[1]Alpha Condé tamin'ny taona 2012 [1] tany amin'ny Zaikaben'ny Toekarena Manerantany . CC BY-SA 2.0
Raha toa tsy manome alalana afa-tsy fe-potoana roa mifanesy [2] ho an'ny filoham-pirenena ihany ny lalampanorenana Gineana dia vao avy nanambara i Alpha Condé, filoham-pirenena am-perinasa fa mikasa ny hitondra amin'ny fe-potoana fahatelony indray izy, izay manitsakitsaka ny lalàna ao amin'ny firenena. Ankoatra izany, tsy nisalasala ny nanao antso hisian'ny herisetra izy hanatanterahana ny fikasany. Nitatitra [3] ny fanambaran'ny filoha nandritra ny kabary vao haingana tamin'ny 24 Martsa 2019 i Sonny Camara, mpanao gazety monina ao Conakry tao amin'ny fanadihadiana nivoaka tao amin'ny Horizon Guinea:
… je suis venu vous dire que je laisse mon manteau de président de côté. Je prends mon manteau de militant, car maintenant je suis prêt à la bataille contre ces gens… », «… Soyez prêts à l’affrontement… », «…Maintenant ce n’est pas le président qui sort mais c’est le militant… », «… Personne en Guinée ne m’empêchera d’aller devant le peuple pour lui demander ce qu’il veut… » « … Si c’est pour vous marcher sur les pieds, soyez prêts à marcher sur leurs pieds pour qu’ils sachent que vous n’avez peur de rien …»
… Tonga aho mba hilaza aminareo fa apetrako ny palitaoko amin'ny maha-filoha ahy. Ary alaiko ny palitaoko amin'ny maha-mpitolona ahy, satria vonona hiady amin'ireo olona ireo aho izao … “,” … Miomàna hiatrika fifandonana … “,” … Tsy ny filoha no mivoaka ankehitriny fa ny mpitolona… “,” … Tsy misy olona eto Guinée afaka hanakana ahy tsy handeha eo anoloan'ny vahoaka mba hanontany azy ireo izay ilainy… “” … Raha toa ka manitsaka ny tongotrareo izy ireo, miomàna ihany koa hanitsaka ny tongotr'izy ireo mba ho fantatr'izy ireo fa tsy matahotra na inona na inona ianareo … “
Nanomboka nanambara ny faniriany hirotsaka amin'ny fe-potoana fahatelo i Alpha Condé volana vitsivitsy taorian'ny nahalany azy indray tamin'ny volana Mey 2015. Vao nanomboka ny taona 2016 dia efa nanambara [4] ny fivilian-dalan'ny filoham-pirenena ao amin'ny Nouvelle de Guinée i Ibrahima Diallo, Tale Jeneralin'ny onjam-peo “Liberté FM” any Conakry:
Mais, à entendre Alpha Condé dire à l’opinion publique nationale et internationale que le «souverain peuple» de Guinée décidera ou non d’un troisième mandat pour lui sous – entend que celui qui voulait être la «synthèse» de feu Mandela et d’Obama pour son pays est «pire» que ses prédécesseurs qu’il a toujours combattus durant sa vie d’éternel opposant. Aujourd’hui, quand Koro dit «c’est le peuple qui décidera», il veut juste faire porter par le vaillant peuple de Guinée le mérite pour lui de briguer «un éventuel mandat» après les deux (2) consécutifs.
Saingy ny fandrenesana an'i Alpha Conde miteny amin'ny vahoaka nasionaly sy iraisampirenena fa ny “vahoaka masi-mandidy” ao Guinée no hanapa-kevitra na tsia ny amin'ny fe-potoana fahatelo hiasany dia midika fa “ratsy kokoa” noho ny olona teo alohany izay niady taminy nandritra ny fiainany amin'ny maha mpanohitra azy tsy misy fiafarany ilay olona sady te-ho Itompokolahy Mandela no Obama ho an'ny fireneny. Ankehitriny, te-hanao ny vahoaka be herimpo ao Guinée ny maha-mendrika azy handrombaka ny mety ho “fe-potoana fahatelo” taorian'ny ireo roa (2) nifanesy izy rehefa miteny i Koro hoe” ny vahoaka no hanapa-kevitra.”
Tsy niova hevitra tamin'ny fikasany i Condé tamin'ny alalan'ny fandraisana fepetra mba tsy hitrangan'ny izay rehetra tsy ampoizina, anisan'izany ny fanesorana ny Filohan'ny Fitsarana momba ny Lalàmpanorenana Me Kéléfa Sall, izay natao tsy nanaraka ny dingana ara-dalàna. Nanamafy [5] noho izany i Amadou Tham Camara, mpitati-baovao ao amin'ny Guinée News fa:
Après le travail de sape qui avait été fait à la CENI, c’est ainsi la deuxième institution constitutionnelle en charge des élections nationales qui vient d’être irrémédiablement fragilisée.
Dorénavant, pour le parti au pouvoir, il existe un boulevard pour avoir la majorité qualifiée des deux tiers des députés lors des élections législatives prévues au premier trimestre de 2019. Cette majorité étant la condition sine qua non pour entamer la révision de la constitution. C’est un pas de géant qui vient donc d’être franchi pour faire sauter le verrou constitutionnel qui bloque le nombre de mandat du président de la République à deux.
Taorian'ilay asa fanozongozonana izay natao tao amin'ny CENI dia natao toy izany ihany koa ny rafitra araka ny lalàm-panorenana faharoa miandraikitra ny fifidianana nasionaly .
Ankehitriny, misy ny lalambe misampatsampanana hahazoana ny lazaina ho maro an'isa mahazo ny hatramin'ny roatokon'ny solombavambahoaka amin'ny fifidianana parlemantera izay hatao ny telovolana voalohany amin'ny taona 2019. Io solombavambahoaka maro an'isa io no takiana mba hanombohana ny fanitsiana ny lalàm-panorenana. Izany no dingana goavana natao mba hamahana ny hidin'ny lalampanorenana izay mametra ny isan'ny fe-potoana hiasan'ny filoham-pirenena ho roa.
Ny nampitandrina an'i Alpha Condé tsy hanova ny lalàm-panorenana nandritra ny fianianana tamin'ny nanombohan'ny fe-potoana hiasany faharoa no “fahadisoana” nataon'i Me Kéléfa Sall, filohan'ny fitsarana avo momba lalàm-panorenana teo aloha. Nanambara [6] i Kéléfa Sall hoe:
La conduite de la nation doit nous réunir autour de l’essentiel. Ne nous entourons pas d’extrémistes qui sont nuisibles à l’unité nationale. Évitez toujours les dérapages vers les chemins interdits en démocratie et en bonne gouvernance. Gardez-vous de succomber à la mélodie des sirènes révisionnistes car, si le peuple de Guinée vous a donné et renouvelé sa confiance, il demeure cependant légitimement vigilant.
Tokony hampiray antsika amin'ny zava-dehibe ny fitantanana ny firenena. Tsy tokony hanodidina antsika ireo mahery fihetsika izay manimba ny firaisam-pirenena. Alaviro hatrany ny fibolisarana mankany amin'ny lalana voarara amin'ny demokrasia sy ny fahaiza-mitantana. Mitandrema tsy ho renoky ny feonkiran'ny mpanitsy ny lalam-panorenana satria mbola mailo hatrany ireo vahoaka ao Guinée na dia efa nomen'izy ireo sy nohavaoziny ho anao aza ny fitokisany.
Tsapa ny fihetsem-pon'ny Gineana. Nandritra ny valan-dresaka an-gazety natao ny Zoma, 29 Martsa 2019 tany Conakry, izay nokarakarain'ny mpikambana ao amin'ny Filankevitra Nasionalin'ny Tetezamita teo aloha, notarihin'ny fikambanana Ne Touche pas à ma Constitution (Aza mikasika ny lalàm-panorenako) dia nampahatsiahy [7] i Boubacar Siddighy Diallo, iray amin'ireo mpandray fitenenana fa ahitana fizarana roa izay tsy azo saratsarahina ny lalàm-panorenana Gineana:
A savoir celle regroupant l’ensemble des dispositions susceptibles de modification conformément à la procédure aménagée à cet effet et celle contenue dans les dispositions de l’article 154 réputées être les intangibilités de la révision constitutionnelle. Cette dernière partie constitue le verrou de la constitution la mettant à l’abri [de] tout tripatouillage éventuel dont les conséquences pourraient compromettre la paix et [la] stabilité de notre pays
ka fantarina ny fizarana navondrona mety ho azo ovana araka araka ny fepetra mifanaraka amin'izany tanjona izany sy ny voalazan'ny andininy faha-154 izay heverina ho tsy azo ialàna amin'ny fanitsiana lalam-panorenana. Ity fizarana farany ity no ahitana ny hidin'ny lalàm-panorenana izay miaro azy amin'ny mety hisian'ny fanodikodinana ka mety hiantraika amin'ny fandriampahalemana sy ny fahamarinan-toeran'ny firenentsika.
Naneho hevitra ihany koa ny mpanohitra toa an'i Cellou Dalein Diallo, filohan'ny Fikambanan'ny Hery Demaokratika ao Guinée nandritra ny fivorian'ny mpanohitra Repoblikana izay nilaza [8] hoe :
L’opposition Républicaine a réaffirmé sa disponibilité à former une coalition avec toutes les forces vives de la nation, pour s’opposer au recul démocratique et à la présidence à vie qu’Alpha Condé veut s’octroyer …
Nanamafy indray ny fahavononany hiara-hiasa amin'ny hery velona rehetra ao amin'ny firenena ny mpanohitra Repoblikana, mba hanoherana ny fihemorana demaokratika sy ny fitondrana mandrapaha-faty izay tian'i Alpha Condé horombahana…
Nampahafantatra [9] tao amin'ny pejiny Facebook i Sekou Koundouno, mpitarika ny Hery Sosialy ao Guinée (FSG):
Ces activistes de la société civile ont écrit aussi à la Procureure de la Cour Pénale Internationale pour lui demander «de garder un œil attentif sur notre pays et de prendre publiquement position afin d’éviter le chaos en Guinée».
Nanoratra tany amin'ny Lehiben'ny Fampanoavan'ny Fitsarana Iraisam-pirenena misahana ny Heloka Bevava ihany koa ireo mpikatroka ao amin'ny fiarahamonim-pirenena mba hangataka azy “hanara-maso akaiky ny firenentsika ary hanapa-kevitra ampahibemaso mba hisorohana ny korontana eto Guinée”.
Toy izany ihany koa, naneho hevitra tao amin'ny Twitter ihany koa ny olom-pirenena Gineana:
Les propos du président de la République sont extrêmement graves pour la paix et la quiétude sociale en Guinée. Une fois de plus, je condamne fermement cette habitude peu Honorable à notre pays. Nous devons impérativement interpeler la CEDEAO, l'Union africaine, l'ONU, etc. https://t.co/L3XI8COaoN [10]
— Alseny Farinta Camara (@fareinta) March 26, 2019 [11]
Tena mampidi-doza ho an'ny fandriampahalemana sy ny filaminana ara-tsosialy ao Guinée ny tenin'ny Filohan'ny Repoblika. Manameloka tanteraka indray ity fahazarana tsy dia mendrika loatra ity aho manoloana ny firenentsika. Mila manao antso any amin'ny CEDEAO, ny Vondrona Afrikana, ny ONU, sns isika.
Le peuple s’exprime partout en Guinée contre le troisième mandat. Tel a été le cas à Coyah tout à l’heure. Quatre jeunes auraient été interpellés sur instructions d’un des promoteurs du troisième mandat. Aucune intimidation ne freinera les guinéens dans leur quête de démocratie.
— Mohamed TALL (@tallmohamed2) March 31, 2019 [12]
Naneho ny heviny manohitra ity fe-potoana fahatelo hitondran'ny filoha ity ny vahoaka manerana an'i Guinée. Izany no nitranga tany Coyah. Tanora miisa efatra no nosamborina noho ny torolalan'ny iray avy amin'ireo mpanohana izany fe-potoana fahatelo izany. Tsy misy fampihorohoroana hanakana ny Gineana amin'ny fikatsahan'izy ireo ny demaokrasia.
Nisafidy [13] ny fanesoana ho toy ny fanehoan-kevitra ilay mpisera Facebook malaza, Alimou Sow, tamin'ny alàlan'ny filazana an-kolaka ny rivotra nifofofofo namely an'i Conakry renivohitra ny alin'ny 2 Aprily mifoha 3 Aprily:
Il paraît que dans la mythologie grecque Eole était le dieu des vents (d'où l'adjectif éolien). Alors à Eole la Guinée cette nuit pour emporter, non pas seulement des affiches démagogiques mais également ceux qui les posent et promeuvent le 3ème #Nambara [14][Problèmes]. Autant en emporte le vent. Bon #ennui [15]
Toa hita fa i Eole no andriamanitry ny rivotra (teny nihavian'ny hoe éolien) ao amin'ny angano Grika. Noho izany, nandalo tao Guinée i Eole tamin'iny alina iny tsy hitondra ny afisy fanodikodinana saimbahoaka ihany fa ireo izay nametraka izany sy ireo nampiroborobo ny #Nambara [14] [olana] faha-3 ihany koa. Lasan'ny rivotra. Ho tsara #olana [15]
Avy amin'ny mpanoratra sady mpahay toekarena Gineana, Ibrahima Sanoh ny fanehoan-kevitra nahaliana indrindra, izay nanomboka [16] ny hetsiny Patriotes pour l’Alternance et le Salut (Tia tanindrazana ho amin'ny fanovana sy ny fahafahana) ny 2 Janoary mba hanoherana ny fikasan'ilay filoha ankehitriny Alpha Condé handrombaka ny fe-potoana fahatelo hiasany amin'ny taona 2020.