- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

@ActLenguas : Elias Ajata sy ny tolony hamantarana ny aymara amin'ny aterineto, ny 6 ka hatramin'ny 12 mey 2019

Sokajy: Mediam-bahoaka

Sary nomen'i Elias Ajata

Mandritra izao taona 2019 izao izahay manasa olona maro hifandimby hitantana [1] ny kaonty Twitter @ActLenguas (Fahavitrihana ara-piteny) sy hizara ny niainan-dry zareo tamin'ny famelomana indray sy tamin'ny fampiroboroboana ny fitenin-drazan-dry zareo. Miresaka momba an'i Elias Ajata (@ELIASREYNALDO [2]) ity lahatsoratra ity sy izay kasainy horesahana mandritra ny herinandro maha-mpampiatrano azy.

Rising Voices (RV): lazalazao anay ny momba anao azafady.

Soy Elias Ajata, aymara nacido en el altiplano de La Paz. Actualmente trabajo en el fortalecimiento del aymara, idioma que es mi primera lengua. Uno de mis objetivos es hacer que tenga presencia en internet con material abundante y diverso. Para lograr aquello, me introduje en diversos espacios en línea (redes sociales, blog, plataformas de audio, páginas de animación, etc.) y vengo diseñando memes, videos y audio que sirva para el aprendizaje de personas que no hablan por un lado y por otro, que personas que no escriben lo puedan hacer.

Elias Ajata no anarako, Aymara teraka tany altiplano de La Paz aho. Amin'izao fotoana izao aho mandray anjara amin'ny fanomezana aina indray ny aymara izay tenindrazako. Iray amin'ny tanjoko ny manao izay hisiany an'aterineto ahitana votoaty maro sy isan-karazany. Mba hahatrarana izany dia nataoko izay ahafantarana ahy amin'ny tranonkala maro (tambajotra sosialy, bilaogy, sehatra am-peo, pejy fanentanana, sns.) ary any no hamoronako sary-sy-soratra, lahatsary sy horonam-peo natao ampianarana ny fiteny amin'ny olona tsy miteny azy, eny fa na dia amin'ireo tsy mahay manoratra aza.

RV: manao ahoana ary ny fiteninareo an-tserasera sy andavanandro?

En internet hay un marcado avance del aymara y en los últimos años ha incrementado notablemente las personas interesadas en aprender. Hace unos años, cuando iniciamos con la difusión de materiales en redes sociales, había pocas páginas, pero ahora se puede encontrar muchas y por ese hecho, el público ha empezado a ser más selectivo, es decir, no pone “me gusta” solo por el hecho de que haya una publicación en aymara como sucedía antes, sino que ahora busca calidad. Además de ello, se puede señalar que exige que haya nuevas aplicaciones, nuevos formatos de publicar, nuevas técnicas y nuevos recursos, lo que hace que sea necesario que el administrador de algún espacio de internet tenga una perspectiva innovadora y creativa. La tendencia es que en los años venideros haya una repercusión más positiva aún.

Al aymara fuera de línea muestra un decrecimiento del número de hablantes, pero no es alarmante como sucede con otros idiomas. La percepción de los que no son aymaras ha cambiado si consideramos lo que pasaba hace unos cinco años. En aquel tiempo, predominaba el discurso discriminatorio, por ciertas circunstancias políticas y sociales ahora el discurso predominante es el uso del aymara en esferas políticas. Con la nuevas tecnologías la juventud ve como algo atractivo aprender aymara, entretanto los mayores siguen teniendo un concepto fatalista, o sea, piensa que el aymara tiende a desaparecer, lo cual no es real.

Mandroso tokoa ny aymara amin'ny aterineto ary mitombo tokoa ny isan'ny olona maniry ny hianatra azy tao anatin'ny taona vitsivitsy izay. Taona maromaro lasa izay, raha nanomboka nampiely votoaty tamin'ny tambajotra sosialy izahay, vitsy ny pejy tamin'izany, fa feno sy betsaka izany ankehitriny, ary vokatr'izay, efa manomboka mifantina amin'izay ny olona. Izany hoe tsy mi-“like” intsony ry zareo satria hoe teny aymara io araka ny fanaony taloha, fa efa mitady kalitao ry zareo amin'izao fotoana izao. Ankoatra izany, tsikaritra fa mitady fampiasa vaovao ry zareo, mitady endrika famoahana vaovao, teknika vaovao sy fitaovana vaovao, izay manery ny admin any amin'ireo habaka isankarazany handray fijery vaovao sy ahafaha-mamoron-javatra. Ary asehon'ny fironana fa mbola ho tsara kokoa ny fiantraikany ao anatin'ny taona vitsivitsy.

Raha ivelan'ny aterineto indray dia mihena ny isan'ny mpiteny aymara, saingy tsy mampanahy loatra raha oharina amin'ny fiteny hafa. Efa miova ny fijerin'ireo tsy Aymaras raha oharina tamin'izay nitranga dimy taona lasa izay. Nanjaka ny teny fanilikilihana tamin'izany fotoana izany, fa ankehitriny kosa, noho ny antony maro ara-politika sy ara-piarahamonina, efa tononina ankarihary ny fampiasana ny fiteny aymara any amin'ireo sehatra politika any ambony any. Noho ny fisian'ny teknolojia vaovao, babon'ny endrika fampianarana fiteny aymara amin'io endrika io ny tanora, nefa efa manaiky ny lahatra ny olona voky andro ary mihevitra fa tsy maintsy hanjavona ihany ny fiteny aymara, nefa tsy marina izany.

RV: Lohahevitra manao ahoana no kasainao ifantohana mandritra ny herinandro hitantananao ny kaonty Twitter @ActLenguas?

Es necesario hablar de algunos hechos internos y externos que afectan nuestras lenguas (discursos, acciones, teorías y comportamientos). Por otro lado, hablaré también de qué es lo que se está haciendo para hacer del aymara un idioma de internet.

Tsy maintsy lazaina ireo singa anatiny sy ivelany miantraika amin'ny fiteninay (resaka, hetsika, teoria sy fihetsika). Ankoatra izany dia holazaiko izay natao mba ho fitenin'aterineto ny aymara.

RV : Inona no mahatonga anao havitrika amin'ny fiteny aymara ? Inona ny fanantenanao sy ny nofinofinao ho amin'ny fiteninareo?

Principalmente, hacer que el aymara ocupe todos los espacios posibles como vehículo de comunicación, que sus hablantes se incrementen y que las nuevas generaciones lo adquieran. Nuestros idiomas no solo están para ser usados en casa, pueden ser herramientas de transmisión de cualquier tipo de conocimiento y sueño que el idioma que hablo tenga esa condición.

Amin'ny ankapobeny, manao izay hahazoan'ny aymara vahana bebe kokoa hahatonga azy ho fitaovam-pifandraisana, mba hitombo ny isan'ny mpiteny aminy ary hianatra azy ny taranaka vaovao. Tsy tokony ho any an-trano ihany no ampiasaina ny tenintsika, fitaovam-pampitam-pahalalàna rehetra ireny ary nofinofiko mba hahazo izany sata izany ny fiteny ampiasaiko.