Michel Nuñez, sary avy amin'ny mpanao fanadihadiana. Nahazoana alalana.
Ity manaraka ity no resadresaka farany tamin'ny andiam-pifanakalozan-kevitra niarahana tamin'ireo mpikatroka LGBTQI Kiobàna miasa ao anatin'ny firenena sy ny olom-pirenena monina any ivelany. Azo vakiana ato [1] sy ato [2] ny resadresaka teo aloha, izay manasongadina ireo olana sarotra momba ny fanovana lalàna sy ny fahitan'ny fiarahamonina ny zon'ny LGBTQI.
Avy any Pinar del Rí, [3]tanàna fahafolo lehibe indrindra ao Kiobà i Michel Gonzalez Nuñez izay manana mari-pahaizana momba ny asa fanaovan-gazety avy ao amin'ny Universidad de La Habana. Na dia fantatr'i Michel aza fa pelaka izy hatramin'ny naha tovolahy azy, dia tsy namoaka izany izy mandra-pahatongan'ny faha-24 taonany. Miara-mipetraka amin'ny sakaizany Noelio Hernández, Kiobàna mpiara-miasa avy any Nuevitas, any amin'ny faritr'i Camagüey i Michel. Efa niaraka nandritra ny roa taona i Michel sy Noel, ary toy ny Kiobana hafa any ampielezana, monina any Miami, Etazonia izy ireo; Na izany aza, ny mampiavaka azy ireo amin'izany ampielezana izany dia hivady tsy ho ela i Michel sy Noel – zavatra mbola tsy azo atao ao Kiobà, tanindrazan'izy ireo.
Niresaka tamin'i Michel momba ireo olana sasany mahakasika ireo mpikambana ao amin'ny fiarahamonina LGBTI izay tsy afaka mampihatra zo tahaka an'i Michel sy Noel, manomboka amin'ny lafiny ara-dalàna hatramin'ny zavatra niainany manokana sy ireo olom-pantany ny Global Voices:
GV: Mihevitra aho fa mahaliana anao ny fankatoavana ny fanambadian'ny mitovy taovam-pananahana ao Kiobà. Araka ny hevitrao, ahoana no ahafahana mihevitra izany?
MG: I came to the United States to start my own family, among other things. It is important to me that people of the same sex can start families in every part of the world — legally and with all the rights. Given its ideology, Cuba should have been one of the first countries to approve and defend marriage equality for everyone. It is what a “revolutionary” government in every sense of the word should do.
The reality has been very different, though. According to the government, Cuban society is not ready to take this step. Also, there is a proposal for a “new” Family Code, but it's been locked away for years in the desk drawer of those who should have approved the proposal in the National Assembly. The only “new” thing there is the fact that they call it “new”.
[In Cuba, the Family Code is a legal text devoted to regulate matters of family rights. This text is independent from the Civil Code and it's created to protect in more specific and direct ways legal areas between public and private law].
I imagine it can be shocking to pass a “homosexual” law in a “revolution” so pumped with testosterone. It would mean, first, to change the people currently in charge of making those kinds of decisions. Then, the new decision makers should possess a better and more complete understanding of the issue. They should be capable of approaching these kinds of matters with an open mind, assuming the role of a State, and not a “macho” man, like it has been until now.
MG: Tonga tany Etazonia aho mba hanangana ny fianakaviako manokana, ankoatra ny zavatra hafa. Zava-dehibe amiko ny fahafahan'ireo olona mitovy fananahana manangana fianakaviana any amin'ny faritra rehetra manerana izao tontolo izao – amin'ny fomba ara-dalàna sy amin'ny zo rehetra. Manoloana ny foto-keviny, tokony ho iray amin'ireo firenena voalohany mankasitraka sy miaro ny fitovian'ny fanambadiana ho an'ny rehetra i Kiobà. Izany no tokony hataon'ny governemanta “revolisionera” amin'ny heviny rehetra.
Hafa tanteraka ny zavamisy, na izany aza. Araka ny voalazan'ny governemanta, ny fiarahamonina Kiobana dia tsy vonona handray ity dingana ity. Ankoatra izany, misy ny soso-kevitra momba ny Fehezan-dalàna “vaovao” momba ny fianakaviana, saingy nafenina nandritra ny taona maro tao amin'ny biraon'ireo izay tokony nankatoa ny tolo-kevitra tao amin'ny Antenimieram-pirenena izany. Ny hany zava-“baovao” dia antsoin'izy ireo hoe “vaovao” izany.
[Ao Kiobà, ny fitsipi-pianakaviana dia lahatsoratra ara-dalàna natokana handaminana ny zon'ny fianakaviana. Io lahatsoratra io dia mahaleo tena amin'ny Fehezan-dalàna Sivily ary noforonina mba hiarovana amin'ny fomba manokana sy mivantana ny sehatra ara-dalàna eo amin'ny lalànam-panjakana sy ny lalàna an'olona manokana].
Mieritreritra aho fa mety hanafintohina ny fandaniana lalàna momba ny “fahapelahana” ao anatin'ny “revolisiona” be risikain-dehilahy. Ny dikan'izany voalohany indrindra dia ovaina ireo olona misahana ny fandraisana karazana fanapahan-kevitra toy izany amin'izao fotoana izao. Avy eo, tokony hanana fahatakarana tsara sy feno kokoa momba ny lohahevitra ireo mpanapa-kevitra vaovao. Tokony ho afaka miresaka ireo raharaha isan-karazany ao anatin'ny fisokafan-tsaina, manaiky manao ny anjara asan'ny Fanjakana izy ireo, fa tsy olona “mirehareha amin'ny heriny”, toy ny hatramin'izao..
Na izany aza, hoy koa izy:
MG: Since the beginning of its modern society, Cuba's decision making process has been avant-garde. We were among the first countries to have universities (1728) [4] and to apply new teaching methods that turned away from the scholastic rigidity of those times.
Technological advances in production and development such as the steam engine (1796) [5] and the railway (1837) [6] were implemented in Cuba. Society was always in contact with the best and most advanced ideas, both domestically and abroad, and it used this knowledge for its social and intellectual enrichment. We were among the first countries to legalize women's suffrage (1934) [7] and abortion (1968) [8]; and it is said that the 1940 Constitution of Cuba [9] was one of the most advanced of its time.
If all this and more was possible, why do the authorities say that Cuban society is not ready to legalize same-sex marriage?
Today, this bill should be taken to the Cuban parliament for a serious and frank debate, but I don't believe that the traditional leadership has what it takes to do this.
MG: Hatramin'ny fiantombohan'ny fiarahamonina maoderina, mpialoha lalana ny fizotry ny fandraisana fanapahan-kevitra tao Kiobà. Anisan'ireo firenena voalohany nanana oniversite (1728) [4] izahay ary nampihatra fomba fampianarana vaovao izay niala tamin'ny fihenjanan'ny fampianarana tamin'izany fotoana.
Nampiharina tao Kiobà ny fandrosoana ara-teknolojia tamin'ny famokarana sy ny fampandrosoana toy ny milina mandeha etona (1796) [5] sy ny lalamby (1837) [6]. Nifandray hatrany tamin'ireo hevitra tsara sy mandroso indrindra, na ao an-toerana na any ivelany ny fiarahamonina, ary nampiasa izany fahalalana izany ho an'ny fampandrosoana ara-tsosialy sy ara-tsaina. Anisan'ireo firenena voalohany nankatoa ny zon'ny vehivavy hifidy 1934) [7] sy ny fanalan-jaza (1968) [8] izahay; ary voalaza fa iray amin'ireo lasa aloha indrindra tamin'izany fotoana izany ny Lalàmpanorenan'i Kiobà 1940 [9].
Raha azo atao izany rehetra izany sy ny maro hafa, nahoana ny mpitondra no milaza fa tsy vonona hankatoa ny fanambadian'ny mitovy taovam-pananahana ny fiarahamonina Kiobana?
Ankehitriny, tokony hoentina eny amin'ny parlemanta Kiobàna mba horesahana am-pahamatorana sy am-pahatsorana ity volavolan-dalàna ity, saingy tsy mino aho fa manana ny zavatra ilaina mba hanaovana izany.ny mpitarika nentim-paharazana.
“Azavao amiko ny dikan'ny “revolisonera.”
GV: Mahafantatra tranga tsy ara-drariny niaretan'ireo mpifankatia pelaka ao Kiobà noho izy ireo tsy mpivady ara-dalàna ve ianao?
MG: I have friends who are in stable relationships which have lasted for more than two decades, but they still do not have the right to formalize these unions under the law, not even when they try to make their partner the beneficiary of their estate in writing. Ultimately, it is a decision which depends on the will of close relatives. No legal or moral guarantees exist to ensure that their stated intentions would be fulfilled.
MG: Mana-namana izay ao anatin'ny fiarahana matotra efa naharitra nandritra ny roapolo taona mahery aho, saingy mbola tsy manan-jo hanao ofisialy izany fiarahana izany eo ambanin'ny lalàna izy ireo, na dia miezaka manome ny lovany ho an'ny sakaizany aza izy ireo. Farany, fanapahan-kevitra iray miankina amin'ny sitrapon'ny havana akaiky izany. Tsy misy antoka ara-dalàna na ara-moraly hiantohana fa hotanteraka ny fikasana nambaran'izy ireo.
GV: Ary ahoana ny amin'ny tranga tsy ara-drariny atrehan'ireo mpifankatia ao anaty fiarahana ara-dalàna?
MG: Some years ago, one of my best friends traveled to Cuba with his partner who is a Spanish citizen. They stayed at the Habana Libre [hotel]. When they got back from walking around the city, the hotel security guards did not allow them to return to their room. The front desk personnel treated my [Cuban friend] like a prostitute. The situation became embarrassing when it was discovered that the reservation (as well as the travel expenses) were paid for by the Cuban man and not the Spanish citizen. A dry “sorry for the inconvenience” was all they received after that.
In any other place, we know that a discrimination lawsuit would have been very bad for the hotel chain. But in Cuba, that doesn't happen. People will always prefer gay people to stay quiet.
MG: Taona maro lasa izay, nandeha tany Kiobà niaraka tamin'ny sakaizany izay olom-pirenena Espaniola ny iray tamin'ireo namako akaiky indrindra. Nijanona tao amin'ny Habana Libre [hotely] izy ireo. Rehefa niverina avy nandehandeha manodidina ny tanàna izy ireo dia tsy navelan'ny mpiambina ny hotely hiverina tao amin'ny efitranony. Noheverin'ilay mpiasa misahana ny fandraisana vahiny fa mpivarotena ny [namako Kiobana]. Nanjary nanahirana ny toe-draharaha rehefa hita fa lehilahy Kiobàna fa tsy olom-pirenena Espaniola no nandoa vola tamin'ny ny famandrihana ny hotely (toy izany koa ny fandaniana tamin'ny dia). “Fialan-tsiny noho ny fanelingelenana” no mba azon'izy ireo taorian'izany.
Tany amin'ny toeran-kafa, fantatsika fa mety ho ratsy be ho an'ny hotely ny fisian'ny fanavakavahana. Saingy ao Kiobà, tsy izany no mitranga. Aleon'ny olona hatrany mangina ny pelaka.
GV: Fantatsika fa ao anatin'ny tolo-kevitry ny Fehezandalàna momba ny Fiainam-pianakaviana vaovao, izay mbola tsy naseho tao amin'ny parlemanta Kiobana, tsy tafiditra ny fanambadian'ny mitovy taovam-pananahana fa ny “fikambanana ifanarahana” no voalaza. Ahoana ny hevitrao momba izany?
MG: I think that it is one more slap in the face to include in the beatings received by the Cuban LGBTQI community.
If only partially granting rights and liberties makes a society “revolutionary”, then someone needs to explain to me what “revolutionary” means. To me, this is a contradiction.
MG: Heveriko io fa felaka iray hafa amin'ny fidarohana ny vondrom-piarahamonina LGBTQI Kiobana.
Raha ampahany ihany ny zo sy fahafahana mametraka ny fiarahamonina ho “revolisionera”, dia mila olona aho manazava amiko ny dikan'ny hoe “revolisionera”. Misy fifanoheran-kevitra izany ho ahy.
Ao amin'ny lahatsoratra [10] iray navoakan'i Granma [11] (sampan'ny Antoko Komonista Kiobà) efa-taona lasa izay, mpaneho hevitra iray antsoina hoe Ernesto Martínez Hernández nilaza fa “… tsy fanajana ny fiarahamonina ny famelana malalaka ny fanambadiana gay, toy ny tsy fetezan'ny famelana ny fifanarahana ara-dalàna eo amin'ny olona sy ny biby. Tsy tokony ho ara-dalàna izy io satria tsy voajanahary izany. Misy olon-droa miaina ny fiainany manontolo tsy manambady, [maninona] no miady haha-ara-dalàna ny zavatra tsy araka ny natiora? “Ahoana no hamalianao an'io fisainana io?
MG: To Granma I would say that it is an embarrassment to waste scarce space and publish such stupid thinks. And Mr. Martínez Hernández does not deserve a minute of our time. Our energy, effort and thoughts have to focus on the support, defense and promotion of Cuban society's rights and liberties, for all of its individuals, including the gay community…including the rights of Mr. Martínez Hernández.
MG: Ho an'i Granma dia miteny aho fa mahasosotra ny mandany toerana kely sy mamoaka eritreritr'adala tahaka izany. Ary tsy mendrika hahazo iray minitra amin'ny fotoananay Atoa Martínez Hernández. Ny angovo, ny ezaka sy ny eritreritray dia tokony hifantoka amin'ny fanohanana, fiarovana ary fampiroboroboana ny zo sy fahalalahan'ny fiarahamonina Kiobana, ho an'ny olona rehetra, anisan'izany ny fiarahamonina pelaka … anisan'izany ny zon'Atoa Martínez Hernández.