[1]Pikantsarin'ny Taranis News misy ny lahatsary fisamborana an'i Gaspard Glanz tamin'ny 20 Aprily 2019.
Ny 20 Aprily 2019, nosamborina nandritra ny fakàna horonantsary ny fihetsiketsehana tao amin'ny Place de la République tao Paris i Gaspard Glanz, ilay mpampita horonantsary. Mitantana ny sampam-pahalalambaovao an-tsary, Taranis News, [2] izay mitantara ny hetsika ara-tsosialy any Frantsa izy.
Taorian'ny fisamborana azy, nogadraina noho ny “faniratsirana ny solontenan'ny mpampihatra lalàna” sy “nandray anjara tamin'ny vondrona iray mba hitarika herisetra sy fandravana” i Glanz. [3] Nomena “karatra S” [4] i Glanz, mampiseho fa heverina ho fandrahonana goavana ho an'ny fiarovam-pirenena izy, ary mety hiharan'ny fanarahamaso hatrany. Noraràna tsy hiditra ao Paris mba hitantara ireo fihetsiketsehana Salotra Mavo manaraka ihany koa izy, fepetra izay nolazainy fa tsy ahafahany manao ny asany sy hahazoany fivelomana.
[5]Gaspard Glanz avy amin'i Claude Truong-Ngoc, Wikimedia Commons – CC-BY-SA 4.0
Mbola nohazonina i Glanz mandra-pahatongan'ny 22 Aprily, izay namotsorana azy. Nanamafy ny fikasany hanohitra ny fandraràna azy [6]izy, niaraka tamin'ny mpisolovava azy, saingy nolavin'ny fitsarana heloka bevava [7] ao Paris izany tamin'ny 29 Aprily noho ny tsy fahampian'ny porofo.
Afaka nivoaka teto Paris i Glanz tamin'ny 1 Mey sy ny asabotsy manaraka, rehefa nanao ny hetsi-panoherany ny Salotra Mavo.
Nalaza tany Frantsa i Glanz tamin'ny voalohany noho ny lahatsariny nitatitra ny hetsi-panoherana sy ny hetsika ara-tsosialy toy ny fihetsiketsehana [8] manohitra ny lalànan'ny asa, ny fihetsiketsehana Nuit debout [9] (“mitsangana amin'ny alina”), sy ny fihetsiketsehana Salotra Mavo, ary ny tatitra fepetra iainan'ireo mpitsoa-ponenana [10]ao Calais.
Araka ny voalazan'ny polisy, nosamborina i Glanz [11] noho ny “fandraisana anjara tamin'ny vondrona iray mba hanao herisetra sy fandravana” ary noho ny “faniratsirana manampahefana amin'ny fampiharana lalàna,” noho ny fanondrotondroana polisy amin'ny rantsantanana. Sarotra porofoina araka ny lalàna ny fiampangana teo aloha ary nesorina tamin'ny famotsorana azy.
Namariparitra ny fepetra nitazonana azy [12] tao amin'ny Reporterre, tranokalam-baovao Frantsay izay mifantoka amin'ny olana ara-tontolo iainana i Glanz:
La garde à vue s’est passée assez mal, j’ai des bleus partout. Quand je me suis fait arrêter, je me suis fait écrabouiller par terre, je n’ai rien mangé depuis samedi. J’ai pu boire, mais ce n’était pas facile, il a fallu se battre, et je pense que par ma notoriété, j’ai pu boire, alors que d’autres, dans ma situation, ne pouvaient pas le faire. Je sens encore l’odeur d’urine qui doit couvrir mon corps, pour vous donner une idée de l’ambiance du commissariat.
Somary ratsy ny fotoanako tany am-ponja, feno mangana ny vatako. Rehefa nosamborina aho dia natosika tamin'ny tany, tsy mbola nihinana na inona na inona aho nanomboka ny asabotsy. Afaka nisotro rano aho, saingy tsy mora ilay izy, tsy maintsy niady aho, ary nieritreritra aho fa noho ny lazako, dia afaka nisotro rano aho, saingy tsy afaka manao izany ny olon-kafa izay teo amin'ny toerako. Mbola reko ny fofona amany izay tsy maintsy nandrakotra ny tenako, mba hilazako aminao ny zava-misy ao amin'ny tobin'ny polisy.
Nanazava ny zavatra hitany fa tena anton'ny fisamborana azy [12] izy:
Quand il y a eu les attentats de Strasbourg et qu’on filmait leurs unités, ils étaient bien fiers de montrer leurs casques, leurs boucliers, leurs pistolets, là on était journalistes, on faisait leur promotion. Quand par contre, on montre leurs bavures, ce qui se passe dans les rues, la vérité de ce qui se passe dans Paris, alors on est interdit de tourner, parce qu’on pourrait montrer des choses qui ne doivent pas être vues. On a atteint un point de non retour très grave.
Rehefa nisy fanafihana tany Strasbourg [13]ary nalaina horonantsary ny firaisankinan'izy ireo, dia nirehareha fatratra izy ireo nampiseho ny fiarovan-dohany, ny ampingany ary ny basy. Tao izahay mpitati-baovao, nanandratra ny polisy izahay. Saingy rehefa mampiseho ny hadisoan-dry zareo izahay, inona no mitranga eny an-dalambe, inona marina no mitranga ao Paris, dia tsy avela haka horonantsary, satria mety haneho zavatra tsy tian'izy ireo hojerena. Tonga amin'ny fenitry ny tongotra mby an-dakana tsy mety ny dia miverina isika. “
Firaisankina amin'i Glanz
Tonga nanohana an'i Glanz ireo fikambanan'ny gazetim-pirenena sy ny zon'ny media. Maro ireo tsikera nanohitra ny minisitry ny atitany, izay nanamafy fa tsy nanana karatra mpanao gazety [14] i Glanz. Ny karatra dia midika fa miasa ho an'ny mpampiasa ny mitondra karatra, saingy tsy mitaky amin'ny mpanao gazety mba hitondra karatra maha-mpanao gazety ny lalàna Frantsay mba hanaovana ny asany eny an-kalamanjana.
Nanakiana ny “fanafihana ny fahalalahan'ny asa fanaovan-gazety” ny Reporters Sans Frontières [15] sy ny Sociétés de Journalistes de Libération [16]
#GiletsJaunes [17] : @RSF_inter [18] et @SNJ_national [19] dénoncent des atteintes à la “liberté fondamentale d'informer” https://t.co/zvQnNlAftk [20] #AFP [21]pic.twitter.com/MeJtrFZzFn [22]
— Agence France-Presse (@afpfr) 21 avril 2019 [23]
#GiletsJaunes [17]: @RSF_inter [18] sy @SNJ_national [19] miampanga ny fanafihana ny “fahalalahana fototry ny gazety.”
Nanasongadina ny tsy fifanarahan-dalàna nataon'ny minisitry ny atitany ireo mpisolovava:
Justice indépendante? Au-delà de l'atteinte à la liberté d'informer, les mesures du contrôle judiciaire du journaliste @GaspardGlanz [24] interrogent sur l'indépendance de la justice https://t.co/VhcIp9Pjpd [25]
— Le SAF (@syndicatavocats) 26 avril 2019 [26]
Fitsarana mahaleotena? Ankoatra ny fanafihana ny fahalalahan'ny asa fanaovan-gazety, mampanontany tena momba ny fahaleovantenan'ny sampam-pitsarana ireo fepetra noraisina tamin'ilay mpanao gazety @GaspardGlanz [24]
« Je rappelle à #GaspardGlanz [27] qu’il existe dans notre pays une séparation des pouvoirs »
En préjugeant – es qualité de ministre de l’intérieur – de la commission d’un délit à la place d’un juge indépendant.
Quelqu’un pour rappeler à M Castaner la séparation des pouvoirs ? https://t.co/bZUggfy5Zm [28]
— AuPalais (@palais_au) 26 avril 2019 [29]
Te-hampahatsiahy an'i #GaspardGlanz [27] aho fa manana fisaraham-pahefana isika ao amin'ity firenena ity.
Manao fitsarana mialoha, amin'ny maha minisitry ny atitany, fa nisy ny heloka bevava natao, raha tokony ho mpitsara mahaleotena no mitsara izany.
Misy olona afaka mampahatsiahy an'Atoa. Castaner momba ny fisaraham-pahefana ve?
Goavana ny firaisankinan'ireo mpanao gazetin'ny media mahazatra Fantsay. Nanome ny famaritany momba ny atao hoe mpanao gazety ilay mpamoaka lahatsoratra ara-politika ao amin'ny Radio France, manazava fa mifandraika amin'i Gaspard Glanz ny teboka rehetra amin'ny famaritana:
Qu'est-ce qu'un journaliste ?
L'édito de @lofejoma [30] #le79Inter [31] pic.twitter.com/c3q025J9g9 [32]— France Inter (@franceinter) 25 avril 2019 [33]
Inona no atao hoe mpanao gazety?
Lahatsoratra avy amin'i @lofejoma [30] #le79Inter [31] pic.twitter.com/c3q025J9g9 [32]
Lasibatra hafa amin'ny fanafihana ny fahalalahan'ny media: Ny tranonkala mpanao fanadihadiana, Disclose
Ny 24 aprily, efatra andro taorian'ny nisamborana an'i Gaspard Glanz, mpanangom-baovao anankiroa avy amin'ny tranonkalam-baovao mpanao fanadihadiana, Disclose sy mpanao gazetin'ny Radio-France no nampanantsoina tao amin'ny DGSI, sampam-pitsikilovana ao amin'ny minisiteran'ny atitany, noho ny famoahana antontan-taratasy tsiambaratelo momba ny fiarovana tao anatin'ny fanadihadiana nataon'izy ireo hoe “Made in France [34],” izay miompana amin'ny fampiasana fitaovam-piadiana Frantsay mahafaty nandritra ny ady tao Yemen nataon'i Arabia Saodita sy ny mpiara-dia aminy.
[URGENT] Deux journalistes de https://t.co/aJsaTD26Fz [35] [Disclose] sont convoqués dans le cadre d'une enquête pour “compromission du secret de la défense nationale” suite à une plainte du ministère des Armées. #yemenpapers [36] #madeinfrance [37] @Mediapart [38] @InvestigationRF [39] @ARTEInfo [40]@konbininews [41] pic.twitter.com/heA1zeXML2 [42]
— Disclose (@Disclose_ngo) 24 avril 2019 [43]
[MAIKA] Mpanao gazety roa avy ao amin'ny https://t.co/aJsaTD26Fz [35] [Disclose] no nampanantsoina atao fanadihadiana momba ny “fanohintohinanana ny tsiambaratelon'ny fiarovam-pirenena” taorian'ny fitarainan'ny Minisiteran'ny Tafika.” #yemenpapers [36] #madeinfrance [37] @Mediapart [38] @InvestigationRF [39] @ARTEInfo [40] @konbininews [41]
[44]Pikantsary tao amin'ny pejy fandraisan'ny Disclose, mampiseho ny fanadihadian'izy ireo “Vita Frantsay” momba ny fampiasana fitaovam-piadiana Frantsay mahery vaika amin'ny ady ankehitriny ao Yemen
Mbola niloa-bava mafy sy mazava ireo mpanao gazety [45] tamin'ny fanamafisana ny firaisankinan'izy ireo. Rue89 Strasbourg nanoratra hoe:
Aujourd’hui, pour avoir exposé ces informations, trois journalistes se retrouvent sous la menace d’une procédure, pour un délit puni d’une peine d’emprisonnement, dont l’objectif manifeste est de connaître les sources à l’origine de leur travail.
Androany, satria nampiseho izany vaovao izany izy ireo, mpanao gazety telo no iharan'ny fandrahonana fitoriana amin'ny heloka azo saziana an-tranomaizina, raha ny hamantatra ny loharanom-baovaon'izy ireo no tena tanjona miharihary. “
37 sociétés de journalistes, de rédacteurs ou rédactions (dont celle de @LaCroix [46]) apportent leur soutien aux journalistes de @Disclose_ngo [47] et @RadioFrance [48] qui seront entendus mi-mai par la DGSI suite à une enquête sur l'utilisation des armes aux Yémen #secretdessources [49]https://t.co/0Rf3ed41kM [50]
— Aude Carasco (@a_carasco) 25 avril 2019 [51]
Fikambanan'ny mpanao gazety, sy tonian-dahatsoratra na ny biraon'ny famoahan-dahatsoratra (anisan'izany ireo tonian-dahatsoratry ny @LaCroix [46]) miisa 37 no nampiseho ny fanohanany ireo mpanao gazetin'ny @Disclose_ngo [47] sy @RadioFrance [48]. Ho atao fanadihadiana eo anoloan'ny DGSI izy ireo amin'ny tapaky ny volana Mey taorian'ny fanadihadiana momba ny fampiasana fitaovam-piadiana ao Yemen. “
Mihemotra ny fahalalahan'ny media ao Frantsa
Hatramin'ny fotoana nandraisany ny asany, nanana fifandraisana lavitra tamin'ny gazety ny filoha Frantsay Emmanuel Macron sy ny kabinetrany, ary mampalahelo sy faran'izay ratsy indrindra. Milaza ny tantaran'ny fitiavana lasa mangatsiaka ity lahatsoratra avy amin'ny gazety mpivoaka isan'andro Le Parisien [52] ity.
Ce n’est pas du mépris ou de la détestation, il veut installer une relation directe avec les Français », analyse un interlocuteur régulier. Raison pour laquelle il est si féru des réseaux sociaux.
Tsy fankahalana na tsy firaharahiana ny gazety, te-hametraka fifandraisana mivantana amin'ny vahoaka Frantsay izy, “hoy ny fanadihadiana nataon'ny mpandray anjara tsy tapaka. Manazava ny antony mahatonga azy ho liana be amin'ny media sosialy izany.
Laharana faha-32 amin'ireo firenena 180 i Frantsa amin'izao fotoana izao ao amin'ny laharana momba ny fahalalahan'ny gazety 2019 avy amin'ny RSF [53], very toerana iray ary isa 0.34 nanomboka tamin'ny taona 2018.