Namaloka ny sehatra ara-kolontsaina niroborobo tao Hong Kong ny fikatonana tamin'ny mpanoratra tantara foronina mpisinta-kevitra iray

Ma Jian miteny amin'ny mpanangom-baovao teo am-pahatongavana ao amin'ny Seranam-piaramanidina Iraisampirenena ao Hong Kong. Saripika: pikasarin'ny RTHK nandalo HKFP.
Niteraka ahiahy amin'ny hoavin'ny fanehoana artistika ao Hong Kong ny fikasana hanakana ilay Shinoa mpanao tantara foronina mampiadihevitra tsy hiteny tao amin'ny Fetiben'ny Literatiora Iraisampirenena ao Hong Kong.
Noheverina fa hipoitra amin'ny 10 novambra handray anjara amin'ny adihevitra momba ny literatioran'i Hong Kong, sy iray hafa hiresahany momba ny tantara noforoniny nivoaka farany mitondra ny lohateny hoe Revirevin'i Shina i Ma Jian, voarara tsy mahazo mivoaka ao Shina Tanibe hatramin'ny taona 1987 ny bokiny, ary voatery nonina an-tsesitany tao amin'ny Fanjakana Mitambatra (UK) hatramin'ny taona 2011.
Nivadika ho politika ny tantara noforonina tamin'ny filoha shinoa Xi Jinping ary nofariparitan'ny mpamoaka boky Penguin Books ho “tsindrom-paingiotra fanesoana ny totalitarianisma (tsy refesimandidy) mampiseho izay mitranga amin'ny firenena iray rehefa jamban'ny materialisma sy tantanina amin'ny herisetra sy ny lainga.” Ny endriky ny boky amin'ny teny shinoa dia hivoaka ao Taiwan amin'ny taona 2019.
Tsy nahita mpamoaka boky tao Hong Kong i Ma, saingy tsy atao mahagaga izany. Tamin'ny taona 2015, mpivaro-boky dimy tao Hong Kong no nanjavona ary avy eo hita fa nohazonin'ny manampahefana shinoa. Mbola voatazona hatramin'izao fotoana izao ny iray amin'ireo mpivaro-bokyireo, araka ny nolazain'ny Amnesty International. Fantatra tamin'ny nitondrany boky izay misahana lohahevitra saropady ara-politika izy dimy ireo.
Roa andro mialoha ny tokony hitenenan'ny Ma ao Hong Kong, nilazana ny hanova ny toerana iresahan'i Ma ny mpikarakara ny fetibe ary nasaina hanafoana ny famandrihana ny Tai Kwun, toeram-pilanonana fanaovana zavakanto sy kolontsaina vao noavaozina.
Avy eo anefa novaina indray ny fanapahan-kevitra hanafoana noho ny fahatezerana iraisampirenena, niteraka fanontaniana tamin'ny olona maro amin'ny hoavin'ny kolontsaina sy ny literatiora ao Hong Kong ny fikasana hanilika an'i Ma tsy ho eo amin'ny lanonana ara-literatiora lehibe indrindra ao Hong Kong.
Namoaka matoandahatsoratra mametraka ny fihetsiky ny tompon'ny toerana anaovana ny lanonana ho “fihetsika fanivanantena” ny The South China Morning Post, mpamoaka boky aman-taratasy amin'ny teny anglisy lehibe indrindra ao Hong Kong:
“…it appears to be an example of venue operators second-guessing where Beijing’s red lines may lie – and getting it wrong. Such actions pose a serious threat to artistic freedom”.
Hita ho ohatra iray amin'ny mpikarakara lanonana tsy dia miraharaha loatra ny toerana misy ny tsipika mena apetrak'i Beijing ity toe-javatra ity – ary avy eo mahita ny fahadisoany. Mametraka loza mihantona ho an'ny fahalalahana artistika ny fihetsika toy izany.
Tamin'ny tsingerintaona faha-20 niverenan'i Hong Kong ho an'i Shina (avy amin'ny fanapahana britanika), nambaran'ny Filoha Xi Jinping ny “tsipika mena” manakana izay mety ho fampieriteretana mankany amin'ny fahaleovantenan'i Hong Kong. Hita ankehitriny fa manakana izay rehetra mety ho endrika fizakantenan'i Hong Kong izany tsipika mena izany.
Eny fa na dia ny mampiatrano resaka momba ny fahaleovantenan'i Hong Kong karakarain'ny Foreign Correspondents’ Club [klioban'ny vahiny solontenan-gazety] dia efa hita ho nanitsaka izany tsipika mena izany. Victor Mallet, tale lefitry ny FCC, moa efa tratran'ny fandavana visa hiasana ary voarara tsy hahazo hiditra an'i Hong Kong ho toy ny mpizaha tany.
Nisioka i Amy Qin, izay mitati-baovao avy ao Hong Kong ho an'ny The New York Times : “Hita fa tsy misy andro tsy ahitana porofo vaovao amin'ny fihenan'ny fiarovana ny fahalalaham-pitenenana haingana dia haingana ao Hong Kong.”
Ary na i Ma Jian tenany aza nazoto nisioka momba ity toe-draharaha ity:
Good to be back in London. But Hong Kong is my second home. It was my refuge for 10 years after my books were banned in China. The freedoms once enjoyed there allowed me to develop as a writer. I will continue to speak out whenever those precious freedoms are under threat.
— 马建 Ma Jian (@majian53) November 13, 2018
Tsara ny miverina eto Londra. Saingy tanindrazako faharoa i Hong Kong. Tao no nialofako nandritra ny folo taona rehefa norarana tao Shina ny bokiko. Ny fahalalahana nositrahako tao no nivelarako amin'ny maha-mpanoratra ahy. Hanohy hiteny aho na dia tandindonim-pandrahonana aza ireo fahalalahana sarobidy ireo.
‘Vavolombelon'ny fahafatesan'i Hong Kong tsikelikely isika’
Efa hatry ny ela i Hong Kong no toeram-pialofan'ny mpanoratra avy ao Shina tanibe. Rehefa nandresy tamin'ny ady an-trano ny Antoko Komonista Shinoa tamin'ny taona 1949 ary nanangana ny Repoblika Entim-Bahoakan'i Shina, dia maro tamin'ireo mpanoratra no nitsoka nankany Hong Kong ary nanori-ponenana tao amin'ny zanatany. Tao ry zareo no nanomboka ny “literatioran-tsesitany” nireharehan'ny tanàna, izay anisany mampiavaka ara-kolontsaina an'i Hong Kong.
Ohatra roa miavaka amin'izany ny mpanao tantara foronina Louis Cha sy ny mpanatontosa sarimihetsika Raymond Chow — olomanga ara-kolontsaina an'i Hong Kong nodimandry tao anatin'ny roa herinandro — narehitry ry zareo ny jiron'ny fahalalahana sitrahin'i Hong Kong, tsy toy izany kosa ny ao amin'ny tanibe. Nifindra nankany Hong Kong i Cha tamin'ny taona 1949 handositra ny fanafihan'ny komonista tao Shina, ary afa-nampiroborobo ny fahalalahana eoho eo ihany azo nisitrahana tao. Mitovitovy amin'izany ihany koa, Nifindramonina tany Hong Kong i Chow tany am-piandohan'ny taompolo 1950s ary nitondra ny mitovitovy amin'i Bruce Lee ho an'izao tontolo izao.
Ao anatin'izany toe-javatra izany, manova tanteraka ny rivotra artistika ao Hong kong ny fanafoanana lanonana tahaka itony. Nanafoana ny fanombohana fampirantiana mandeha singany tao Hong Kong tany am-piandohan'ny volana novambra ilay mpanao tantara an-tsary Shinoa-Aostraliana Badiucao, izay manavatsava ny fihoara-pahefana ny asany ary mbola tazonina tsiambaratelo ny mombamomba azy taorian'ny nilazany ho “fandrahonana” avy any Shina.
“Tena ankamamiako tokoa ireo artista sy mpisintaka mahasahy manao izao ankarihary. Mahita ny tenako ho kanosa aho amin'izao,” hoy izy tamin'ny Hong Kong Free Press herinandro talohan'ny fanafoanana ny fampirantiana. Nasehony ihany koa ny ahiahiny amin'ny tsy fahavitan'ny tanàna miaro ireo artista mampiadihevitra ao aminy: “Mihevitra aho fa vavolombelon'ny fahafatesan'i Hong Kong tsikelikely isika.”
Nitatra nankany amin'ireo filma ara-barotra sy ny indostirian'ny hira ihany koa ireo “fitsipika’ vaovaon'i” Hong Kong ireo. Nanjavona tsy hita tany amin'ny teathra ireo sarimihetsika mitsikera ny fanapahana komonista na dia mandeha be ara-barotra aza izy ireny, raha voarara any amin'i Shina Tanibe ny hafa.
Mandritra izany fotoana izany ilay mpihira pop (Kantôney) malaza Denise tsy nahazo fanohanana ara-bola avy amin'ny Lancome rehefa fantatra fa nanohana ny revolisiona elo tamin'ny taona 2014, hetsi-panoherana notarihan'ny mpianatra izay nahitana mpanao fihetsiketsehana an'aliny nibodo ny lalamben'i Hong Kong nandritra ny volana maro, nitaky fifidianana demaokratika tena izy.
Raha vitsy ny fitsipika ikipiana na tsy ikipin'ny manampahefana shinoa maso amin'ny zavakanto ao Hong Kong, artista iray sady mpampianatra ambony mihevitra fa iniana atao izany.
“Betsaka ny siosion-dresaka amin'izay azo sy tsy azo atao. Psikôlôjika kokoa tsipika mena nosoritana mba hampisy tahotra, amin'izay ianao ihany no manivana ny tenanao,” Sampson Wong, artista sady mpampianatra ambony ao amin'ny akademian'ny Fanatontosana zavakanto ao Hong Kong, tamin'ny Quartz.
Ny toe-javatra efa lasa no ahafahana mihevitra fa tetipanorona nankatoavina sy lavitra ezaka nataon'ny antoko mitondra ao Shina izany.
Sokajy

Atombohy ny resaka
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 9 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...