- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Damaskosy : Ny fandravana ilay tanàna tranainy

Sokajy: Syria, Fanoherana, Hevitra, Mediam-bahoaka, Tantara, Teratany, Zavakanto & Kolontsaina

(Marihana fa efa tamin'ny volana Aprily taona 2008 ny lahatsoratra teny Anglisy)

Mirehareha ho tanàna tranainy indrindra manerantany tsy tapaka mponina i Damaskosy [1]. Nanomboka 8000 taona talohan'ny androntsika ny tantaran'i Damaskosy. Mamintina vanimpotoan-tantara avokoa ny zoron'arabe tranainy ao aminy. Ilay tanàna nifahatra nanoloatra ny zava-drehetra, hatramin'ny horohorontany ka hatramin'ny fanafihana tanatin'ny iray alina taona ka mandraka ankehitriny rahonan'ny nandritra ny folo taona dia mihorohoro noho ny fandrahonana … modernisma!

Sasa avy ao amin'ny tranokalan'ny Syria News Wire [2] nanangona lahatsoratra maromaro momba ny toe-draharahan'ny tanàna tranainy tao Damaskosy, amin'ny ezaka famerenana amin'ny laoniny sy ny fikojakojana.

Ny Fizarana voalohany amin'ny andiany dia natokana tamin'ny tetikasam-pandravana, tamin'ny herintaona, ilay fokontany manantantara ao Al-Amara mba hanitarana ny lalana manaraka ny tandavan'ny mandan'ny tanàna. Niteraka fahatezerana teo amin'ny Syriana ny tetikasa ary nisy hetsi-panoherana natao manerana ny firenena mandra-pahatongan'ny fotoana nanesorana ny tetikasa.

Shopkeepers were furious at the plans, a Facebook and Blogger campaign was launched. That led to a petition [3]. And eventually journalists got wind of the proposals and it made the international news [4]. Then the bombshell – just months before Damascus began its year as Arab Capital of Culture, UNESCO threatened to withdraw Damascus's World Heritage Site status unless more is done to protect the Old City.

Vinitra tamin'ny tetikasa ireo mpivarotra, nisy fanentanana nandeha tao amin'ny Facebook sy ny sehatra famahanam-blaogy Blogger. Nitarika fanangonan-tsonia [3] ny fanentanana. Taty aoriandriana nahare siosio tamin'ny volavola ny mpanao gazety ka nanjary raharaha iraisampirenena [4] izany. Avy eo, nipoaka ny baomba: volana vitsivitsy talohan'ny nahalasa an'i Damaskosy ho Renivohitry ny Kolontsaina Arabo nandritra ny herintaona, nandrahona ny hanala an'i Damaskosy tranainy amin'ny Vakoka Manerantany ny UNESCO raha tsy manao zavatra bebe kokoa hiarovana ny tanàna tranainy.

al-Amara, Damascus
Bab al-Faradis [5], al-Amara, Damaskosy

Ny fizarana faharoa indray natokana ho amin'ny asam-panavaozana ny lalana Medhat Pasha (adika ara-bakinteny hoe lalana “antsoina imahitsy” [6]), lava indrindra sady iray amin'ny ela indrindra ao Damaskosy tranainy. Manaiky ny tsy maintsy hanaovana ny asa i Sasa satria efa ela no simba ny lalana fa malahelo amin'ny nampandamoka ny fifandaminana sy ny fanoloana tsy nisy fanavahana ny ampahany lehibe ara-kolontsaina amin'ny tsena taloha, tahaka ny tafo vita amin'ny vifotsy naorina nandritra ny vanim-potoana Ottoman, izay manana dikany manokana:

The tin roofs over Medhat Pasha and Souq Al-Hamidiyeh date from the Ottoman refurbishment of the main Souqs. During the insurgency against the French occupation, they were punctured by gunfire. And they've remained that way for almost one hundred years. The shafts of sunlight which pierce into the dark souqs are blindingly beautiful, and a daily reminder of Syria's struggle for independence.
But the centuries-old black Medhat Pasha roof, which was decorated by history, has been replaced by a new white one.

Tamin'ny andro nanavaozan'ny Ottoman ireo Souks (tsena) lehibe no nametahana ireo tafo vita amin'ny vifotsy ambonin'ny Medhat Pasha sy ny souk Al-Hamidiyeh. Lavadavaky ny bala ny tafo nandritra ny fitroarana nanoherana ny fananiham-bohitra frantsay. Ary tavela ho izany ireo tao anatin'ny zato taona latsaka kely. Nahafinaritra aoka izany ny nahita ny tara-masoandro nandavaka ny aizin'ny souks tamin'izany, ary fampahatsiahivana isan'andro tamin'ny tolon'i Syria ho amin'ny fahaleovantenany. Fa ny tafo maintin'i Medhat Pasha, noravahan'ny Tantara moa, dia nosoloina tafo fotsy vaovao.

Ny lalana Medhat Pasha tamin'ny tafo vifotsy mainty

Ny fizarana fahatelo [7] indray mitondra antsika ho any amin'ny vohitra fahagolan'i Saroujah, izay efa nandalovana fanamboarana andiam-panorenana tsy misy fanahy. Nahantona ny tetikasa handamaka izy sisa tavela tamin'ilay vohitra fahagola. Mbola mihantona ny fanapahan-kevitra hanohizana na tsia, hoy i Sasa nanoratra:

But recently, the organisation which looks after the Old City – and works well with the European Union to do it – has taken over responsibility for Saroujah. So is a change in Saroujah's fortunes in store?
In the past few months, they have re-paved part of the area (with far less inconvenience than in Medhat Pasha).
So does this mean destruction is no longer on the cards?
Documents released by the Old City modernisation authorities show that they are going to make a decision on the future of Saroujah by the end of this year.

Fa vao haingana izay ny fifandaminana miandraikitra ny Tanàna Tranainy — sady miasa tsara miaraka amin'ny Vondrona Eoropeana amin'ny fanaovana izany — no nanapa-kevitra hiandraikitra an'i Saroujah. Eny an-dalana ve izany ny fiovana ho an'i Saroujah?
Tao anatin'ny volana vitsivitsy izay ry zareo nandrarivato ny ampahany sasany amin'ny vohitra (tsy dia nisy fanelingelenana loatra toy ny tany Medhat Pasha). Midika ve izany fa tsy ampiharina intsony ny fandravana ? Dosie navoakan'ny fahefana misahana ny hahamaoderina ny Tanàna Tranainy no manondro fa amin'ny faran'ny taona no handraisana fanapahan-kevitra amin'ny hoavin'i Saroujah.

Raha mamahatra amin'ny Tanàna Tranainy ny kolontsaim-barotra, hita fa ny fomba tokana hanavotana azy dia ny ezaky ny firaisamonim-pirenena, ary efa nahombiazana tamin'ny fanavotana an'i al-Amara tamin'ny tetikasa tsy manjary izy. Angamba amin'izay fotoana izay di hisy fanantenana ihany eny amin'ny faran'ny lozoka (tonelina).

Sary navoaka nomen'i Sasa [2] alalana.