Angola: “Alambamento” Sy Ireo Fombafomba Fampakarambady

(Fanamarihana: lahatsoratra anglisy nivoaka tamin'ny Aogositra 2010)

Misy fombandrazana iray somary henjana manodidina ny fangataham-bady ao Angola, antsoina hoe “alambamento“. Heverina mihitsy ho manan-danja be noho ny fanambadiana sivily na ara-pivavahana (kristianina no resahina), ny alambamento dia ahitana andiana fombafomba, sahala amin'ny fanomezana taratasy iray misy fangatahana fanambadiana, matetika ahitana vola ao anatiny.

Bride, photo from blog Teto de Estrelas

Mpanambady, sary an'ny blaogy Teto de Estrelas

Mampiseho ny famaritana antsipirihany an'io tranga io ny blaogy Muxima N´gola [amin'ny teny paortiogey, sahala amin'ireo rohy rehetra]:

Quando o jovem casal de namorados decide casar, é necessário ter o aval da família da noiva e isso só é possível se, durante o pedido, toda a gente estiver de acordo em que o casamento se concretize. O jovem casal marca o dia do pedido. Esse dia é marcado pelos tios da noiva, pois é necessário reunir toda a família e é entregue uma lista contendo o que o noivo tem de conseguir reunir até ao dia do pedido.

Rehefa manapa-kevitra ny hivady ny olona roa, tsy maintsy maka ny fankatoavan'ny fianakavian-drazavavy ary azo tanterahina io raha, mandritra ny fankalazana ny fangatahana fanambadiana, samy manome ny fanekeny avokoa ny tsirairay. Izy roa kely no mametra ny andron'ny fangatahana. Ny fanekena an'io daty io dia omen'ny nenitoa sy dadatoan-drazazavavy, satria mila voriana avokoa ny fianakaviana rehetra ary aterina any amin-drazazalahy ireo lisitry ny fitaovana, izay tsy maintsy atolony mialoha ny andron'ny fangatahana.
Hita ao any lisitra ireo karazan-tsakafo fihinana, mety miovaova ireo arakaraka ny fianakaviana voakasika amin'izany, tahaka izay hazavain'ny blaogy ihany:

O dia do pedido está marcado e o noivo parte em busca de todo o material para que no dia não falte nada. E o que está nessa lista? Primeiro é um envelope com dinheiro. 300, 400, 500 USD, depende do que o tio estipular. A altura da noiva em grades de cerveja, a altura da noiva em paletes de sumo ou coca-cola, um cabrito, um fato para o tio e uns sapatos para a mãe.

Rehefa voatondro ny daty hanolorana ny fangatahana, mandeha mitady an'ireo fananana rehetra ilay zazalahy mba tsy hisy banga izany amin'ny andro voatondro. Ka inona àry no ao anatin'io lisitra io? Misy valopy iray aloha ahitana vola. 300, 400, 500 dolara arakaraka ireo fangatahan'ny dadatoany. Ireo kesika feno labiera mifanongoa mitovy halava amin'ilay tovovavy, ireo kesika feno Coca-Cola na ranom-boankazo mifanongoa mitovy halava amin'ilay tovovavy, osilahy iray, fitafy mihaja ho an'ny dadatoa ary kiraro maromaro ho an'i neny.
Manoritsoritra ny alambamento ihany koa ny blaogy Tre Angolando amin'ny fanipihana ny maha-zava-dehibe ny lisitra omena ny tovolahy:

Trata-se de uma lista elaborada pelos tios, onde consta uma relação de coisas que o noivo tem de “comprar” para oferecer à família da noiva, como indemnização pelos gastos feitos com ela desde o seu nascimento até ao dia do casamento. Basicamente é um dote que representa um bem valioso porque quanto maior o pagamento, maior prestigio terá a noiva.

Lisitra narafitr'ireo dadatoa izy io, izay ahitana ao anatiny an'ireo fanànana tsy maintsy vidian'ilay tovolahy omena ny fianakavian'ilay zazavavy, mba ho tambin'ny lany rehetra nandritra ny andro nahaterahany ka hatramin'ny andro hanambadiany. Amin'ny ankapobeny, fanomezana izy io izay mampiseho ny tena lanja maha-izy azy satria arakaraka ny mampatanjaka ny lany, no maha-goavana ny voninahitr'ilay tovovavy.
Ofertas, foto do blog Teto de Estrelas

Ireo fanomezana mivaingana, sary an'ny blaogy Teto de Estrelas

Raha toa ka bevohoka ilay tovovavy, mitombo betsaka kokoa ny lanjan'ireo zavatra voalaza eo ambany ireo, araka ny voalazan'ny blaogy Tre Angolando:

Este valor pode ainda ser superior, caso o noivo tenha saltado a janela. Saltar a janela significa que a noiva engravidou antes do casamento e claro, é justo que o pedido seja reforçado. Quando chega o dia do pedido, os familiares do noivo juntam-se à família da noiva, fazem-se as apresentações e procede-se ao pedido de casamento.

Mety ho ambonimbony kokoa io lanja io, raha toa ilay tovolahy ka “nitsambikina avy teny am-baravarankely”. Ny “fitsimbikinana avy eny am-baravarankely” dia midika fa efa bevohoka ilay tovovavy mialoha ny fanambadiana ary izay indrindra no antony mahatonga an'ireo fitakiana hidangadangana kokoa. Amin'ny andro izay anolorana ny fangatahana, manjohy ireo fianakavian-dramatoakely ireo ray amandrenin-drazazalahy, mba hiseho ary dia vita ny fangatahana fanambadiana.

Dia toy izao no fisehon'ny tantara, araka ny voalazan'ny blaogy Muxima N´gola :

Quando chega o dia, a família do noivo (pai, mãe, tio, tia, irmãos) vai a casa da noiva e o tio da mesma, como se de um juiz se tratasse, apresenta toda a gente e informa de que se vai dar início ao pedido de casamento. Os pais da noiva convidam os pais do noivo a entrar e o tio dá início à leitura do pedido apresentado pelo noivo. Se o pai da noiva concordar com o pedido, o noivo terá de ir buscar o alambamento ou seja, aquela lista de coisas que juntou. O alambamento é apresentado e se tudo for cumprido é feita uma reunião para acertar a data do casamento e outros detalhes de natureza logística. Posto isto, canta-se e dança-se (não é por acaso que aparecem as grades de cerveja e de coca-cola na lista).

Rehefa tonga ny andro malaza, ny fianakavian-drazazalahy (ny rainy, ny reniny, ny dadatoany, ny nenitoany, ireo rahalahiny sy anabaviny) dia samy mankany an-tranon-dray amandrenin-drazazavavy,  ary ny dadatoany, toy ny hoe izy no mpitsara, no manao ireo fampahafantarana ary milaza amin'ny rehetra fa hanomboka ny lanonana fangatahambady. Ampandrosoin'ireo ray amandrenin-drazazavavy ireo ray amandrenin-drazazalahy ary manomboka mamaky ny taratasy fangatahambady izay natolotry razazalahy ilay dadatoa. Rehefa manaiky ny rain-drazazavavy, lasa mitady ny alambamento ilay zazalahy, raha amin'ny fomba filaza hafa, dia ireo fanànana izay tsy maintsy atolony. Voatolotra ny alambamento ary raha toa feno avokoa ireo lisitra dia tondroina ny daty fihaonana mba hifanaraka amin'ny andron'ny fanambadiana sy ireo fikarakarana ara-pitaovana. Rehefa voavaha avokoa ny rehetra, manomboka ireo hira sy ireo dihy (tsy kisendrasendra akory no hahatongavan'ireo labiera sy ny Coca-cola tao anaty lisitra.)
Manomboka amin'io masonandro io, raha mizotra tsara ny rehetra, manjary mpivady izy roa kely. Mandritra ny fety fankalazana ny fanambadiana, miankanjo an'ireo fitafiana nentin-drazana ireo mpanambady sasany ary ireo sasany kosa misafidy ny akanjo mihaja miaraka amin'ny karavaty, raha toa ireo vehivavy mpanambady miakanjo fotsy nentin-drazana. Mitantara i Débora Cecília, mpanoratra ny blaogy Teto de Estrelas [Tafo Manjelatra] fa nandray anjara tamina fanambadiana iray izay nanasàna azy tany Cabinda, any avaratry ny firenena.

No dia do casamento a mulher se veste com um fato, uma roupa típica do país, e o homem se veste com uma camisa social, terno e gravata. Antes de começar a noiva aparece debaixo de um pano, para testar se o marido a reconhece de verdade.

Ny andron'ny fampakarana, miakanjo ny akanjo nentin-drazana ao amin'ny firenena ilay tovovavy ary ilay tovolahy kosa miankanjo mihaja sy manao karavaty. Mialoha ny hanombohan'ny fety, mipoitra ilay tovovavy, misarona lamba, mba ahitana raha toa tena fantatr'ilay tovolahy tokoa izy.
Dança tradicional na festa do casamento, foto do blog Teto de Estrelas

Ireo mpandihy nentin-drazana mandritra ny fety fampakarana, sary an'ny blaogy Teto de Estrelas

Rehefa vita ofisialy ny fankalazana ny fikambanana, dia manomboka ny fety, raha tsy izany, tsy dia olona mpifety tafahoatra ireo vahoaka ao Angola. Betsaka ireo sakafo sy zava-pisotro aroso ho an'ireo nasaina, miaraka amina mozika angoley tsara hatrany.

Tsy mitovy amin'izay naha-izy azy taloha ny fomba ; na dia mbola miorim-paka ao anaty kolontsaina angoley aza ny alambamento, raha ny marina, tsy dia ampiasaina loatra intsony izy io amin'ny fiainana moderina, ary tsy ao Angola irery ihany. Miresaka ny alambamento ao Mozambika i Sandra Flosi eo amin'ny blaogy Mosanblog, izay fianakaviana sasantsasany no efa niala tamin'io fomba io, raha toa ireo hafa, mbola tena mitahiry azy tsara, manao azy ho tsy maintsy hajaina. Mandritra izany fotoana izany, manaiky ny maha-zava-dehibe ny alambamento ny fiarahamonina angoley ary mampiasa dokambarotra amin'ny fahitalavitra mihitsy aza.

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.