Sary natolotr'i Susan Gehr
Amin'izao taona 2019 izao ka ao anatin'ny fanentanana media sosialy hankalazana ny fimaroam- [1]
piteny an-tserasera [1], hifandimby ireo mpikatroka sy mpanandra-teny vazimba amerikana sy avy
amin'ny Firenena Voalohany hitantana ny kaonty Twitter @NativeLangsTech [2] hizara ny zava-niainan-
dry zareo amin'ny fanomezana aina indray sy fampiroboroboana ny fiteny Vazimba Teratany. Ity
lahatsoratra fampahafantarana ity izao hiresaka momba an'i Susan Gehr (@vurayav [3]) sy izay kasainy horesahana mandritra ity herinandro ity amin'ny maha-mpampiantrano azy.
Rising Voices: Mba lazao anay ny momba anao.
I’m Karuk from the villages of Athithuufvunupma and Ináam, near the town of Happy Camp, California. I started learning my language in 1992. My teachers encouraged me to start teaching, and I was the first teacher of Karuk in the Native Languages Program at Hoopa Valley High School. I earned my master’s degree in linguistics at the University of Oregon because I wanted to learn how to read the linguistic works written on Karuk. I have a second masters degree in library and information science because I wanted to get answers to my questions about long term access to the language documentation work on Karuk.
Karuk avy any amin'ny tanànakelin'i Athithuufvunupma sy Ináam, akaikin'ny tanànan'i Happy Camp, California aho. Nanomboka nianatra ny fiteniko aho tamin'ny taona 1992. Nandrisika ahy hanomboka hampianatra ny mpampianatra ahy, ary izaho no mpampianatra Karuk voalohany tamin'ny Fandaharam-pianaran'ny Tenin-drazana tao amin'ny Sekoly Ambony Hoopa Valley. Nahazo ny mari-pahaizana maîtrise momba ny fiteny aho tao amin'ny Oniversiten'i Oregon satria naniry ny hianatra ny fomba hamakiana ny asa soratra ara-pitenenana nosoratana Karuk. Nahazo ny mari-pahaizana maîtrise faharoa aho tamin'ny siansan'ny famakiam-boky sy ny serasera satria naniry ny hahazo valinteny tamin'ny fanontaniako momba ny fahazoana miditra maharitra amin'ny asa fandalinana momba ny fiteny Karuk.
RV: Manao ahoana ny fiteninareo amin'ny aterineto sy ivelan'ny aterineto amin'izao fotoana?
We have maybe six first-language speakers of Karuk and several dozen second-language learners. We have a very robust online dictionary with audio, thanks to Andrew Garrett, Line Mikkelsen, and everyone else at the Survey of California and Other Indian Languages, of the University of California at Berkeley. We have a couple of fairly active Facebook groups of speakers. Several of us second-language learners have made short movies in Karuk, or online language lessons. Dozens of Karuk speakers and learners have been through the Master-Apprentice Program thanks to the efforts of the Advocates for Indigenous California Language Learning Survival.
Angamba eo amin'ny mpiteny Karuk miisa enina eo izahay no mampiasa izany ho fiteny voalohany ary mpianatra am-polony maro no mianatra izany ho fiteny faharoa. Manana rakibolana an-tserasera tena matanjaka izahay miaraka amin'ny feo, noho i Andrew Garrett, Line Mikkelsen, ary ny olon-drehetra ao amin'ny Survey of California sy ny Fiteny Indiana Hafa, ao amin'ny Oniversiten'i California ao Berkeley. Manana vondrona mpiadihevitra tena mavitrika roa izahay ao amin'ny Facebook. Maro aminay mpianatra ny fiteny faharoa no nanatontosa sarimihetsika fohy amin'ny fiteny Karuk, sy lesona momba ny fiteny amin'ny aterineto. Mpiteny sy mpianatra Karuk am-polony no manaraka ny Fandaharam-pianarana maîtrise noho ny ezaka avy amin'ny Mpanandrateny ho Famelomana ny Fianarana ny Fitenin'ny Indizeny ao California.
RV: Lohahevitra tahaka ny ahoana no kasainao ifantohana mandritra ny herinandro itantananao ny kaonty Twitter @NativeLangsTech?
During the week that I manage the @NativeLangsTech account I’ll focus on how Karuk language teachers and learners have used technology in support of language documentation and revitalization over the years. My interests also range to archives, memes, linguistics, and CoLang, the Institute for Collaborative Language Research.
Mandritra ny herinandro izay hitantanako ny kaonty @NativeLangsTech dia hifantoka amin'ny fomba fampiasan'ireo mpampianatra sy mpianatra ny fiteny Karuk ny teknolojia hanohanana ny fandalinana ny fiteny sy ny fanomezana aina izany nandritra ny taona maro aho. Mifototra amin'ny tahiry, sary-soratra, fiteny, ary CoLang, ny Ivontoerana ho Fiaraha-miasa Fikarohana ny Fiteny ihany koa ny zavatra kasaiko atao.
RV: Inona ny tena mahatonga anao havitrika nomerika ho amin'ny fiteninao? Inona ny fanantenanao sy ny nofinofinao ho amin'ny fiteninareo?
My main motivation for my digital activism is having the opportunity to practice language learning and use no matter where I am. My dream for Karuk is that the current small but mighty generation of Karuk language learners and speakers have a new generation of motivated learners and speaks to pass the language forward to.
Ny fahafahana mampihatra ny fianarana ny fiteny sy ny fampiasana izany na aiza na aiza toerana misy ahy no tena antony manosika ahy ho amin'ny fahavitrihana nomerika. Ny nofiko ho an'ny Karuk dia ny mba hananan'ireo taranaka mpianatra sy ny mpiteny Karuk ankehitriny, izay vitsy anefa tena matanjaka, taranaka vaovao avy amin'ny mpianatra sy mpiteny mavitrika mba hirosoan'ilay fiteny.