- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Any Myanmar, manolotra raozy fotsy ho an'ny Miozolomana mandritra ny Ramadany ny Bodista

Sokajy: Azia Atsinanana, Myanmar (Birmania), Fivavahana, Mediam-bahoaka
[1]

Sary avy amin'ny pejy Facebook-n'ny Fanentanana Raozy Fotsy. Nahazoana alalana.

Tamin'ny 16 May 2019, nanomboka [2] ny fanentanana ‘Raozy Fotsy’ izay hanomezana raozy ho an'ireo Miozolomana mifady hanina mandritra ny Ramadany ny vondrona Bodista tao an-drenivohitr'i Myanmar, Yangon. Natao ny fanentanana mba hanehoana ny firaisankina [3] miaraka amin'ny Miozolomana taorian'ny nivorian'andian'olona Bodista [4] manodidina ireo trano fivavahana Miozolomana vonjimaika maromaro ary nangataka ny hampitsaharana ireo fotoam-pivavahana.

Tamin'ny takarivan'ny 14 sy 15 Mey, vahoaka avy amin'ny Bodista mahery fihetsika mihoatra ny 100 no niezaka [5] nanakana ny mpivavaka Miozolomana, nitaky ny hanakatonana ireo trano fivavahana vonjimaika miisa telo izay nosokafana ho fanajana ny Ramadany tany amn'ny faritra atsimon'i Dagon ao Yangon.

Ho setrin'izany, nanomboka ny fanentanana Raozy Fotsy [6] ny moanina Bodista Bandatta Seidatta, fantatra kokoa amin'ny anarana hoe Asia Light (Jiron'i Azia) Sayardaw. Nitsidika ny vondrom-piarahamonin'ny Miozolomana tao atsimon'i Dagon tamin'ny takarivan'ny 16 Mey i Bandatta Seidatta mba hanolotra azy ireo raozy fotsy ho toy ny fomba hanomezana fampaherezana sy fanohanana azy ireo. Nanatevin-daharana ny fanentanana ireo mpikatroka avy amin'ny fivavahana samihafa, ary tao anatin'ny herinandro monja, dia niely tany amin'ireo tanàndehibe hafa [7] manerana an'i Myanmar izany, anisan'izany ny tany Mandalay [8], Sagaing [9], ary Mawlamyine [10] – ary tonga hatrany amin'ireo vondrom-piarahamonin'i Myanmar any Malezia [11] mihitsy aza izany. Nitohy nandrisika ny olom-pirenena [12] tao Myanmar hanolotra raozy fotsy ho an'ny namany na inona na inona foko sy fivavahana niaviany ny fanentanana.

Nandrisika ireo mpisera aterineto hizara lahatsoratra ao amin'ny tambajotra sosialy mampiseho ireo olona manolotra raozy fotsy ho an'ireo Miozolomana amin'ny alàlan'ny fampiasana ny tenirohy # RaozyFotsyhoanyFandriampahalemana ihany koa ilay fanentanana.

Mivaky toy izao ny fanambarana [13] avy amin'ny pejy ofisialin'ny fanentanana:

[…] ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နှင်းဆီဖြူလှုပ်ရှားမှုသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားနေသည့် ဘာသာရေး ၊ လူမျိုးရေး မတည်ငြိမ်စေရန် ၊ အမုန်းပွားစေရန် တမင်ကြံစည်လုပ်ဆောင်မှုများကို ပြည်သူလူထုက ကြံကြံ့ခံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လူမှု သဟဇာတ ဖြစ်ရေးနှင့် တန်းတူညီမျှရေးကို တန်ဖိုးထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို ချစ်မြတ်နိုးသူ မြန်မာပြည်သူ၊ ပြည်သားများ၏ လှုပ်ရှားမှု ဖြစ်ပါသည်။ […]

Ny raozy fotsy ho hetsika fandriampahalemana dia hetsika ataon'ny olom-pirenena ao Myanmar izay tia ny fandriampahalemana sy manome lanja ny fitoviana sy ny firindrana ara-tsosialy, amin'ny alàlan'ny fanoherana ireo izay mikasa hanaparitaka ny fankahalàna ary mandrisika ny tsy fahamarinan-toerana ara-poko sy ara-pinoana ao Myanmar amin'izao fotoana izao.

[14]

Ny fanentanana Raozy Fotsy tany Yangon. 27 Mey 2019. Avy amin'ny pejy Facebook-n'ny fanentanana Raozy Fotsy. Nahazoana alàlana.

Mandritra izany fotoana izany, namaly ny herisetra natao tamin'ireo Miozolomana ireo mpisera sasany tamin'ny fanovàna ny sarin'izy ireo niaraka tamin'ity sary namboarina notohanan'ny Tambajotran'ny Tanora Yangon ity:

ဘာသာရေးအစွန်းရောက်များအတွက် ငါတို့နိုင်ငံမှာ နေရာမရှိ

Tsy misy toerana ho an'ireo fivavahana mahery fihetsika eto amin'ny firenenay.

[15]

Sary famantarana novokarin'ny Tambajotran'ny Tanora Yangon .

Betsaka mponina Bodista i Myanmar. Ny vondrona niforona tamin'ny 2014 antsoina hoe MaBaTha [16] no nanomboka ny  hetsika ataon'ny Bodista mahery fihetsika any Myanmar ankehitriny. Na dia nambaran'ny andrim-panjakna fa tsy ara-dalàna [17] aza ny MaBaTha dia nanome aingam-panahy ny hetsiky ny mahery fihetsika 969 tamin'ny fanavakavahana niely patrana sy ny fankahalana misongadina tamin'ny aterineto manohitra ny Miozolomana vitsy an'isa ao amin'ny firenena ny hetsika izay nataon'ity [18] vondrona ity sy ny mpitarika azy Wirathu. Hatramin'ny taona 2012, niaina tranga maro mikasika ny fifandonana ara-pivavahana manerana ny firenena i Myanmar, anisan'izany ny herisetra goavana iraisam-paritra teo amin'ny Miozolomana Rohingya sy ny Bodista Rakhine.

Mba hanarenana ny firindra ara-tsosialy eo amin'ireo Bodista sy ny Miozolomana any Myanmar, mihevitra ny mpitarika ny fiarahamonim-pirenena, Thet Swe Win, fa tokony hanamafy ny fitenenana momba ny fifandrindran'ny fiarahamonina ny mpitondra fanjakana. Hoy izy nandritra ny antsafa vao haingana nataon'ny Sampam-baovao Irrawaddy [19]  :

I attach greater importance to the moral leadership of political leaders. […] Frankly speaking, our leaders fail to provide moral leadership. Millions of Rohingya fled and many people died. […] They should at least acknowledge on humanitarian grounds that they had been living in the country, and are now in trouble after they left the country. Muslims have suffered, and Arakanese people are suffering now, and so are Kachin and Shan people. Only when a leader defines the norms and values of [a] society will people be able to follow. […] One day when we have leaders who dare to say the country has no place for people with such amoral attitudes, and define clear moral standards for the society, then, hopefully there will be some changes to our society.

Misy lanjany lehibe amiko ny fitarihana ara-moraly avy amin'ny mpitondra politika. […] Raha lazaina amim-pahatsorana dia tsy mahavita manome ny fitarihana ara-moraly ny mpitondra antsika. Rohingya an-tapitrisany no nandositra ary maro ny olona maty. […] Fara faharatsiny izy ireo tokony hiaiky ny lafiny maha-olona fa miaina any amin'ny firenena ry zareo ary sahirana amin'izao fotoana izao rehefa nandao ny firenena. Mijaly ny Miozolomana, ary mijaly ny vahoaka Arakanina amin'izao fotoana izao, ary toy izany ihany koa ireo vahoaka Kachin sy ny vahoaka Shan. Raha tsy mamaritra ny fenitra sy ny soatoavin'ny fiarahamonina ny mpitondra izay vao hanaraka ny vahoaka. […] Indray andro any, raha hisy mpitondra sahy milaza fa tsy manana toerana ho an'ny vahoaka izay manana  fihetsika tsy araka ny foto-pisainana toy izany ny firenena, ary sahy mamaritra ny fenitra ara-moraly mazava ho an'ny fiarahamonina dia azo antenaina fa hisy fiovàna eto amin'ity fiarahamonintsika ity.