Photo provided by Irma Alvarez Ccoscco

Amin'ity taona 2019 ity izahay manasa mpampiatrano maro hitantana ny kaonty Twitter @ActLenguas (fahavitrihana ara-piteny) ary hizara ny zava-niainany tamin'ny famelomana indray sy ny fampiroboroboana ny tenin-drazany. Ity lahatsoratra ity moa izany miresaka momba an'i Irma Alvarez Ccoscco (@Sankaypillo) sy izay kinasany horesahana mandritra ny herinandro hitantanany ny kaonty.

Rising Voices (RV): Mba lazalazao anay ny momba anao.

Irma Alvarez Ccoscco (IAC): I am from Haquira, in the Apurímac region in Peru. I am a Quechua poet, and I use the lyrics and my voice to express my language, and my life. My approach to activism has focused on localization (L10) of my native language in software. The project involves the systematization of the language in software, and team work with programmers.

I am interested in promoting the language (L1) in teaching writing and teaching it to native speakers. Likewise, I use poems in public spaces to express the sonority of the language in its multiple uses.

Irma Alvarez Ccoscco (IAC) : Avy any Haquira, faritr'i Apurímac ao Però aho. Poeta quechua ary mampiasa ny tononkalo sy ny feoko hanehoako ny fiteniko sy ny fiainako. Nifantoka tamin'ny famaritan-toerana [localisation (L10)] misy ny tenin-drazako ao amin'ny rindrambaiko ny fomba fizorako. Tafiditra amin'ny tetikasa ny fampidirana hatrany ny [fampiasana] ny fiteny ao amin'ny rindrambaiko sy ny asam-bondrona miaraka amin'ny programera.

Mahaliana ahy ny fampiroboroboana ny fiteny (L1) amin'ny fampianarana ny soratra sy fampianarana azy amin'ny mpitenin-drazana. Ary tahaka izany ihany, mampiasa ny tononkalo eny amin'ny seha-bahoaka aho hanehoako ny feon'ny fiteny, amin'ny fomba maro fampiasana azy.

RV: Manao ahoana ny toetran'ny fiteninareo ato amin'ny aterineto sy andavanandro?

IAC: There are individual and collective movements for strengthening the language, either from the academia, civic initiatives or the government; but they still need to be better articulated.

On the other hand, the internet is a limitless space where I think the language can be freely expressed, and thus there are more and more resources. There are many initiatives for teaching and learning in social media. There are different approaches for the Quechua variants. By providing readings by linguists and speakers, and by sharing support materials, the internet represents a medium for strengthening the language. But the internet is limited in terms of access and cost. The monopolization of data and the high cost make access a privilege for many.

IAC : Misy ny hetsika ataon'olon-tsotra tsirairay sy mitambatambatra amin'ny fanamafisana ny fiteny, na avy amin'ny sehatra akademika, fanorenan'asan'olon-tsotra na avy amin'ny governemanta, saingy mbola mila fanasokajiana tsara kokoa.

Etsy ankilan'izany, sehatra tsy voafetra ny aterineto ka eritreretiko fa azoko anehoan-kevitra malalaka ny fiteny, ary avy amin'izany dia mihabetsaka ny loharanom-pitaovana. Maro ireo fisantaran'andraikitra hampianarana sy hianarana ao amin'ny media sosialy. Misy fomba firosiana isan-karazany ho an'ireo karazana Quechua. Amin'ny alalan'ny fanomezana vakiteny ataon'ny mpahay ny teny sy ny mpiteny azy, ary amin'ny alalan'ny fizaràna fitaovam-panohanana, hita ho fitaovam-panomezam-bahana ny fiteny ny aterineto. Saingy voafetra eo amin'ny fahazoana miditra sy ny sarany ny aterineto. Manjary mametraka tombony manokana ho an'ny maro ny fanaovana ampihimamba ny lahatahiry sy ny halafosan'ny fahafaha-miditra.

RV: Lohahevitra manao ahoana ny kasainao ifantohana mandritra ny herinandro itantananao ny kaonty Twitter @ActLenguas?

IAC: I plan to focus on software projects involving Quechua: Quechua voices in the networks and poetry.

IAC : Hifantoka amin'ny tetikasan-drindrambaiko mahatafiditra ny quechua aho: ireo feo quechuas ao amin'ny tambajotra sy amin'ny tononkalo.

RV: Inona ny fandrisihana anao lehibe indrindra mampavitrika anao an-tserasera ho an'ny fiteninao?

IAC: I would like to have the freedom of expression in any domain, context, country, in my native language. To create a society with linguistic democracy.

IAC : Tiako ny isian'ny fahalalaham-pitenenana amin'ny sehatra rehetra, na inona na inona tokotanin-tsehatra na firenena misy azy. Manangana demaokrasia ara-pitenenana.

RV: Inona ny fanantenanao ho an'ny fiteninareo?

IAC: I hope to see the strengthening of programs, teaching and dissemination of native languages ​​already established as State policy.

IAC : Tiako hohamafisina kokoa ny fandaharana, ny fampianarana ary ny fampielezana ireo fiteny zanatany efa voasoratra ao amin'ny politikam-panjakana.