Reny Manala Vanja Milevina: Vehivavy miasa mba hahatonga ilay faritra nifandirana ao Nagorno Karabakh ho toerana azo antoka
Ity lahatsoratra manaraka ity dia lahatsoratra fiarahanamiasa avy amin'ny Chai-Khana.org, mpiaramiasa amin'ny Global Voices. Lahatsoratra sy sary an'i Knar Babayan.
Avy eny lavitra, toy ny mitovy daholo ireo mpanala vanja – baoty avo, pataloha misy paosy lalina, aroloha, jolotra fiarovana ny maso ary fonon-tànana. Marobe ireo mponina ao Nagorno Karabakh, fiarahamonina somary mpitahiry fombandrazana ihany, no mihevitra hoe lehilahy izy ireny. Saingy vehivavy ireo, ary manao izany izy ireo ho fanampiana ny fiveloman'ny ankohonany, rehefa miroso mankeny anaty faritra misy vanja milevina, toy ny lehilahy ihany.
“Ho an'ny ankohonako no anaovako izao, mba hananan'ny zanako hoavy azo antoka sy tsaratsara kokoa,” hoy ny fanazavan'i Kristine Khachatryan, 38 taona, vehivavy manambady, niteraka zazalahy telo, enina hatramin'ny 18 taona.

Isaky ny mody an-tokantrano i Khachatryan rehefa faran'ny herinandro, manaraka azy eny rehetra eny ilay zanany lahikely enina taona.
Nandritra ny taona maro nifandonany tamin'ny tafika Azerbaijani, tany am-piandohan'ny andiantaona 1990 tany, isantaona dia nisy sivily 20 na mahery teo ho eo no tra-doza avy eny amin'ireo faritra nandevenana vanja sy noho ireo baomba tsy mbola nipoaka voalevina tao Nagorno Karabakh.
Ankehitriny; lazain'ny Halo Trust, fikambanana Britanika miasa amin'ny fanaisorana ireo vanja ary miasa ao Nagorno Karabakh efa ho 18 taona izao, fa efa afaka ny 90 isanjaton'ireo vanja nilevina tao Karabakh, saingy mbola misy ihany ny loza mitatao. Tamin'ity Martsa ity fotsiny, namoizana aina olona telo mpanala vanja ny fipoahana vanja nilevina tao amin'ny faritra Martakert ary nandratra olona roa mponina tao am-bohitra.
Tsy fanapahankevitra mora raisina ny hanao asan'ny mpanala vanja. Saingy telo taona lasa izay, fony nanomboka nampiditra ireo vehivavy voalohany hiasa ho mpanala vanja tao aminy ny Halo Trust, nanapaka hevitra ny hirotsaka i Khachatryan, mpitambolan'ny tanàna avy ao Artashavi, 80 kilaometatra any atsimo atsinanan'i Stepanakert, tanàndehibe ao Karabakh.

Aorian'ny fitliana sy ny fahitany fa tsy misy vanja milevina ao anatin'ny ampahantany voafaritra eo akaikin'ny vohitr'i Karegah, mamaritra ampahany iray vaovao ho esorina vanja i Khachatryan.
“Fitia te-hahafantatra zavatra” no nanaovany an'io — tamin'ny 2013, nandratra olona marobe tamin'ireo mponina tao an-toerana ny fipoahana vanja roa tao akaikin'i Artashavi — fa teo koa ny filàna vola.
Tsy an'asa ny vadin'i Khachatryan, Garik Ohanjanyan, mpampianatra fahiny tany an-tsekoly.
Ny asa maha-mpanala vanja, izay andraisana 225,000 drams (eo amin'ny $464) isambolana ary misy fiantohana, dia nampiakatra efa ho avo efatra heny ny fidirambolany.

”Mazava ho azy, tsy mora ny hoe mpiasa mpanala vanja. Mazava ho azy, fa mampiasa loha ny ankohonako izany,” hoy i Khachatryan. “Miasa saina ihany koa aho ary miezaka manaraka ireo fepetram-piarovana rehetra. Raha arahanao ireo fepetram-piarovana rehetra, dia azonao antoka ny tsy hahavoatohintohina ny ainao. Ny fepetra volamena amin'ny fanaovana asa mampididoza dia ny fiarovana.”
Vantany vao mahazo maripankatoavana, anefa, tsy nihevitra ny hijanona tamin'io asa io ela loatra izy. Nekeny ilay asa satria ilay toerana voalohany nanesorana vanja dia tsy lavitra an'i Artashavi, tsy lavitra ny fianakaviany.
“Mazava loatra, niahiahy aho tany am-piandohana,” hoy izy mahatsiaro, “saingy taty aoriana tsapako fa tsy misy asa ratsy. Ny olona ratsy ihany no misy. Ary amin'izao fotoana izao, ireharehako ny hoe manao asa lehibe sy goavana ho an'ny zanak'olombelona aho.”

Na eny an-kianja aza, mbola vitan'i Khachatryan ihany ny mandoko ny hohony, mitondra ireo ankosotra sy mikarakara ny volony. Tokony hiseho foana ny endrika maha-vehivavy ny vehivavy, tsy olana na inona na inona asa ataony, hoy izy.
Tsy tonga tao an-tsainy velively ny zavamisy hoe izy koa dia vehivavy mpisava làlana tamin'ny fanalàna vanja.
“Talohan'ny naha-mpanala vanja, tsy tonga tao an-tsaiko velively ny hoe asa natao ho an'ny lehilahy io, na ny hoe ahoana aho no hiasa anaty tontolo iray natao ho an'ny lehilahjy,” hoy i Khachatryan manohy.
“Manana zavatra tena hafa tanteraka mihitsy ianao ao an-tsainao rehefa miditra eny amin'ny faritra ho alàna vanja, toy ny zavatra efa fanao andavanandro na ny ankohonanao”, hoy izy manampy.
Miasa anaty tarika telo ireo vehivavy mpanala vanja ao amin'ny Halo Trust, samy misy lehilahy iray avy mitarika azy ireo. “Zavatra efa sainin'ilay fikambanana ny hanofana vehivavy ho mpitarika, na ho mpamily”, hoy i Anna Israelyan, mpandrindra ilay tetikasa.

Tena matetika, miasa any amin'ny faritra lavitra ny tobiny ireo mpanala vanja, mazàna any aminà trano iray hofaina eo amin'ny vohitra na tanàna akaiky eo. Noho io antony io, indraindray izay ampahany kely amin'ny faritra efa afaka ny vanja tao aminy no avadika ho toerana an-kalamanjàna fahandroana sakafo izay ahafahan-dry zareo mihinana sy mitsotsotra. Na andro mangatsiaka, manorana, eo ihany koa ry zareo no manamaina ny fitafiany.
Ny Alatsinainy hatramin'ny Zoma, eny an-kianja no andanian'izy ireo ny androny. Ny fankanesana any amin'ny toby eo an-toerana, na ny trano iray nofaina tany am-bohitra na tao an-tanàna, dia mety handany fotoana eny amin'ireo làlana mikintaontaona ao Karabakh – maherin'ny ora roa ny fandehanana hitety 65 kilaometatra amin'ny taxi, ohatra. Ny fitaterambahoaka tsy voatery hisy mandrakariva.
Manomboka amin'ny 7 ora maraina ny andro ho an'i Khachatryan isaky ny Alatsinainy. Efa vonona anaty fitafiana fitondra miasa, manamarina haingana ny fitaovana fitondrany manala vanja, dia misotro dite iray kaopy na kafe no sady mizotra hivoaka ny varavarana ihany.

Saika efa afaka avokoa ny vanja tamin'ny ankamaroan'ireo faritra manakaiky ny vohitr'i Karegah, faritra Kashatagh talohan'ny nahatongavan'ny tarik'i Khachatryan teo an-toerana, hita eto amin'ny sary tamin'ny ririnina 2016. Nandritra ny herinandron-dry zareo niasàna teto, nahita vanja iray i Khachtryan. Lazainy fa tsy dia misy inona tsapany manokana rehefa mahita vanja izy; aorian'ny fanakanana azy ireny tsy hipoaka vao tonga ny fihetsehampo.
Mandritra ny tsy maha-eo azy, tsy maintsy mizatra ny fomba fanadiovana ny tokantrano, ny fahandroana sakafo, fanasàna lovia ary ny fampiasàna ny milina fanasàna lamba i rangahy vadiny sy ireo zanany — Gor 18 taona, Tigran 16 taona ary Nairi enina taona.
Ireo vady aman-janak'i Khachatryan no mandray an-tànana ny raharaha an-tokantrano rehefa tsy eo izy mandritry ny herinandro fa any am-panesorana vanja.
Amin'ny taona ho avy, handeha ho any Stepanakert ny zanany lahy lehibe indrindra, Gor, 18 taona, hanao raharaha miaramila mandritra ny roa taona, tiany raha manaraka azy ireo zanany roalahy mbola kely, amin'izay izy ireo mba afaka mifankahita:mifampikarakara sy afaka manao fanatanjahantena bebe kokoa.

Mandritra ny fiatoany tao Karegah, nanao sarivongana mpanala vanja iray i Khachatryan mba ho alaina sary sy halefa any amin'ireo zanany.
Mbola eritreretin-dry zalahy hatrany hoe asa tsy natao ho an'ny vehivavy ny fanesorana vanja milevina, nefa ierharehan-dry zareo ny fananany ny reniny isaky ny mipoitra anaty filazambaovao izy.
Na i Khachatryan izy tenany aza dia manaiky hoe “tsy mahatsiaro mandrakariva ho manana fiainana mirindra aho amin'ny maha-vehivavy, reny ary mpanala vanja ahy.” Tiany ny handamina ny asany mba hananany fotoana bebe kokoa hiarahana amin'ny ankohonany; indrindra fa ilay zanany kely indrindra izay vao telo taona monja fony izy nanomboka ny asa fanalàna vanja milevina.
Na izany aza, mino izy fa “tsy ambaka ny lehilahy ny vehivavy raha resaka asa”.

Mba hanentsenana ny tsy maha-eo azy mandritra ny herinandro, miezaka izy ny mividy sakafo matsiro ho an'ireo zanany rehefa mifarana ny herinandro. Eto, miaraka amin'ny vadiny, Garik, hita eo anaty fitaratra, manafana ovy voaendy izy hatao sakafo antoandro.
Kanefa ho an'ny olona sasany, fambara tokony hiovàny asa ilay fipoahana tamin'ity Martsa ity. Maro ireo namana sy havana no nanomboka niantso an-telefaona sy manontany azy sao tokony hiova asa izy, hoy i Khachatryan.
“Raha tsorina, tsy mahatsiaro tahotra velively aho rehefa miditra eny aminy faritra ho alàna vanja taorian'iny tranga iny,” hoy izy manazava. “Tena nandona ahy mafy tokoa amin'ny maha-olombelona ahy iny ary nahatsapa ho nanana andraikitra goavana be aho hanohy ny asan'ireo namako.”
Mbola mihevitra ny hijanona amin'ny fanohizany ny asany izy.
Sokajy

Atombohy ny resaka
Sokajy
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 9 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...