(Lahatsoratra teny Anglisy efa tamin'ny volana jolay taona 2007)
Mety ho gaga ny sasany mandre fa mipoitra ato amin'ny Global voices maharitra ela tsy tahaka ny ao amin'ny tontolon'ny bilaogy Tiorka ny fitantarana ny tontolon'ny bilaogy Kiorda. Na dia nivoatra aza ny tontolon'ny bilaogy Tiorka, manjavona tsikelikely ny tontolon'ny bilaogy Kiorda (farafaharatsiny tapitra ny teny Anglisy). Ny lahatsoratra androany dia hifantoka amin'ny toetry ny fikatrohana Kiorda ankehitriny (satria mety azo sokajiana ho singa voalohany amin'izany ny fibilaogina) sy hifantoka amin'ny tetikasa vaovao natao hanampiana ny fivoaran'ny feo Kiorda.
Sarotra hazavaina ny fihemoran'ny feo Kiorda, saingy mety noho ny tranonkala Kiorda tafihan'ny mpijirika isan-karazany no antony lehibe amin'ny fihenan'ny fibilaogina. Voajiriky ny olona miantso ny tenany fa “matoatoa mampidi-doza ne mutlu turkum diyene” i IraqiKurdistan [1]. Ary raha tsy afaka manamafy aho dia miahiahy fa namadika ny bilaoginy ho an'ireo mpamaky nasaina ihany ny From Holland to Kurdistan [2] noho ny antony mitovy amin'izany ihany, satria nanana olana tamin'ireo mpijirika ny tranonkalany (sy ny tranonkalam-baovao amin'ny teny Holandey). Tsy ny mpijirika ihany no mampidi-doza ho an'ny fibilaogina Kiorda fa eo koa ny governemanta izay miasa ivelany ireo mpanoratra ao aminy. Ny tranonkalam-baovao The Arab Network for Kurdish Rights [3] dia fikambanana vaovao mikasa hiaro ny feo kiorda antserasera. Eo am-panaovana fanangonan-tsonia izy ireo, izay tokony ho vonona amin'ny faran'ny volana. Mandrapaha-tonga izany, ity sombiny kely tamin'ny lahatsora-panokafan-dry zareo [4]:
Kurdish Rights is a project by independent students who wish to fight for the rights of Kurds within the Middle East. In this website, we aim to empower Kurdish bloggers and administrators to keep writing despite the fact that an alarming number of Kurdish blogs and sites get blocked by many Middle Eastern countries, from Iran to Turkey to Bahrain to Syria to God knows where else. Traditionally, Kurds were never allowed a voice in mainstream media outlets within our region. Now we as students and youth activists are standing up to say “enough!”
New technology is making it increasingly easier for us to hear the voices of those who weren’t given a voice throughout our history; and we will NOT allow this powerful tool to be taken away from fellow Kurdish bloggers and authors online.
Ny Kurdish Rights (Zon'ny Kiorda) dia tetikasan'ireo mpianatra mahaleotena izay maniry hiady ho amin'ny zo Kiorda ao anatin'ny Afovoany Atsinanana. Ao amin'ity tranonkala ity, mikendry hampahery ireo bilaogera Kiorda sy ireo mpandrindra izahay mba hanohy hanoratra na dia eo aza ny zava-misy fa nakaton'ireo firenena Afovoany Atsinanana, ao Iran,Torkia, Bahrain sy Syria, sy ny sisa hafa ireo bilaogy sy tranonkala Kiorda marobe. Amin'ny fomba mahazatra, tsy navela hiloa-bava ao amin'ny fampahalalam-baovao mahazatra ao anatin'ny faritra ireo Kiorda. Ankehitriny, mitsangana isika amin'ny maha-mpianatra antsika sy tanora mpikatroka mba hilaza hoe “ampy izay”!”
Noho ny teknolojia vaovao, lasa mora kokoa hatrany ho antsika ny mandre ny feon'ireo tsy nomena feo nandritra ny tantarantsika, ary TSY avelantsika esorina amin'ireo bilaogera Kiorda namana sy mpanoratra antserasera izany fitaovana mahery vaika izany.
Ny fanambarana ny iraka ampanaovina ny tranonkala Hevallo [5] dia miresaka ny tsy fisian'ny feo Kiorda ao amin'ny tranonkala:
It is shocking at a time when the psychological warfare and criminalisation of the Kurdish struggle in Turkey is at its highest, that there are not a lot of sites/blogs in English, that give uptodate information from a Kurdish perspective and challenge the label of ‘terrorist’ and ‘terror’ that is so readily accepted by the Western governments. Hevallo tries to do that.
Manafintohina indraindray rehefa tonga avo ny ady psikolojika sy ny fanamelohana ny tolona Kiorda ao Torkia, fa tsy marobe ireo tranonkala/bilaogy amin'ny teny Anglisy, izay manome vaovao farany avy amin'ny fomba fijery Kiorda ary manohitra ny mari-pamantarana ‘ mpampihorohoro “sy ‘mpampatahotra’ izay toa mora eken'ireo governemanta tandrefana. Miezaka manao izany i Hevallo.
Ary mazava ho azy, voalaza imbetsaka ao amin'ity takelaka ity ny tranonkala SaveRojTV [6] izay miasa am-pavitrihana ho an'ny fiarovana ny zon'ny fampielezam-peo Kiorda.
Amin'ny olan'ny fikatrohana Kiorda, nahatonga ireo Kiorda ao amin'ny Kiordistan Tiorka ho ao anatin'ny alahelo lalina ny fahafatesan'ilay mpikatroka Kiorda fanta-daza, Orhan Dogan [7]. Samy nanambara ny fahafatesana sy ny vaovao tamin'ny fandevenana [8] i Rasti [9] sy Hevallo [10].
Tiako ny hamarana ny lahatsoratra androany amin'ny sombiny kely tamin'ny tatitra mahafinaritra izay nataon'i Zaneti [11] momba an'i Leyla Zana, mpikatroka Kiorda hafa sy mpiara-dia amin'i Orhan Dogan, :
In all corners of the world, there are people of courage who live their lives determined to do the right thing for themselves and for those around them. These are people who are admired for their actions. They are never accredited timely but the righteous hope that they will be eventually recognized for their good will. In the predominantly Kurdish region of Turkey (see Northern Kurdistan), Leyla Zana has been living a life of constant struggle, determined to attain the rights of her people and in search of democracy in a place where such an idea seems unreachable. One may find it ironic that she has been accused of separatism and hate when she only speaks of peace and democracy. However, it is not irony but the lack of democracy where she lives that effectuates hate in circumstances where individuals like her are forced to strive for peace and are punished for it.
In Turkey, Kurds are subjected to terror and barbaric torture and a policy of forceful assimilation. Everything from social and political inequalities exists for the Kurds and the region in which they live is economically undeveloped. Although much of the world has claimed that the country represents a democracy in the Middle East, one can easily argue that this is far from the truth. Kurds who have spoken up about the injustices have been punished, labeled as threatening the Turkish state, and imprisoned. Leyla Zana’s story is symbolic to all those who have tried to take the peaceful road and have been penalized for doing so.
Eo amin'ny faritra rehetra manerana an'izao tontolo izao dia misy olona be herim-po izay miaina ny fiainany amin'ny fahavononana hanao ny zavatra tsara ho an'ny tenany sy ho an'ireo manodidina azy. Ireo no olona ankasitrahana amin'ny asany. Tsy mahazo fankatoavana ara-potoana velively izy ireo fa [noho] ny fanantenana marina fa ho ankasitrahana noho ny finiavana tsara ao aminy ry zareo. Ao amin'ny faritra be Kiorda ao Torkia (Kiordistan Avaratra), niaina tolona maharitra i Leyla Zana, tapa-kevitra ny hanatratra ny zon'ny vahoakany sy hitady demokrasia eo amin'ny toerana iray izay toa tsy ho tanteraka mihitsy ny hevitra tahaka izany. Mety misy mahita izany ho esoeso fa voampanga noho ny fisintahana sy ny fankahalàna izy raha momba ny fandriampahalemana sy ny demokrasia ihany no resahany. Na dia izany aza, tsy esoeso izany fa ny tsy fahampian'ny demokrasia ao amin'ny toerana onenany no miteraka fankahalana amin'ny toe-javatra izay voatery hiezaka hitady fandriampahalemana sy voasazy noho izany ny olona tahaka azy .
Any Torkia, iharan'ny fampihorohoroana sy fampijaliana feno habibiana sy ny politikan'ny [fanovana mari-panondroana] an-katerena ny Kiorda. Misy ao amin'ny Kiorda izay rehetra tsy fitoviana ara-tsosialy sy ara-politika ary tratra aoriana ara-toekarena ny faritra onenan'izy ireo. Na dia nilaza aza ny ankamaroan'izao tontolo izao fa misolotena ny demaokrasia ao Afovoany Atsinanana ny firenena, dia azo lazaina mora foana fa lavitry ny marina izany. Nosaziana ireo Kiorda nitabataba fisian'ny tsy rariny, nosokajiana ho mandrahona ny fanjakana Tiorka, ary nogadraina. Ny tantaran'i Leyla Zana dia ohatra ho an'ireo izay niezaka nitondra ny lalan'ny fandriampahalemana ary nomelohina noho ny fanaovana izany.