho izay efa niomanako aho.”

Saingy tsy nahatapitra ny fitarainana ny fialantsinin'i Tsuda voalohany, ary tsy nampihena ny ahiahin'ny artista mandray anjara maniry ny hanaisorana ny asan-dry zareo tsy ho ao amin'ny Triennale. Tao amin'ny lahatsoratra Medium lavalava nivoaka tamin'ny 15 aogositra, nanaiky i Tsuda fa fanapahan-kevitra samirery, tsy nijerena ary tsy nanajana izay fanirian'ny artista tafiditra, ny fanapahan-kevitra hanaisotra ny tsangambato sy ilay fampirantiana mampiady hevitra tsy ho ao amin'ny Triennale.

Rehefa nipoaka voalohany ny fifandirana tany amin'ny fanombohan'ny fampirantiana tamin'ny 2 aogositra, nitaraina i Tsuda tao amin'ny fanambaràna nivoaka tao amin'ny tranonkalan'ny Triennale fa ny tsindry hanaisotra ny tsangambato sy hanakatona ny fampirantiana no:

[…] Demonstrate to our citizens–and to the world–that Japan's current social climate does not allow for discussions about the state of our country, or about the darker aspects of its past. We hope the offending parties will take this into account and consider the gravity of their actions.

[…] hanehoana amin'ny olom-pirenena — sy amin'izao tontolo izao — fa ny rivotra ara-piarahamonina iainana eto Japana amin'izao fotoana izao no tsy mamela hisian'ny resaka momba ny toerana misy ny firenentsika, na ny endrika ratsy tamin'ny lasany. Manantena izahay fa hihevitra izany ireo andaniny nanafintohina ary hijery ny halalin'ny hetsika nataon-dry zareo.

Niady hevitra taty aoriana i Tsuda fa tsy “anti-japoney” na ilay tsangambato na ny fampirantiana, izay misava ny fihetsik'i Japana tamin'ny fotoanan'ny ady :

ほとんどの国や社会においては、政府や軍隊、あるいは民衆が、自国民や他国民の人権を抑圧した負の歴史を持っています。

しかし、多くの国や社会は、そのような歴史を反省し、繰り返さず、今の自分たちが自国民からそして他国民から尊敬を受けられるように立派に生きていこうとしています。

それは、僕たちの日本社会も同様であると、僕は信じています。

Any amin'ny ankamaroan'ny firenena sy fiarahamonina, ny governemanta, ny miaramila, na ny vahoaka mihitsy no nanana tantara nampalahelo na ratsy tamin'ny famoretana ny zon'olombelon'ny vahoakany na ny hafa. Na izany aza, nieritreritra ny amin'ny tantarany fantatry ny olona ny firenena sy fiarahamonina maro mba tsy hamerina izany intsony, fa mba hiaina sy hihetsika araka ny tokony izy mba ho hajain'ny vahoakany sy ny firenena hafa.

Mihevitra aho fa mety amin'ny fiarahamonintsika Japoney izany toe-javatra izany.

Mitohy mandra-pahatonga ny 14 oktobra ny Triennale Aichi.